ช้างเป็นสัตว์พาหนะที่คู่บ้านคู่เมืองหลายๆ ชาติในเอเชียทั้งเอเชียใต้ ได้แก่ อินเดีย, ศรีลังกา, เนปาล, สิกขิม,ปากีสถาน, อัฟกานิสถาน และบังกลาเทศ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ ไทย, เมียนมา, ลาว, กัมพูชา, อินโดนีเซีย และมาเลเซีย ในขณะที่ในภูมิภาคแอฟริกาเหนือและตะวันออกกลางบางประเทศก็เคยใช้ช้างเป็นสัตว์พาหนะเช่นเดียวกัน เช่น โมร็อกโก, อียิปต์, แอลจีเรีย,ตุรกี, อิหร่าน, ซาอุดีอาระเบีย, อิรัก, ซีเรียและจอร์แดน
ช้างเป็นสัตว์บกที่เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีขนาดใหญ่ที่สุดแบ่งเป็น 3 พันธุ์ใหญ่ ในวงศ์ Elephantidae ปัจจุบันรับรองว่ามีอยู่ 3 พันธุ์ คือ ช้างแอฟริกา, ช้างป่าแอฟริกา และช้างเอเชีย วงศ์ Elephantidae เป็นวงศ์ที่ยังไม่สูญพันธุ์ในอันดับ Proboscidea สมาชิกที่สูญพันธุ์แล้ว เช่นมาสโตดอน (mastodon) วงศ์ Elephantidae ยังมีกลุ่มที่บัดนี้สูญพันธุ์ไปแล้วหลายกลุ่ม รวมทั้งช้างแมมมอธและช้างงาตรง
ช้างแอฟริกามีหูขนาดใหญ่กว่าและหลังเว้า ส่วนช้างเอเชียมีหูขนาดเล็กและมีหลังนูนหรือราบ ลักษณะเด่นของช้างทุกชนิดได้แก่ งวงยาว หูกางขนาดใหญ่ ขาใหญ่และผิวหนังที่หนาแต่ละเอียดอ่อน งวงใช้สำหรับการหายใจ หยิบจับอาหารและน้ำเข้าปาก และคว้าวัตถุ งาซึ่งดัดแปลงมาจากฟันตัด ใช้เป็นทั้งอาวุธและเครื่องมือสำหรับเคลื่อนย้ายวัตถุและขุดดิน หูกางขนาดใหญ่ช่วยในการคงอุณหภูมิกายให้คงที่ เช่นเดียวกับใช้ในการสื่อสาร
ขาใหญ่เหมือนเสารองรับน้ำหนักตัว ช้างเป็นสัตว์บกขนาดใหญ่สุดเท่าที่มีอยู่ในปัจจุบัน ช้างกระจัดกระจายอยู่ทั่วแอฟริกาใต้สะฮารา เอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และพบได้ในที่อยู่อาศัยหลากหลาย ทั้งทุ่งสะวันนา ป่า ทะเลทรายและที่ลุ่มชื้นแฉะ ช้างเป็นสัตว์กินพืช และอาศัยอยู่ใกล้แหล่งน้ำเมื่อสามารถเข้าถึงได้
โดยมีข้อยกเว้นคือสัตว์นักล่าช้าง เช่น สิงโต เสือโคร่ง ไฮยีนา และหมาป่า ซึ่งปกติมักเลือกช้างอ่อนเป็นเป้าหมายเท่านั้น ช้างมีสังคมฟิชชั่น–ฟิวชั่น หมายความว่า กลุ่มครอบครัวหลายกลุ่มมารวมกันเข้าสังคม ช้างเพศเมีย (ช้างพัง) มักอาศัยอยู่เป็นกลุ่มครอบครัว ซึ่งอาจประกอบด้วยช้างเพศเมียหนึ่งตัวและลูกช้างหรือช้างเพศเมียหลายตัวที่มีความเกี่ยวดองกันกับลูกๆ โดยไม่มีช้างเพศผู้ (ช้างพลาย)กลุ่มนี้มีช้างพังที่ปกติอายุมากที่สุดเป็นหัวหน้า
ช้างพลายออกจากกลุ่มครอบครัวเมื่อถึงวัยเริ่มเจริญพันธุ์ และอาจอยู่สันโดษหรืออยู่กับช้างพลายตัวอื่น ช้างพลายโตเต็มวัยมีปฏิสัมพันธ์กับกลุ่มครอบครัวเมื่อหาคู่และเข้าสู่ภาวะที่มีเทสโทสเตอโรนและความก้าวร้าวสูงขึ้น เรียก ตกมัน ซึ่งช่วยให้พวกมันถือความเป็นใหญ่และสืบพันธุ์ได้สำเร็จ ลูกช้างเป็นศูนย์กลางความสนใจของกลุ่มครอบครัวและต้องอาศัยแม่เป็นเวลานานสุดสามปี ช้างป่ามีชีวิตอยู่ได้ถึง 70 ปี
สำหรับไทยนั้นสมัยโบราณช้างเป็นสัตว์ที่ใช้ในการทำสงครามทั้งในประเทศและประเทศเพื่อนบ้านกองทัพไทยมีหน่วยทหารช้างหรือคชบาลระดับกรมช้างต้นตั้งแต่กรุงสุโขทัยมาจนถึงกรุงศรีอยุธยาและรัตนโกสินทร์ จำนวนช้างต้นหรือช้างสงครามจะมีประจำการระหว่าง800 ถึง 1,000 เชือก ทัพช้างไทยเป็นกำลังสำคัญในการทำลายเมืองพระนครของอาณาจักรขอมในสมัยสมเด็จพระเจ้าสามพระยา ทำให้นครวัดที่เมืองเสียมราฐพินาศยับเยิน
ปัจจุบันช้างบ้านของไทยมีประมาณ 2 พันเชือกเป็นช้างที่มีการฝึกอย่างดี ใช้ในการแสดงและการท่องเที่ยวได้รับความยกย่องและนิยมจากชาวต่างชาติ เมื่อวันที่ 29 เมษายนที่ผ่านมานายสัตวแพทย์สรวิศ ธานีโต อธิบดีกรมปศุสัตว์เผยว่า ในช่วงเกิดการระบาดของโรคไวรัสโควิด-19กรมปศุสัตว์ ได้สำรวจและรวบรวมข้อมูลปัญหาการเลี้ยงช้างในช่วงเกิดการระบาดของโรคไวรัสโควิด-19 จากจังหวัดที่มีปางช้าง 22 จังหวัด พบว่ามีปางช้าง 235 ปาง ช้าง 2,459 เชือก แบ่งเป็นปางช้างที่ประสบปัญหาอาหารเลี้ยงช้างไม่พอเพียง 91 ปาง ช้าง 989 เชือก กระจายอยู่ทุกภูมิภาค ยกเว้น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและปางช้างที่ไม่ประสบปัญหาอาหารเลี้ยงช้างเลย 144 ปางช้าง 1,470 เชือก
แบ่งกลุ่มเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ จังหวัดที่ปางช้างไม่มีปัญหาอาหารสำหรับเลี้ยงช้าง10 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพมหานคร สมุทรปราการนครราชสีมา สุรินทร์ เชียงราย แม่ฮ่องสอน เพชรบุรี นครปฐม พังงา และสุราษฎร์ธานีจังหวัดที่มีปางช้างบางปางประสบปัญหาอาหารสำหรับเลี้ยงช้างไม่พอเพียง 5 จังหวัด ได้แก่ ชลบุรี เชียงใหม่ กาญจนบุรี กระบี่ และภูเก็ต3.จังหวัดที่มีปางช้างประสบปัญหาอาหารสำหรับเลี้ยงช้างไม่พอเพียงทุกปาง 6 จังหวัดได้แก่ พระนครศรีอยุธยา ตราด สุโขทัย ราชบุรี ประจวบคีรีขันธ์ และสงขลา
สาเหตุปัญหาอาหารเลี้ยงช้างไม่พอเพียงส่วนใหญ่เกิดจากช่วงนี้เป็นฤดูแล้งทำให้แหล่งอาหารขาด พืชอาหารช้างมีราคาสูงขึ้น การขาดรายได้จากการท่องเที่ยวทำให้ไม่มีเงินทุนซื้ออาหารช้าง กรมปศุสัตว์จึงได้ให้คำแนะนำและช่วยเหลือปางช้างที่ขาดแคลนอาหารดังนี้ แนะนำให้ปางช้างหาแหล่งอาหารจากธรรมชาติในพื้นที่ เช่นการนำช้างไปผูกล่ามไว้ในป่า และให้ควาญช้างเกี่ยวหญ้าในพื้นที่ใกล้เคียงมาให้ช้างกิน และปล่อยช้างลงแม่น้ำหรือแหล่งน้ำ และใช้วัตถุเหลือใช้ทางการเกษตรในพื้นที่สำหรับเลี้ยงช้าง ผู้ที่จะช่วยช้างได้ในขณะนี้คือ ดร.เฉลิมชัย ศรีอ่อน รมว.เกษตรและสหกรณ์ และนายวราวุธ ศิลปอาชา รมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รับรองว่าช้างไม่อดอยากแน่นอน
ทีมข่าวการเมือง
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี