คนไทยรู้จักคำว่า “แม่มด” จากหนังสือและภาพยนตร์ประเภท“เทพนิยาย” และหนังประวัติศาสตร์ประเภท “ลิเกฝรั่ง”

“แม่มด” หรือ “Witch” ในความหมายของฝรั่งมังค่า ได้แก่“หญิงที่มีอิทธิฤทธิ์และอำนาจบางอย่างเหนือปกติของมนุษย์”เช่น แปลงร่างได้ เหาะเหินเดินอากาศได้ด้วยการขี่ไม้กวาดมีเวทมนตร์คาถาสาปคนให้เป็นสัตว์ชนิดต่างๆ ได้โดยแม่มดบางรายเป็นสาวกของซาตาน มีชีวิตเพื่อ “ทำลายล้างความดี” และ “ส่งเสริมความชั่ว”

ตำนานแม่มดเกิดมายาวนาน เกิดขึ้นในหลายชนชาติและหลายทวีป ในอินเดียตอนใต้แถบหุบเขา Nilgiri Hills ก็มีการสอนผู้หญิงให้รู้จักวิชาแม่มดมาตั้งแต่โบราณ โดยหญิงแม่มดเหล่านั้นถูกเรียกว่า “Kurumba” ที่หยั่งรู้ทุกอย่างเหมือน “ธิดาเทพ” หรือ “เทพพยากรณ์” ของเกาหลี

ในทวีปแอฟริกา เกือบทุกเผ่าจะมีแม่มดที่ถูกเรียกว่า “Lovedu” ประจำเผ่า

ในตำนานแม่มดทั้งปวง คงไม่มีตำนานไหน “สุดมัน สุดอัศจรรย์และมากฤทธิ์” เท่ากับ “ตำนานแม่มด” ในยุโรปตำนาน “แม่มด” ในยุโรปกำเนิดมาตั้งแต่ยุคกรีกโบราณ แม่มดนอกจากมีคาถาอันสุดขลัง ยังแปลงร่างเป็นสาวสวยได้ เมื่อผู้ชายมาติดพัน ก็จะสาปชายนั้นให้เป็น “สัตว์เดรัจฉาน (Beasts) ชนิดต่างๆ ตามต้องการ

“แม่มด” ในยุโรปดังสุดขีดในยุคกลางของยุโรปตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 จนถึงศตวรรษที่ 17 ประมาณกันว่ามีหญิงที่เป็นแม่มดอยู่ในยุโรปมากกว่า 300,000 รายที่ก่อความเดือดร้อนให้ผู้คนไปทั่ว

ดังนั้น สังฆราชในคริสตจักรยุคนั้น จึง “จุดประกาย” ให้มีการ “ต่อต้าน” และ “กำจัดแม่มด” ทำให้เกิดอาชีพ “นักล่าแม่มด(Witch - hunter)” ขึ้นอย่างกระหน่ำ “เฉพาะในเดือนตุลาคมค.ศ.1555” มีผู้หญิงที่ถูกระบุว่าเป็นแม่มดจำนวนมาก “ถูกจับเผาทั้งเป็น” ในเยอรมัน จนถูกจารึกไว้ในตำนานเป็น “เดือนปีที่กำจัดแม่มดครั้งใหญ่” มีภาพเขียนของจิตรกรไร้นาม วาดรูปเดียวกับการกำจัดแม่มดครั้งนั้นด้วยการจับเผาทั้งเป็น โดยรูปดังกล่าวยังถูกแขวนโชว์อยู่ที่ “The Mansel Callection”ณ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ

หญิงที่ถูกจับเผาทั้งเป็น คือ “แม่มด” จริงหรือไม่? คงไม่มีใครตอบได้ แต่การ “ไล่ล่าแม่มด” ที่พวก “Witch-hunter”ได้กระทำไปโดยไม่ผิดกฎหมายนั้น ยังอยู่ในความทรงจำอันเจ็บปวดของมนุษยชาติ

ในวันนี้ ไม่มีการจับผู้หญิงมาเผาทั้งเป็นฐานเป็นแม่มดอีกแล้วแต่คำว่า “ไล่ล่าแม่มด” เป็นวาทกรรมที่ใช้ขจัดศัตรูทางการเมือง

แม้แต่ “ผู้เฒ่าเนคไทแดง” ก็ยังเรียก “ท่านแนนซี่เปโลซี่” หญิงเหล็กวัย 79 ปี ประธานสภาผู้แทนราษฎรของสหรัฐศัตรูทางการเมืองของผู้เฒ่าเนคไทแดง เป็น “นางแม่มด”

กมลศักดิ์ ตั้งธรรมนิยม