ขึ้นปีใหม่แล้วขณะนี้ บ้านเมืองของเราจะเป็นอย่างไรต่อไป จะดีขึ้นหรือไม่ดีขึ้นอย่างไรนั้น เป็นเรื่องที่น่าจะนำมาพิจารณาและวิเคราะห์ดู

คำกล่าวที่รู้จักกันดีมานานที่ว่า “อดีตบอกปัจจุบัน และปัจจุบันบอกอนาคต” นั้นเป็นคำกล่าวที่ไม่ห่างไกลจากความจริง เพราะอดีตเป็นพื้นฐานสำคัญของปัจจุบันเกี่ยวกับความเป็นไป และปัจจุบันเป็นพื้นฐานสำคัญที่จะบอกให้รู้ถึงอนาคต

เพราะผลที่เกิดขึ้นย่อมมาจากเหตุที่มีอยู่ เหมือนมีควันที่ไหนย่อมต้องมีไฟอยู่ที่นั่น เช่นเดียวกับคำสอนของพระพุทธองค์ที่ว่า ถ้าเหตุยังไม่ดับ ผลก็ยังต้องมีอยู่ต่อไปนั่นเอง

บ้านเมืองโดยรวมในขณะนี้เป็นอย่างไรดีขึ้นหรือมีแนวโน้มไปในทิศทางใดนั้น จะเป็นตัวบ่งชี้ให้เห็นถึงอนาคตที่กำลังจะมาถึงว่าเป็นอย่างไร

ให้ลองเปรียบเทียบดูในเรื่องการจัดการบริหารบ้านเมืองในยุคของรัฐบาลที่ถูกรัฐประหารโค่นล้มออกไป ด้วยข้อหาของความทุจริต ไม่โปร่งใส หรือไม่ค่อยจะคำนึงถึงผลประโยชน์ส่วนรวม แต่เป็นไปเพื่อประโยชน์ตนและพรรคพวกตลอดเวลานั้น ในขณะนี้หลังการรัฐประหารมาเกือบสี่ปีในการเข้ามาทำงานแทนนั้น สิ่งไม่ดีไม่ถูกต้องต่างๆ ที่พวกเก่าทำไว้ ได้จัดการให้หมดสิ้นไปได้มากน้อยแค่ไหน เหมือนการดับไฟที่เคยลุกไหม้ ว่าไฟนั้นได้ดับลงไปจริงๆ มากน้อยแค่ไหน

หรือว่ายังคงไหม้มีควันลอยให้เห็นอยู่ในขณะนี้ ทั้งควันเก่าและควันใหม่ ภายใต้การทำงานที่ไม่ค่อยจะคำนึงถึงหลักนิติรัฐ นิติธรรม เพราะมีอำนาจในมือ

วิธีการบริหารจัดการบ้านเมืองตามอำนาจหน้าที่นั้นเป็นอย่างไร แตกต่างหรือคล้ายคลึงกันมากน้อยแค่ไหน ระหว่างพวกที่ถูกโค่นล้มออกไปกับพวกที่เข้ามาทำงานใหม่ในขณะนี้ เช่นเรื่องการแก้ไขกฎกติกาหรือกฎหมายเพื่อให้เป็นไปในทิศทางของความต้องการที่ตนจะได้รับผลประโยชน์ ทั้งในปัจจุบันและอนาคต เจ้าหน้าที่รัฐ
คนไหนที่ไม่ร่วมมือจะถูกโยกย้าย และนำพรรคพวกของตนเข้ามาทำแทน องค์กรตรวจสอบต่างๆถูกแทรกแซงการทำงาน เป็นต้น

ถ้าสิ่งต่างๆเหล่านี้ยังคงอยู่ หรือดำเนินการในลักษณะอย่างเดียวกับพวกที่ถูกโค่นล้มออกไปก็บอกได้ว่า “ไฟยังไม่ดับ” เพราะมีควันลอยให้เห็นทุกวันขณะนี้

ความเป็นมาที่เคยเกิดขึ้นในอดีต และกำลังเกิดให้เห็นในลักษณะเดียวกันอีกดังกล่าวนั้น ก็พอจะวิเคราะห์ได้ว่าอนาคตจะเป็นอย่างไรสำหรับบ้านเมือง

ประเทศชาติต้องล้มลุกคลุกคลาน ไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร ก็ต้องดูไปที่ผู้มีอำนาจในการบริหารบ้านเมืองว่าเป็นอย่างไร มีคุณภาพหรือไร้คุณภาพ

ไม่ว่าประเทศไหนในโลก ผู้ปกครองหรือผู้บริหารสังคม ถ้าไร้คุณภาพ ไม่ทำหน้าที่ที่มีอยู่เพราะไปขยันในเรื่องไม่เป็นเรื่อง เป็นคนเห็นแก่เล็กแก่น้อย แต่ปัญหาและความเดือดร้อน ความทุกข์ยากของประชาชนที่อยู่ในความรับผิดชอบนั้น ต้องเห็นว่าเป็นเรื่องใหญ่เสมอต้องหาทางแก้ไขหรือขจัดปัดเป่าในทางที่ถูกที่ควรต่อไปโดยเร็ว เพราะนานวันจะเป็นปัญหาใหญ่ตามมา

โดยเฉพาะความวิกฤติขณะนี้ที่ปัญหาต่างๆประดังกันเข้ามาพร้อมๆกันหลายด้านจนดูสับสนไปหมด ผู้คนส่วนใหญ่ในแผ่นดินกำลังเดือดร้อนอย่างหนักในชีวิตประจำวัน ถ้าจัดการแก้ไขกันไม่ดี บ้านเมืองจะปั่นป่วนวุ่นวายกันอีกครั้งหนึ่ง

บางเรื่องบางราวที่ยังไม่ควรจะทำในเวลานี้ เพราะภาวะทางเศรษฐกิจและสังคมยังไม่เอื้ออำนวย ก็ต้องหยุดไว้ก่อน ขืนทำด้วยเงินภาษีของประชาชนที่เหลือเพียงน้อยนิด หรือต้องไปกู้ยืมจากข้างนอกมาใช้ หรือปล่อยให้คนข้างนอกเข้ามาถือโอกาสเป็นเจ้าของเพราะเห็นแก่ประโยชน์เพียงเบื้องต้นในเรื่องการลงทุนที่ไม่ต้องใช้เงินของรัฐก็ตาม ต้องหยุดและคิดให้มาก

มองสถานการณ์บ้านเมืองของเราในขณะนี้แล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายใต้การบริหารจัดการกันแบบนนี้ ความล่อแหลมต่อวิกฤตการณ์เกิดขึ้นได้ทุกขณะ

คนยากคนจนมีจำนวนสูงมากขึ้น และกำลังมีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ สวนทางกับความเป็นจริงในเรื่องทรัพยากรแผ่นดิน ทั้งบนบก ในทะเล และในอากาศที่มีอยู่ ซึ่งก็แสดงให้เห็นถึงความล้มเหลวในการบริหารจัดการของผู้มีอำนาจหน้าที่ แต่ในทางตรงข้ามที่ยังมีผู้คนส่วนหนึ่งในบ้านเมืองกลับรวยเอารวยเอา มาโดยตลอด ที่ร่วมมือกับเจ้าหน้าที่หรือผู้มีอำนาจในการบริหารจัดการในสิ่งต่างๆ เหล่านั้นที่นำผลประโยชน์ต่างๆของรัฐไปเป็นผลประโยชน์ส่วนตน

นี่คือสถานการณ์ในบ้านเมืองเราขณะนี้

อดีตเป็นบทเรียนที่ผ่านมาแต่ไม่นำมาใช้แก้ไข ปัจจุบันจึงเป็นอย่างนี้เหมือนย่ำรอยเดิม อนาคตข้างหน้าจะเป็นอย่างไรภายใต้การทำงานแบบนี้คงตอบได้ไม่ยาก

ถ้าแต่งเป็นกลอนคงได้ความดังต่อไปนี้

“นี่คือภาพ ที่แท้จริง ของประเทศ

แสนทุเรศ เกิดมา จนหดหู่

ยังแบ่งฝัก แบ่งฝ่าย ไล่รันตู

เพิ่มหดหู่ เศร้าหมอง เมื่อมองเมือง

ใครก็ตาม ยามนี้ มีอำนาจ

ต้องรีบกวาด ตาดู ให้รู้เรื่อง

รู้จักแยก รู้จักแยะ ถึงฟันเฟือง

ว่าต้นเรื่อง ต้นเหตุ อยู่ที่ใด”

น.ต.ประสงค์ สุ่นศิริ