คณะกรรมาธิการการสังคม เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และผู้ด้อยโอกาส สภานิติบัญญัติแห่งชาติ โดยคณะอนุกรรมาธิการกิจการคนพิการได้พิจารณาศึกษาติดตามการดำเนินงานของศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ผลการพิจารณาศึกษาและลงพื้นที่รับฟังความคิดเห็นของคณะอนุกรรมาธิการ พบปัญหาและอุปสรรคการจัดตั้งและการดำเนินงานของศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ดังนี้
๑.กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ
๑) ศูนย์บริการคนพิการ ถือเป็นนวัตกรรม เป็นเรื่องใหม่เป็นความคิดสร้างสรรค์ที่ต้องอาศัยความร่วมมือกันจากหลายหน่วยงาน ทั้งส่วนราชการ ภาคเอกชนหรือภาคประชาชนที่เข้ามาร่วมกันดำเนินงาน และการจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการเป็นไปตามมาตรา ๒๐/๓ แห่งพระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๐ และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖ โดยกำหนดให้ มีการจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการเพื่อประโยชน์ในการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการทุกระดับให้เป็นไปอย่างทั่วถึงและเป็นธรรม และได้กำหนดประเภทของศูนย์บริการคนพิการไว้ ๒ ประเภท คือ (๑) ศูนย์บริการคนพิการระดับจังหวัด มีอำนาจหน้าที่ดำเนินงานทุกเรื่องที่เกี่ยวกับคนพิการทั้งจังหวัด อาทิ การออกบัตรประจำตัวคนพิการ การให้บริการข้อมูลข่าวสาร บริการผู้ช่วยคนพิการ บริการล่ามภาษามือ การซ่อมแซมและพัฒนาที่อยู่อาศัย เป็นต้น ซึ่งจะให้บริการในพื้นที่ที่ศูนย์บริการคนพิการทั่วไปยังครอบคลุมไม่ถึงในพื้นที่นั้นๆ แต่หากในพื้นที่ใดที่มีศูนย์บริการคนพิการทั่วไปแล้ว ศูนย์บริการคนพิการทั่วไปก็จะทำหน้าที่ในการให้บริการคนพิการแทน และ (๒) ศูนย์บริการคนพิการทั่วไป โดยราชการส่วนท้องถิ่น หน่วยงานของรัฐ และองค์กรด้านคนพิการหรือองค์กรอื่นใดที่ให้บริการแก่คนพิการซึ่งได้รับรองมาตรฐานตามมาตรา ๖ (๑๐) สามารถยื่นขอตั้งเป็นศูนย์บริการคนพิการทั่วไปได้ ตามสถานที่ตั้งของศูนย์บริการนั้น โดยกรุงเทพมหานครยื่นต่ออธิบดีกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ และในจังหวัดอื่นๆ ยื่นต่อผู้ว่าราชการจังหวัด ทั้งนี้ ศูนย์บริการคนพิการทั่วไปคล้ายเป็นการย่อขนาดของศูนย์บริการคนพิการระดับจังหวัดกระจายลงไปเป็นศูนย์ย่อยๆ ภายในจังหวัด เพื่อทำหน้าที่ให้บริการอย่างใดอย่างหนึ่งโดยเฉพาะ ตามบทบาทหน้าที่ขององค์กรที่มีความเชี่ยวชาญ และหน้าที่หลักของทุกศูนย์บริการคนพิการ คือ การให้บริการข้อมูลข่าวสาร การประสาน ส่งต่อคนพิการไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้คนพิการได้รับบริการตามความจำเป็นเฉพาะของคนพิการนั้น ซึ่งถือเป็นนวัตกรรมที่ออกแบบมาเพื่อให้บริการและตอบสนองคนพิการที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกลที่ไม่สามารถเดินทางเพื่อขอรับบริการที่ศูนย์บริการคนพิการในระดับจังหวัดได้
๒) การจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการ มีการจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการระดับจังหวัดครบทุกจังหวัดแล้ว มีสถานที่ตั้งอยู่ที่ศาลากลางจังหวัดของทุกจังหวัด ศูนย์บริการคนพิการระดับจังหวัด ประกอบด้วย ผู้อำนวยการศูนย์บริการคนพิการระดับจังหวัด ในเบื้องต้นกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ได้มอบหมายให้บุคลากรของสำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดเป็นผู้อำนวยการศูนย์ และมีบุคลากรในตำแหน่งสำคัญๆ อาทิ นักสังคมสงเคราะห์ นักพัฒนาสังคม นักกฎหมาย และการเงินและบัญชี จำนวน ๔-๗ คน ตามขนาดของจังหวัด ในส่วนของการจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ปัจจุบันได้มีการจัดตั้งแล้ว จำนวน ๙๗ ศูนย์ แบ่งเป็นราชการส่วนท้องถิ่น หน่วยงานของรัฐ จัดตั้ง จำนวน ๘๓ ศูนย์ และองค์กรด้านคนพิการ หรือองค์กรอื่นซึ่งได้รับรองมาตรฐานตามมาตรา ๖ (๑๐) ขอจัดตั้งจำนวน ๑๔ ศูนย์
๓) การสนับสนุนงบประมาณสำหรับศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ซึ่งในปัจจุบันได้ใช้เงิน จากกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ เพื่อใช้สนับสนุนงบประมาณสำหรับศูนย์บริการคนพิการทั่วไป สำหรับค่าใช้จ่ายในการบริหารจัดการภายในของศูนย์บริการคนพิการ อาทิ การประชุม และการให้บริการ แต่เนื่องจากเป็นเรื่องใหม่ จึงยังไม่สามารถสนับสนุนงบประมาณให้เหมาะสมในทุกประเภทการให้บริการซึ่งมีความหลากหลายและแตกต่างกัน อย่างไรก็ตาม กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต คนพิการ หรือ พก. ได้มีความพยายามที่จะสนับสนุนงบประมาณในรูปแบบของค่าใช้จ่ายต่อหัว
๔) หลักเกณฑ์การสนับสนุนด้านการเงินของกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ซึ่งจะสนับสนุนเป็นแผนงาน/โครงการ จึงไม่สอดคล้องกับกิจกรรมตามภารกิจการจัดบริการของศูนย์บริการคนพิการทั่วไป
๕) องค์กรด้านคนพิการยังขาดความพร้อมที่จะจัดตั้งเป็นศูนย์บริการคนพิการทั่วไป เนื่องจากองค์กรที่ได้รับการรับรองมาตรฐานตามมาตรา ๖ (๑๐) จำนวนทั้งสิ้น ๒๒๖ องค์กร ซึ่งเป็นองค์กรที่ยังอยู่ในอายุมาตรฐาน (๓ ปี) จำนวน ๑๕๖ องค์กร แต่องค์กรในจำนวนนี้ส่วนใหญ่ยังขาดความพร้อมด้านสถานที่ ด้านบุคลากร และด้านงบประมาณ
๖) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นยังมีความกังวลเกี่ยวกับการใช้จ่ายเงินเพื่อดำเนินกิจกรรมของศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ซึ่งไม่เป็นไปตามระเบียบการใช้จ่ายเงินขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
๗) ประเด็นอำนาจหน้าที่ของศูนย์บริการคนพิการทั่วไปซึ่งจัดตั้งโดยส่วนราชการท้องถิ่น จากการหารือร่วมกับผู้แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้ยืนยันว่าท้องถิ่นไม่มีความเชี่ยวชาญความชำนาญการ ในการให้บริการคนพิการเช่นเดียวกับองค์กรคนพิการที่มีความชำนาญและสะสมประสบการณ์มาเป็นเวลานาน และเห็นตรงกันว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นถือเป็นหน่วยงานพื้นที่ที่คนพิการรู้จักดี ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ในการดำเนินงานด้านคนพิการ บริการหลักที่ท้องถิ่นจะให้บริการคนพิการ คือ การให้บริการข้อมูลข่าวสาร การประสาน ส่งต่อคนพิการไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ดังนั้น ท้องถิ่นจะเป็นหน่วยงานในการประสานงานและเป็นแหล่งบริการข้อมูลข่าวสารให้กับคนพิการส่วนการให้บริการที่ต้องใช้ความเชี่ยวชาญในแต่ละด้านนั้นเป็นหน้าที่ขององค์กรด้านคนพิการ
๘) ประเด็นประเภทการให้บริการคนพิการ ได้ถูกกำหนดไว้ตั้งแต่การยื่นเรื่องขอตั้ง เป็นศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ซึ่งทั้งส่วนราชการท้องถิ่นและองค์กรด้านคนพิการ ต้องยื่นแบบคำขอ ซึ่งระบุรายละเอียดต่างๆ อาทิ กลุ่มเป้าหมายในการให้บริการ วัตถุประสงค์ในการจัดบริการ ขอบเขตของกลุ่มเป้าหมายในการให้บริการ ได้กำหนดไว้ ๓ กลุ่ม คือ คนพิการ ผู้ดูแลคนพิการ และผู้ที่มีแนวโน้มว่าจะพิการ ดังนั้น ศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ที่เป็นของส่วนราชการท้องถิ่นหรือองค์การด้านคนพิการต้องจัดบริการตามที่ได้ระบุไว้ในระเบียบข้อบังคับฯที่ได้ยื่นขอจัดตั้งเป็นศูนย์บริการคนพิการทั่วไป
๙) ประเด็นองค์กรด้านคนพิการระดับชาติ อาทิ ศูนย์บริการคนพิการตาบอดแห่งชาติ ซึ่งได้ยื่นจัดตั้งในพื้นที่ของกรุงเทพมหานครแล้ว การยื่นขอจัดตั้งต้องยื่นที่ พก. ตามพื้นที่ตั้งซึ่งตั้งอยู่ที่กรุงเทพมหานคร แต่การให้บริการสามารถให้บริการคนตาบอดในพื้นที่อื่นๆ ได้ กฎหมายไม่ได้กำหนดไว้ว่าจะต้องให้บริการเฉพาะในพื้นที่ที่ขอจัดตั้งเท่านั้น แต่กรณีเป็นศูนย์บริการของส่วนราชการท้องถิ่นจะถูกกำหนดพื้นที่การให้บริการไว้ตามอำนาจการปกครองขององค์การปกครองส่วนท้องถิ่นนั้น ๆ
๑๐) ประเด็นมาตรฐานของศูนย์บริการคนพิการทั่วไป จะมีความแตกต่างกันเฉพาะขั้นตอนแรกในการขอตั้งเป็นศูนย์บริการคนพิการทั่วไป โดยองค์กรด้านคนพิการต้องได้รับการรับรองมาตรฐานองค์กรด้านคนพิการ ตามมาตรา ๖ (๑๐) ก่อน ส่วนราชการท้องถิ่นและหน่วยงานภาครัฐ ไม่ต้องได้รับรองมาตรฐานองค์กร เนื่องจากเป็นส่วนราชการอยู่แล้ว สามารถขอตั้งเป็นศูนย์บริการคนพิการทั่วไปได้เลยแต่เมื่อได้รับการจัดตั้งเป็นศูนย์บริการคนพิการทั่วไปแล้ว ทุกศูนย์ต้องผ่านมาตรฐาน
การดำเนินการและการให้บริการ ซึ่งถูกกำหนดไว้ใน “หมวด ๔มาตรฐานการดำเนินการและการให้บริการแก่คนพิการของศูนย์บริการคนพิการ” ตามระเบียบคณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขเกี่ยวกับศูนย์บริการคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๖๑๑) จำนวนการจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ซึ่งปัจจุบันมีการจัดตั้งโดยส่วนราชการท้องถิ่นและหน่วยงานภาครัฐมากกว่าองค์กรด้านคนพิการนั้น ในหลายจังหวัดผู้ว่าราชการจังหวัดได้ให้ความสนใจและสนับสนุน พร้อมทั้งได้มอบนโยบายลงไปยังท้องถิ่นให้ดำเนินการจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการ จึงทำให้ท้องถิ่นมีการตื่นตัวขอจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการทั่วไปเป็นจำนวนมาก ส่วนองค์กรด้านคนพิการก็มีความตื่นตัวเช่นเดียวกัน ซึ่งเริ่มมีการขอจัดตั้งแล้ว
(อ่านต่อสัปดาห์หน้า)
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา ถนนอู่ทองใน ดุสิต กทม. 10300 email : dek_senate@hotmail.co.th หรือ Facebook: กมธ.พัฒนาสังคม หรือ กลุ่มงานคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมและกิจการเด็กฯ วุฒิสภา โทร.02-831-9225-6 แฟกซ์ 02-831-9226
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี