ในยุคสมัยที่ประชาชนเข้าถึงการรักษาทางการแพทย์ได้ดีขึ้น อายุขัยของประชากรไทยยาวขึ้น เราพบผู้ป่วยที่มีปัญหาไตวายมากขึ้น การแพทย์ในปัจจุบันได้มอบทางเลือกให้ผู้ป่วยที่มีภาวะไตวาย มีโอกาสได้ใช้ชีวิตปรกติอีกครั้ง
ไตวายสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ผู้ป่วยหลายรายไตวายตั้งแต่เด็ก จากความผิดปรกติแต่กำเนิด และไม่เคยมีโอกาสใช้ชีวิตอย่างเด็กปกติในวัยเดียวกัน เพราะต้องได้รับการฟอกเลือด หรือล้างไตตลอดเวลานอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่นอีกมากมาย ที่ทำให้ไตทำงานผิดปรกติ หรือไตวายได้ อาทินิ่ว มะเร็งไต เบาหวาน ความดันโลหิตสูง การใช้ยาต่อเนื่องโดยไม่ปรึกษาแพทย์ ถุงน้ำในไต เป็นต้น เรียกได้ว่าภาวะไตวายเป็นโชคร้ายเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย
“การปลูกถ่ายไต ได้รับการยอมรับ ว่าเป็นการรักษาที่ดีที่สุดสำหรับผู้ป่วยไตวาย” ผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายไตนั้น มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นอย่างชัดเจน สามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวัน หรือทำงานได้ตามปรกติอีกครั้ง ผู้ป่วยที่มีภาวะไตเสื่อม สามารถขอคำปรึกษาเรื่องการปลูกถ่ายไตได้ ตั้งแต่ก่อน ที่จะเกิดภาวะไตวาย เพื่อเข้ารับการประเมินความเสี่ยงและเตรียมความพร้อมสำหรับการผ่าตัดปลูกถ่ายไต
ไตที่ได้รับการปลูกถ่ายนั้น จะทำงานได้ดีและมีอายุการทำงานต่างกันไป ขึ้นกับสุขภาพของผู้บริจาคไต รวมถึงความเข้ากันได้ของผู้ให้และผู้รับไตตามปกติไตที่ได้จากผู้บริจาคที่มีความเกี่ยวข้องทางสายเลือดกันจะทำงานได้ดีหลังปลูกถ่ายทันทีและมีอายุการทำงานที่ยืนยาวที่สุด แพทย์จึงมักแนะนำการผ่าตัดปลูกถ่ายไตจากผู้ให้ที่เป็นคนในครอบครัว เพื่อผลลัพธ์ที่ดีแก่ผู้ป่วย การปลูกถ่ายไตลักษณะนี้สามารถทำได้ตั้งแต่ผู้รับไตยังไม่เริ่มฟอกไต เนื่องจากการฟอกไตเป็นระยะเวลานาน อาจส่งผลกระทบต่อร่างกายและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยในระยะยาว
ด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์ในปัจจุบัน ทำให้การผ่าตัดปลูกถ่ายไตจากผู้บริจาคที่มีความเกี่ยวข้องทางสายเลือดมีความปลอดภัยสูง แพทย์สามารถอาศัยการผ่าตัดผ่านกล้องเพื่อนำไตออกจากร่างกายของผู้บริจาคก่อนนำไปใส่ให้ผู้ป่วยไตวาย ด้วยความทันสมัยของอุปกรณ์ และความชำนาญของทีมรักษา ผู้บริจาคไตสามารถกลับบ้านได้อย่างรวดเร็วภายหลังผ่าตัดเพียง 2-3 วัน การฟื้นตัวเป็นไปอย่างรวดเร็ว สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างรวดเร็วไม่กี่สัปดาห์หลังการบริจาค
ไตจากผู้ให้ ที่ไม่เกี่ยวข้องทางสายเลือด หรือ ผู้ป่วยสมองตายนั้น จัดว่ามีความสำคัญมากเช่นกัน ผู้ป่วยไตวายเกือบทั้งหมดนั้น มีโอกาสใหม่ในชีวิตอีกครั้ง จากผู้บริจาคและครอบครัวที่ได้มอบอวัยวะเพื่อประโยชน์แก่ผู้อื่นโดยในแต่ละปี มีผู้ป่วยไตวายในเมืองไทยหลายร้อยราย ได้รับโอกาสปลูกถ่ายไต รวมไปถึง หัวใจ ปอด ตับ ตับอ่อน จากผู้ที่บริจาคอวัยวะแก่สภากาชาดไทย ซึ่งคอยทำหน้าที่จัดสรรทีมแพทย์ปลูกถ่าย เพื่อรับอวัยวะจากผู้บริจาคที่เสียชีวิตจากอุบัติเหตุ หรือ โรคสมอง ทำการเก็บรักษาไตด้วยความเย็น จัดสรรและนำไปปลูกถ่ายกับผู้รับที่เหมาะสม ด้วยกระบวนการคัดเลือกที่เป็นธรรม ไตที่ได้รับการเก็บรักษาอย่างเหมาะสม สามารถอยู่นอกร่างกายของผู้รับได้ประมาณ 24 ชั่วโมง ก่อนการนำไปปลูกถ่าย
ผู้บริจาคอวัยวะท่านหนึ่ง สามารถช่วยเหลือผู้ป่วยได้มากกว่าหนึ่งคนเสมอการบริจาคอวัยวะนี้เป็นการบริจาคโดยสมัครใจของผู้ป่วย ญาติ และสมาชิกในครอบครัว การบริจาคสามารถทำได้ทันทีที่โรงพยาบาลทุกแห่ง โดยแพทย์ที่ดูแลจะทำการตรวจเพื่อยืนยันภาวะสมองตายด้วยวิธีทางการแพทย์ แจ้งผลการตรวจกับทางสภากาชาด และทำการดูแลความพร้อมของผู้บริจาคให้พร้อมกับการผ่าตัดต่อไปเรื่องน่ายินดีเรื่องหนึ่งที่เกิดขึ้นในปี 2561 ที่ผ่านมาคือ การผ่าตัดปลูกถ่าย หัวใจ ตับ และไต ให้กับผู้ป่วยรายเดียวสำเร็จเป็นครั้งแรกของทวีปเอเชีย เกิดขึ้นที่ประเทศไทย
การปลูกถ่ายไตเป็นการรักษาที่ถือว่าซับซ้อน ต้องอาศัยทีมปลูกถ่ายไตที่มีความชำนาญให้การตรวจประเมิน ก่อน ระหว่าง และหลังผ่าตัด ตรวจติดตามดูแลต่อเนื่องระยะยาว เพื่อให้เกิดความมั่นใจแก่ทั้งผู้ให้และผู้รับไต จะมีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุดและปลอดภัยที่สุดเมื่อตัดสินใจรับการปลูกถ่ายไต
แหล่งอ้างอิง: นพ.ฐิติภัท หาญสมวงศ์
สมาคมศัลยแพทย์ระบบปัสสาวะแห่งประเทศไทย
ในพระบรมราชูปถัมภ์
ราชวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทย
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี