หัวเสาไฟถนนมีเอกลักษณ์ของเรือตังเก ดูเก๋ไก๋กว่าอีกหลายเมือง

เพลงท่าฉลอม เป็นเพลงยอดนิยมในสมัยหนึ่ง หมายถึงตำบลท่าฉลอม อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร บ้านเกิดของ ชาลี อินทรวิจิตร ผู้ประพันธ์ เชื่อว่าผู้ที่วัย 40 ปีขึ้นไป น่าจะคุ้นหูกับเนื้อเพลงที่ว่า 'พี่อยู่ไกลถึงท่าฉลอม แต่พี่ไม่ตรอม เพราะรักพยอมยามยาก' ที่คร่ำครวญถึงสาวมหาชัยชื่อ พยอม ที่อยู่แม่น้ำฝั่งตรงกันข้าม

เดิมท่าฉลอมตั้งในเขตตำบลบางหญ้าแพรก สังกัดอำเภอเมือง โดยมีวัดบางหญ้าแพรกเป็นศูนย์กลางของชุมชนประมงชายฝั่งทะเลมีความหนาแน่นและกระจุกตัวที่บริเวณริมแม่น้ำท่าจีนและปากคลองบางหญ้าแพรก ประชาชนประกอบอาชีพประมง การต่อเรือประมง และการแปรรูปอาหารทะเล เช่น การทำปลาเค็ม เป็นต้น ต่อมาได้ตั้งเป็นเทศบาลตำบลบางหญ้าแพรก ขึ้นกับอำเภอเมืองสมุทรสาครเมื่อ 18 กรกฎาคม 2551แต่ชาวบ้านยังเรียกชื่อ “ท่าฉลอม” ด้วยความเคยชิน

ป้ายชื่อร้าน “เจียบเฮงหลี” วางบนหลังตู้สุราในร้าน

            ทั้งที่อยู่แค่คนละฝังแม่น้ำกับอำเภอเมือง ความเจริญร่วมสมัยใหม่มักจะอยู่ด้านมหาชัย แต่ท่าฉลอมหรือบางหญ้าแพรก นั้นยังหลงเหลือกลิ่นอายของสังคมความเป็นอยู่ยังคงกลิ่นอายและวิถีชีวิตแบบเก่าก่อนที่สามารถสัมผัสได้ด้วยสายตา ทั้งนี้เรือประมงที่เทียบสะพานปลาฝั่งท่าฉลอมเป็นเรือตังเกลำย่อม ต่างจากเรือใหญ่จะขึ้นสะพานปลาและตลาดสดของฝั่งมหาชัยอย่างทาบไม่ติด

ตู้หน้าร้านอวดสรรพสิ่งที่วางขายประจำวัน

            ครัวเปิดหน้าร้านทำนองร้านข้าวต้มทั่วไป ร้านข้าวต้มพุ้ยอายุเก่าแก่กว่า 80 ปี ของท่าฉลอม เป็นร้านห้องแถว 2 คูหา ชื่อร้านเจียบเฮงหลี หรือ ร้านข้าวต้มเฮียฮวด ไม่มีป้ายชื่อหน้าร้าน จะมีตู้กระจกที่โชว์กับข้าวต้มอันเป็นเอกลักษณ์ตามแบบฉบับร้านข้าวต้มโบราณ (ป้ายชื่อร้าน เจียบ เฮงหลี ตั้งบนตู้เหล้าในร้าน) ถ้าไปไม่ถูกถามใครก็รู้จัก เพราะอยู่คู่ท่าฉลอมมานานเกือบ 80 ปี  ปัจจุบันเป็นรุ่นที่สองคือเฮียฮวดที่ดูแลร้าน และเป็นพ่อครัวเดี่ยวมือหนึ่งมือปรุงอาหาร แต่เพิ่งไปผ่าเข่ามา ช่วงนี้จึงทำได้เพียงนั่งคุมร้าน รอผ่าเข่าอีกข้างให้ยืนได้สะดวก จะกลับมาแสดงวิทยายุทธใหม่  แต่เห็นท่วงท่าทะมัดทะแมงของเจ๊เดี่ยวมือสอง ยังทำให้รู้สึกหิวโหยขึ้นมาฉับพลัน

กะลามังอุ่นขาหมูกำลังเดือดควันโขมง

            เห็นกะละมังที่มีขาหมูกำลังเดือดพล่าน ส่งกลิ่นหอมจางๆ ให้รู้สึกมีน้ำย่อยดิ้นพล่านในท้องขาหมูน้ำแดงจานนี้ห้ามพลาดด้วยประการทั้งปวง ใช้สมุนไพรสูตรขาหมูมาจากเมืองจีน เนื้อหมูไม่ถึงกับนุ่มละลาย จะออกแนวหนุบหนับเคี้ยวเพลิน หนังคือส่วนสุดยอด ขาหมูรสชาติไม่หวาน ค่อนข้างออกเค็มนำ น้ำจิ้มเติมพริกสดสับออกรสเปรี้ยว เผ็ด

คากิน้ำแดง

            คากิที่สั่งประเดิมได้เคี้ยวนุ่มพอดีไม่ขาดเกิน แม้ไม่ถึงกับละลายในปาก แต่สับมาแบบรู้จักกายวิภาคตามโหงวเฮ้งไม่ผิดเพี้ยนโดยหนังและเอ็นเคี้ยวได้กำซาบเหงือกฟันและลิ้น สัมผัสแบบสู้ฟันเล็กน้อย ไม่สุกเกินจนเละหรือเหนียวเหมือนยางรถยนต์ แค่เห็นจานที่ยกมาแทบคลั่งน้ำลายหก  มีสีของหนังขาหมูเป็นสูตรตกทอดมาจากรุ่นแรกเมื่อกว่า 80 ปีก่อน

เลือดเป็ดกับไส้หมูพะโล้

            ดูเรียบง่ายต่อเมื่อคีบเข้าปากจึงรู้ว่าเป็นเลือดที่ผ่านการบรรจงเชือดแบบประณีตที่นุ่มย้วยไร้ฟองอากาศ (ไม่เหมือนบางเจ้ารองเลือดเป็ดแบบไม่ปราณีปราศรัย คนเลือดสดลวกๆ) ไส้ใหญ่หมูล้างสะอาดหมดจดไม่มีกลิ่นสาบสางให้สะดุดความรู้สึก

เป็ดพะโล้

            เป็ดสองตัวสีสวยเพิ่งจะพะโล้เสร็จใหม่ๆ แขวนยั่วตาลูกค้า จนอดสั่งมาชิมไม่ได้ อร่อยและรสดีเหมือนพิมพ์เดียวกับพะโล้ขึ้นชื่อในกรุงเทพ

เป็ดทอดกระเทียมพริกไทย

            เป็ดทอดกระเทียมพริกไทย ใช้เป็ดพะโล้สับเป็นชิ้นแล้วจึงนำไปทอดกระเทียมพริกไทย ทอดแล้วสะเด็ดน้ำมันจนแห้ง รสเค็มปะแล่มนิดๆ เนื้อเป็ดทอดลงตัวดีกรอบจนเคี้ยวกระดูกได้ ให้มาพูนจานหลายชิ้นมาก เมื่อกินกับข้าวต้ม ข้าวสวย เข้ากันลงตัวดีมาก แม้กรรมวิธีจะทำอย่างซื่อๆ เพียงแค่คลุกกระเทียมพริกไทยเหมือนทอดกินกันตามบ้าน หากแต่รสมือนั้นให้ทอดยังไงก็ไม่อร่อยเหมือน

แกงจืดปลากะพงต้มเกี้ยมบ๊วยดอง

            ต้มเกี้ยมบ๊วยกับชิ้นปลากะพงสดติดหนังเนื้อแน่น เพราะใช้กะพงทะเลตัวใหญ่ราวตัวละ 10 กว่ากิโลกรัม ให้ความแตกต่างจากปลาเลี้ยงที่เนื้อยุ้ยราวปุยนุ่น ต้มในน้ำซุปรสเปรี้ยว มีความเค็มตัดหอมกลิ่นเกี้ยมบ๊วยดองจีนโรยต้นขึ้นฉ่ายเพื่อดับคาวปลา

แกงจืดเกี้ยมบ๊วยหมูสับ  

            ติดใจจากปลากะพงต้มเกี้ยมบ๊วย จากน้ำแกงรสเข้ม เปรี้ยว เค็ม จึงลองชนิดต้มหมูสับ เขาเนื้อใช้หมูไม่มัน ปั้นเป็นก้อนรสเข้มจัดเหมือนชามก่อน ไม่ผิดหวังที่สั่งชามนี้

ผัดผักคะน้าหมูกรอบ

            ผักทั้งจานเป็นก้านคะน้ามากกว่าใบ ไม่เป็นเสี้ยน ผัดกับหมูกรอบแบบง่ายๆ ธรรมดา แต่รสชาตินั้นไม่ธรรมดา ผัดได้กรอบเข้ากับหมูกรอบเป็นปี่เป็นขลุ่ย

ปลาลิ้นหมาต้มซีอิ๊ว

            เป็นปลาที่ชาวบ้านเรียกกันทั่วไปว่า ปลาซีกเดียว มีรูปร่างยาวเรียว ลำตัวแบน ซีกของลำตัวที่มีส้มเข้มจะอยู่ด้านซ้าย ตาทั้งสองข้างอยู่ทางด้านซ้ายของลำตัว และอยู่ชิดกันมาก หัวค่อนข้างแหลม ปากโค้งงอมีลักษณะคล้ายตะขอ เกล็ดมีขนาดใหญ่ ด้านซีกซ้ายมีเกล็ดแบบมีขอบหนาม ทางซีกขวามีเกล็ดแบบมีขอบเรียบ เส้นข้างลำตัวทั้งสองเส้นอยู่ทางซีกซ้าย เนื้อละเอียด ปัจจุบันหากินได้ยาก ปลาสดเนื้อแน่น ละเอียดอร่อยทั้งต้มหรือทอด อีกจานที่เป็นทีเด็ดขายดีของร้านนี้

            ซีอิ๊วที่ใช้ต้มเหมือนต้มเค็ม ที่มีเฉพาะแหล่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ รสเค็มแซมหวานเจริญอาหาร

ไข่เจียวกุ้ง

            สั่งไข่เจียวร้านเล็กๆ ตามต่างจังหวัดทั่วไป มักไม่ทำให้ผิดหวัง อาจจะเป็นเพราะตั้งใจทอดอย่างพิถีพิถัน เพราะไม่จำเป็นต้องรีบร้อน ใช้ไข่เป็ดใส่กุ้งสับเจียวเลี้ยงไฟจนได้รสกลมกล่อมเลอรส ใจแทบละลาย

ปลากะพงเปรี้ยวหวาน

            เนื้อปลากะพงตัวโตขอดเกล็ดแล้วทอดเจียนกรอบ ผัดแบบชาวบ้าน กับแตงกวา มะเขือเทศ หอมใหญ่ และพริกชี้ฟ้า ผัดปรุงเหมือนคนบ้านนอก พอเข้าปากคำแรกรู้สึกกลิ่นรสเข้มจัดชัดเจนจนใจแทบละลายอยากสั่งซ้ำอีกจาน

หนำเลี้ยบหมูสับ

เมนูโปรดของหลายคนเวลาไปร้านข้าวต้ม ของร้านนี้ผัดได้รัญจวนลิ้น แบบแห้งไม่แฉะ ใส่หมูสับแบบไม่ยั้งเหมือนประชด

ราคาหมูแพง คลุกกับหนำเลี้ยบปริมาณพอดี ไม่เค็มจัด รสชาติผัดแล้วออกเค็มนำกำลังดีโดยไม่ต้องปรุงแต่งมาก ที่ประทับใจคือสูตรของที่นี่ใส่ผักตำลึงแซมมาด้วยซึ่งไม่เคยพบจากที่ไหนมาก่อน

เฮียฮวดเมื่อยังไม่ได้ผ่าเข่า เป็นเถ่าชิ่วลงมือทำเองทุกรายการ ส่วนตัวมีอัธยาศัยดี โอภาปราศรัยเป็นกันเอง จึงตั้งใจจะย้อนกลับไปอีกแน่นอน

เจียบเฮงหลี ข้าวต้มเฮียฮวด ท่าฉลอม

ร้านอยู่ใกล้วงเวียนหอนาฬิกา ท่าฉลอม

โทร. 034 498 147

เปิดทุกวัน 6:00-15:00 น.

พิกัด  https://maps.app.goo.gl/UPSbuCvacgpgn9rT6

ถ่ายภาพ มีรัติ รัตติสุวรรณ