เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ท่านผู้อ่านคงได้รับความรู้เกี่ยวกับเรื่องแมวๆ ไปบางส่วนแล้ว วันนี้เรามาคุยกันในเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับแมวจาก “ศูนย์โรคแมวเพื่อความเป็นเลิศ โรงพยาบาลสัตว์เล็กจุฬาฯ” หรือ CU Feline Center มาฝากกันต่อครับ

@ ควรมีชามน้ำ ชามอาหาร และกระบะทรายจำนวนเท่าไหร่

แมวเป็นสัตว์รักความสันโดษ ส่วนใหญ่ชอบอยู่ลำพัง และไม่ใช้ของปะปนกับใคร ดังนั้นแมวแต่ละตัวจึงควรมีชามน้ำ ชามอาหารเป็นของตัวเอง และควรมีกระบะทรายให้เพียงพอสำหรับให้แมวทุกตัวด้วย

อาจจะต้องเตรียมจานอาหาร ชามน้ำ และจำนวนกระบะทรายที่จะให้แมวใช้ขับถ่ายมากกว่าจำนวนแมวที่เลี้ยงอย่างน้อย 1 กระบะ (จำนวนกระบะทราย = จำนวนแมว +1) มิฉะนั้นแล้ว แมวบางตัว (ที่เป็นตัวด้อยในกลุ่ม) จะไม่กล้าใช้และจะกลั้นอุจจาระหรือปัสสาวะ ซึ่งทำให้เกิดปัญหาโรคในระบบทางเดินปัสสาวะและทางเดินอาหารตามมาด้วย

@ การทำหมันช่วยแก้ปัญหาพฤติกรรมบางอย่างได้จริงหรือไม่

พฤติกรรมบางอย่างที่พูดถึงนั้นอาจจะเป็นความดุร้าย การไล่ทำร้ายตัวอื่น หรือการปัสสาวะไปทั่วบ้าน ซึ่งการทำหมันในแมวและสุนัข จะเป็นการผ่าตัดเพื่อนำอัณฑะออกในตัวผู้  นำมดลูกและรังไข่ออกในตัวเมีย ทั้งนี้ เพื่อเป็นการตัดที่ต้นตอของการมีลูกออกเพราะเป็นอวัยวะที่สร้างเซลล์สืบพันธุ์ อวัยวะที่ฝังตัวของตัวอ่อน และอวัยวะที่สร้างฮอร์โมนบางชนิดออกด้วย จึงมีผลให้พฤติกรรมก้าวร้าว หรือการปัสสาวะไม่เป็นที่ในแมวลดลงได้ แต่ต้องเรียนว่า ในแมวบางตัวที่มีพฤติกรรมดังกล่าวที่ติดเป็นนิสัยแล้ว การทำหมันอาจช่วยให้ลดลงบ้าง4แต่ไม่สามารถทำให้การแสดงออกเหล่านั้นหายไปได้

@ จำเป็นต้องตรวจโรคลิวคีเมีย (FeLV) และโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องในแมว (FIV) เมื่อใด

ปัจจุบันตามสถานพยาบาลสัตว์เกือบทุกแห่ง จะมีชุดทดสอบโรคไวรัสของโรคลิวคีเมีย (FeLV) และโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องในแมว (FIV) ให้บริการอยู่แล้ว ซึ่งสามารถใช้ตรวจสอบการติดเชื้อเบื้องต้นก่อนแสดงอาการได้ จึงแนะนำให้ทำการตรวจในกรณีนำแมวเข้ามาเลี้ยงใหม่ หรือก่อนทำวัคซีนโรคลิวคีเมีย (FeLV) เพื่อทราบถึงระดับภูมิคุ้มในร่างกายของแมวก่อน

@ หากสงสัยว่าแมวป่วย สามารถซื้อยามาป้อนให้แมวเองได้หรือไม่

ในกรณีที่แมวมีอาการป่วย ควรรีบนำไปพบสัตวแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย ไม่ควรให้ยาหรือรักษาอาการเบื้องต้นก่อนทราบสาเหตุที่แท้จริงของโรค เพราะท่าทางที่เราสังเกตเห็นจากแมวนั้น อาจไม่ใช่อาการทั้งหมดหรือสาเหตุที่แท้จริงของแมวก็ได้ ไม่เหมือนกับการสอบถามอาการในคน ที่จะสามารถอธิบายความเจ็บปวดและตอบในสิ่งที่มีอาการอยู่จริงๆ ได้ ดังนั้นสิ่งที่เจ้าของเห็นการแสดงออกของแมว อาจเป็นการเข้าใจผิดจากโรคที่เค้าเป็นอยู่จริงก็ได้

นอกจากนี้ การให้ยาโดยไม่ทราบขนาดยา ไม่ทราบกลไกการออกฤทธิ์ของยา และไม่ทราบผลข้างเคียงของยาแล้ว จะส่งผลเสียต่อแมวได้อย่างมาก ดังนั้นผู้เลี้ยงจึงควรระมัดระวังไม่หาซื้อยามาให้แมวกินโดยไม่ได้ปรึกษาสัตวแพทย์เด็ดขาด

@ โรคที่มักพบในแมวอายุมาก มีโรคอะไรบ้าง

ในแมวแก่ ก็จะคล้ายกับสุนัขแก่ ก็คือ มักพบโรคที่พบจากความเสื่อมของร่างกายได้ เช่น โรคไตวายเรื้อรัง โรคหัวใจและระบบหลอดเลือด โรคเกี่ยวกับฮอร์โมน เช่น ไทรอยด์ ซึ่งเจ้าของแมวสามารถสังเกตอาการผิดปกติเบื้องต้ได้ เช่น แมวมักมีอาการกินน้ำเยอะกว่าปกติ ปัสสาวะเยอะหรือบ่อยกว่าปกติ กินอาหารเยอะแต่ผอมซึม ไม่ค่อยมีแรง บางครั้งร้องโดยไม่มีสาเหตุ หากพบความผิดปกติดังกล่าวควรรีบไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจหรืออาจใช้การตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการช่วยครับ

@ แมวที่สุขภาพแข็งแรงดี จำเป็นต้องมาตรวจสุขภาพและทำวัคซีนหรือไม่

ไม่เพียงแต่แมวป่วยที่มีความจำเป็นต้องพบสัตวแพทย์และทำวัคซีน แมวที่มีสุขภาพดีก็ควรเข้ารับการฉีดวัคซีนเป็นประจำทุกปี ป้องกันหมัดทุกเดือนด้วย นอกจากนี้เราสามารถถ่ายพยาธิได้ทุก 3-6 เดือน ส่วนในแมวที่อายุตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไป แนะนำให้พามารับการตรวจสุขภาพและเจาะเลือดเป็นประจำทุกปี เพื่อตรวจหาความผิดปกติเบื้องต้นก่อนที่แมวจะแสดงอาการป่วยครับ

หากเราดูแลเอาใจใส่เจ้าเหมียวของเราอย่างดี มีการฉีดวัคซีนป้องกันโรคเป็นประจำแล้ว ก็คงสบายใจได้ว่า “เจ้านายเหมียว” ของเราจะมีสุขภาพแข็งแรงอยู่ให้ “ทาสแมว” อย่างเราๆ ได้ดูแลไปอีกนานครับ

ผศ.น.สพ.ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร

ฝ่ายประชาสัมพันธ์ คณะสัตวแพทยศาสตร์

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย