ทำไมหลายคนชอบการเลือกตั้ง ไม่ใช่เรื่องการจะได้ใช้สิทธิ์หรอก แต่จะมี “เงินแจก” ในรูปแบบต่างๆ หว่านโปรยลงมามากมาย หนึ่งในนั้นที่กำลังถูกวิพากษ์วิจารณ์กันอยู่อย่างหนัก คือ พรรคเพื่อไทยโดยนายเศรษฐา ทวีสิน ประธานที่ปรึกษาหัวหน้าครอบครัวเพื่อไทย ประกาศจะแจกเงินดิจิทัลให้คนที่มีอายุตั้งแต่ 16 ปีขึ้นไป คนละ 10,000 บาท

1) นายนิพิฏฐ์ อินทรสมบัติ ผู้สมัคร สส.บัญชีรายชื่อ พรรคพลังประชารัฐ(พปชร.) แสดงความคิดเห็นในเฟซบุ๊ก เกี่ยวกับนโยบายพรรคเพื่อไทย แจกเงินดิจิทัล 10,000 บาท ให้แค่คนอายุ 16 ปีขึ้นไป ว่า “หาคนจนให้เจอแล้วเอาเงินหมื่นผมไป” เนื้อความระบุว่า

-ในระบอบประชาธิปไตย เราจะคิดแยกส่วนไม่ได้ ต้องคิดคู่ไปกับระบบเศรษฐกิจด้วยเสมอ

-หลักก็คือ ระบอบประชาธิปไตย ใช้ระบบเศรษฐกิจ“ทุนนิยม” ไม่ใช้ระบบสังคมนิยม หรือ คอมมิวนิสต์

-ปัญหาที่ตามมา คือ ต้องควบคุมระบบทุนนิยม ไม่เช่นนั้น ทุนนิยมจะกัดกินคนที่จนกว่า จนเหลือแต่ซาก

-ระบอบประชาธิปไตย จึงพยายามป้องกันทุนนิยมไม่ให้กัดกินคนจน โดยอนุญาตให้มีกฎ, กติกา หรือกฎหมาย ยกเว้นสิทธิบางเรื่องให้คนจน

-เงินดิจิทัล 10,000 บาท ที่พรรคเพื่อไทยจะแจกแก่คนอายุ 16 ปีขึ้นไป ผมไม่รู้หรอกว่ามันคืออะไร เพราะผมไม่รู้จักเงินดิจิทัล

แต่หากจะแจกอย่างนี้ ก็หมายความว่า

1.คุณธนินทร์ เจียรวนนท์ เจ้าของบริษัทซี.พี.ก็ได้ 10,000 บาท เท่ากับ ป้าแม้น แห่งบ้านหมาว้อ จ.อำนาจเจริญ

2.สามเณรแดง ที่เรียนบาลีอยู่ในโบสถ์ ก็ได้ 10,000 เท่ากับท่านเจ้าคุณที่นั่งฉันน้ำชาอยู่ในกุฏิ

3.ป้าสี ที่กำลังนอนฟอกไตระยะสุดท้ายอยู่ที่โรงพยาบาลพัทลุง ก็ได้ 10,000 เท่ากับคุณหมอที่เข้ามาฟอกไตให้ป้าสี

4.คุณชาติศิริ โสภณพนิช เจ้าของธนาคารกรุงเทพ ก็ได้ 10,000 เท่ากับลุงดำ ที่กำลังถูกธนาคารฟ้องยึดที่นาที่นำมาจำนอง

5.สุดท้าย อุ๊งอิ๊ง แพทองธาร ชินวัตร คนคิดนโยบาย ก็ได้ 10,000 เท่ากับคนแบกป้ายหาเสียงให้เธอ

เอาอย่างนี้ ก็แล้วกันครับ ผมไม่อยากเพิ่มเติมระบบทุนนิยม ให้มันเลวร้ายไปกว่านี้ ผมสละสิทธิ์เงินดิจิทัล(ซึ่งเป็นอะไรก็ไม่รู้) ให้ คุณเศรษฐา ทวีสิน เจ้าของนโยบาย ให้คุณเศรษฐาหาคนจนที่สุดให้เจอ หาคนลำบากที่สุดให้เจอ แล้วเอาเงินนี้ให้คนเหล่านั้น

ผมว่า เป็นงานหินของคุณเศรษฐา นะครับ เพราะเดี๋ยวนี้เราไม่ค่อยรู้จักคนจน เราจึงหาคนจนไม่เจอ ถ้าหากคุณเศรษฐา หาคนจนไม่เจอ ก็ให้คุณเศรษฐา มอบเงินนี้ให้คุณธนินทร์ เจียรวนนท์ ก็แล้วกัน คนนี้หาง่ายกว่าหาคนจน จะได้ไม่เป็นภาระกับคุณเศรษฐา ทวีสิน ในการค้นหาคนจน

2) นายยศวริศ ชูกล่อม หรือ เจ๋ง ดอกจิก ประธานกลุ่มรวมใจรักชาติ อดีตแกนนำนปช.ที่หันมาสนับสนุนพรรครวมไทยสร้างชาติ กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า

“...เป็นนโยบายขายฝันเพ้อฝันประเทศไทยต้องใช้เงินบาทเท่านั้น สกุลเงินต้องเป็นเงินบาท ถ้าเป็นเงินดิจิตอลบ้าบอคอแตก ประเทศพม่าใช้เงินจ๊าด สปป.ลาวใช้เงินกีบ ญี่ปุ่นใช้เงินเยน ประเทศไทยต้องใช้เงินบาทจะมาใช้เงินดิจิตอลถือว่า ผิดกฎหมาย ส่วนที่บอกว่าจะโอนเงินเข้ากระเป๋าดิจิตอล 10,000 บาท ตนได้ฟังแล้ว ถือว่าเป็นการสร้างนโยบายที่ผิดพลาดจะไปเอาเงินที่ไหนมาแจกเงินดิจิตอลใช้ไม่ได้ ชาวบ้านไม่รับรู้ไม่รับฟัง ชาวบ้านได้แน่ๆ คือ บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ หรือ บัตรลุงตู่ สิ้นเดือนมีเงินโอนเข้าแน่นอนและใช้ได้ตลอด

“ชาวบ้านเขาไม่สนใจเงินในกระเป๋าดิจิตอล ชาวบ้านไม่เชื่อ เขาบอกว่าแค่คนละครึ่งที่ให้มาก็งงอยู่พักใหญ่กว่าจะทำได้ แล้วมาบอกว่าจะจ่ายเงินผ่านกระเป๋าเงินดิจิตอลอีก ชาวบ้านยิ่งงงใหญ่เขาจึงไม่สนใจ เขามองว่าเป็นการหลอกลวง”

3) นายพิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต ผู้อำนวยการหลักสูตรการเมืองและยุทธศาสตร์การพัฒนา สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) โพสต์เฟซบุ๊ก ระบุว่า
เพื่อไทยกำลังทำอะไร ฟังคุณเศรษฐาพูดหาเสียงว่าจะเติมเงินดิจิทัลให้คนไทยทุกคนที่มีอายุ 16 ปีขึ้นไป และสามารถใช้ได้ภายในรัศมี 4 กิโลเมตรรอบบ้าน และใช้ให้หมดภายใน 6 เดือน ในการนี้จะใช้เงินเท่าไร คนไทยที่มีอายุ 16 ปีขึ้นไป มีจำนวนประมาณ 54 ล้านคน ให้คนละ 10,000 บาทฉะนั้นต้องใช้เงินประมาณ 540,000,000,000 บาท อ่านว่า“ห้าแสนสี่หมื่นล้านบาท” นโยบายประชานิยมสุดขั้วแบบนี้คาดว่าหวังคะแนนนิยม และการชนะแบบท่วมท้น เมื่อเงินจำนวนมหาศาลลงสู่ระบบเศรษฐกิจ คงจะกระตุ้นเศรษฐกิจระยะสั้นได้

แต่คำถามคือ จะเอาเงินจากแหล่งไหนครับ จะกู้มา หรือตัดงบประมาณจากหน่วยงานรัฐมาจัดสรรให้นโยบายนี้ และเตรียมการอย่างไรกับผลกระทบที่เกิดขึ้นโดยเฉพาะเงินเฟ้อและหนี้สาธารณะที่อาจเกิดขึ้นตามมาคิดใหญ่ แต่ดูจะสุ่มเสี่ยงมากไปหน่อย ระวังกระแสจะพลิกกลับนะครับ

4) พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ให้สัมภาษณ์ว่า “เคยพูดไว้แล้วและเคยเตือนเอาไว้แล้วว่าเงินดิจิทัลเป็นเงินที่จับต้องไม่ได้ แต่เป็นเงินที่ตกลงซึ่งกันและกัน และก็รู้ถึงที่มาของเงิน ที่ใช้บล็อกเชนเป็นตัวควบคุม ไม่มีตัวเงินที่แท้จริง เป็นตัวเลขที่ยอมรับกันทั้งสองฝ่ายระหว่างผู้ใช้กับผู้ให้บริการ จะเห็นว่าบางประเทศก็ล้มไปทั้งยวง ธนาคารก็ล้มทั้งหมด สิ่งสำคัญคือสิ่งที่เอามาพูดกันวันนี้ ไม่อยากไปแตะต้องใคร แต่จะต้องระมัดระวังอย่างที่สุด เพราะไม่ว่าจะใช้เงินลักษณะใดก็ตาม จะต้องมีเม็ดเงินจริงอยู่เสมอ พูดลอยๆ เท่าไรก็ได้แต่มีงบประมาณที่อยู่ในคลัง มีเงินสำรองอยู่ในคลังพอหรือเปล่า ถ้าไม่พอมันเสี่ยง ไม่ได้ว่าหรือตำหนิใคร แต่การใช้งบประมาณต้องไม่ผิดระเบียบและไม่ผิดกฎหมาย”

5) นายสมชัย ศรีสุทธิยากร ประธานยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนนโยบายพรรคเสรีรวมไทยและอดีตคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก ต่อกรณีที่พรรคเพื่อไทยประกาศนโยบายเติมเงินดิจิทัลให้คนไทยอายุ 16 ปีขึ้นไป จำนวน 10,000 บาท เพื่อใช้จ่ายสินค้า หรือใช้หนี้ ในรัศมี 4 กม. จากที่อยู่ในบัตรประชาชน ต้องใช้ให้หมดภายใน 6 เดือน เริ่มจาก 1 มกราคม 2567 และ มีครั้งเดียว ไม่ผูกพันต่อเนื่องโดยตั้งคำถามไปยังคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ว่าเข้าข่ายการทำผิดพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยการเลือกตั้ง มาตรา 73(1) กรณีสัญญาว่าจะให้หรือไม่ และนโยบายดังกล่าวได้ดำเนินตาม พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง มาตรา 57 ที่กำหนดให้พรรคแจ้งที่มาของงบประมาณนโยบายที่ใช้ในการหาเสียงความคุ้มค่า ประโยชน์ที่ได้ ผลกระทบ และความเสี่ยงที่เกิดขึ้น ซึ่งกำหนดให้ยื่นต่อกกต.

นายสมชัย ยังโพสต์ตั้งคำถามไปยังพรรคเพื่อไทยด้วยว่า

1. คน 16 ปีขึ้นไป มีจำนวนราว 50 ล้านคน ต้องใช้เงิน 500,000 ล้านบาท เริ่มใช้ 1 มกราคม 2567 ถึง 30 มิถุนายน 2567 ตรงกับปีงบประมาณ 2567 หากเงินจำนวนดังกล่าวมาจากงบประมาณแผ่นดินที่อยู่ระหว่างการจัดทำ ในวงเงิน 3.35 ล้านล้านบาทและมีรายการจัดสรรให้หน่วยรับงบประมาณไปหมดแล้ว หมายความว่า
ทุกส่วนราชการต้องปรับลดงบประมาณ ร้อยละ 14.9 เพื่อนำมาใช้ในนโยบายดังกล่าว

2. หากมีการปรับลดงบประมาณร้อยละ 14.9ดังกล่าวไม่สามารถปรับลดในรายการรายจ่ายประจำ เช่น เงินเดือน ค่าจ้าง ของข้าราชการ เพราะเป็นรายการที่ต้องจ่ายตามกฎหมาย จึงต้องย้อนไปปรับที่ งบลงทุน อาจมีผลต่อการลงทุนภาครัฐ ที่ปัจจุบันมีเพียงร้อยละ 20.5ของงบประมาณโดยรวม เท่ากับงบลงทุนของรัฐจะเหลือเพียงร้อยละ 5 ซึ่งทำให้ผิด พ.ร.บ. วินัยการเงินการคลังของรัฐ ที่กำหนดให้แต่ละปี รัฐต้องมีงบลงทุน ไม่น้อยกว่า 20 ของงบประมาณรายจ่ายประจำปี

3.หากเงินดังกล่าวไม่ได้มาจากงบประมาณแผ่นดิน เช่น มาจากการกู้ยืมในหรือนอกประเทศ คำถามคือเราจะกู้เพื่อมาแจกอีกแล้วใช่ไหม มีความแตกต่างอะไรกับนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจหลังโควิดที่รัฐบาลปัจจุบันทำและเงินกู้ดังกล่าวจะเกินเพดานความสามารถในการก่อหนี้สาธารณะหรือไม่ และ ประชาชนต้องเป็นผู้ใช้คืนในอนาคตอีกหรือไม่

6) นายเศรษฐา ทวีสิน ประธานที่ปรึกษาหัวหน้าครอบครัวเพื่อไทย (พท.) ในฐานะแคนดิเดตนายกรัฐมนตรี พรรค พท.ให้สัมภาษณ์ถึงนโยบายแจกเงินดิจิทัลวอลเล็ตคนละ 10,000 บาท ว่า

ปัจจุบันเศรษฐกิจโต 2.6% ในขณะที่ประเทศอื่นซึ่งเคยเป็นรองเรา ตอนนี้เขาก็โตขึ้น 5% เราอยู่ในภาวะย่ำแย่ เหมือนคนป่วยที่อยู่ในห้องไอซียู หลายนโยบายของพรรค พท. เราจะเป็นการกระตุ้นครั้งยิ่งใหญ่เพื่อให้เรากลับมาทำมาหากินมีรายได้ที่เหมาะสมได้ ฉะนั้น เราต้องการกระตุ้นเศรษฐกิจครั้งยิ่งใหญ่ที่สุด จำนวนเงิน 10,000 บาทประกอบไปด้วย 1.ระยะเวลาในการใช้คือ 6 เดือนร้านค้า เอสเอ็มอี อุตสาหกรรมทั้งหลายจะได้ซื้อของมาตุนไว้เพื่อจะได้มีการซื้อขาย มีการจับจ่ายใช้สอยเกิดขึ้นทำให้เกิดการหมุนเวียนเศรษฐกิจ 2.ระยะทางที่เราวางไว้คือ 4 กิโลเมตร ซึ่งเราตระหนักว่าไม่อยากให้คนเข้าไปจับจ่ายใช้สอยในห้างใหญ่ๆ อย่างเดียว เราอยากให้เขาใช้ในพื้นที่ชุมชน เพื่อให้เกิดการกระตุ้นเศรษฐกิจชุมชนขึ้นมา ไม่ใช่มากระจุกตัวอยู่ที่เดียว แต่เมื่อเราเปิดตัวไปก็มีคนบอกว่าในบางพื้นที่รัศมี 4 กิโลเมตรไม่มีอะไรเลย เราอาจจะนำบล็อกเชนมาขีดเส้นรัศมีใหม่ได้

สำหรับคนที่มีอายุ 16 ปีขึ้นไปมีประมาณ 50 ล้านคนคิดเป็นประมาณ 5 แสนล้านต่อปี เราทำครั้งเดียวไม่ได้ทำทุกปี ให้ใช้หมดภายใน 6 เดือน สมมุติพรรค พท. เราได้รับเลือกตั้งเข้ามา เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล และการที่จะได้ใช้งบประมาณหลังจากจัดตั้งรัฐบาลแล้วนั้นต้องใช้เวลา สิ่งที่จะเกิดขึ้นคือเราจะใส่เงินเข้าไปในกระเป๋า คนเริ่มไปจับจ่ายใช้สอย ได้แวตเพิ่มมากขึ้น ภาษีนิติบุคคลจากห้างร้านก็จะเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเป็นแสนล้าน การบริหารงบประมาณที่จะเกิดขึ้น ที่อาจจะมาจากงบประมาณของอำนาจนายกรัฐมนตรี ซึ่งมีปีละแสนล้าน อาจจะนำมาใช้ประมาณ 30% หรือประมาณ 3 หมื่นล้าน หรืองบกลางซึ่งหากตนได้รับเลือกเข้ามาก็ไม่อยากใช้เงินนี้ เพราะหากเกิดกรณีฉุกเฉินอะไรขึ้นมา เราควรจะไปโฟกัสรายได้ที่จะมามากกว่า หรือกรณีที่บางคนบอกให้ไปตัดงบประมาณทหารมา ตรงนี้ก็ไม่สามารถทำได้ เราต้องเข้าใจว่างบประมาณบางตัวก็ยังต้องมีอยู่บ้าง

ส่วนการบริหารจัดการเรื่องภาษี ในปีหน้าเราจะสามารถจัดเก็บภาษีได้มากขึ้น จากที่ทีมงานเศรษฐกิจของพรรคได้ศึกษามา การจัดเก็บภาษีจะเพิ่มขึ้นมา2 แสนล้าน ปัจจุบันมีคนยื่นภาษีประมาณ 10 ล้านคนแต่คนที่เสียภาษีจริงๆ มีประมาณ 3.9-4 ล้านคนการที่เราใส่เงินไปในกระเป๋าตังดิจิทัลนี้ เราหวังว่าในระยะยาวจะเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจได้มากขึ้นและการที่เราใส่เงินไปในกระเป๋าตังดิจิทัลเราไม่ได้ให้ประโยชน์กับคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง

“ผมยืนยันว่าผมมาตรงนี้ไม่ได้มารังแกหรือกีดกันเจ้าสัว 10,000 บาท จะใช้ที่ใดก็ได้ จะซื้อที่ร้านสะดวกซื้อที่ไหนก็ได้ จะซื้อปุ๋ยหรือเมล็ดพันธุ์ก็ได้ หรือหากคุณเป็นหนี้ธนาคารพาณิชย์ที่ถูกต้องตามกฎหมาย สามารถนำไปใช้หนี้ได้หรือไม่ เราก็ยังไม่ได้คุยตรงนี้ผมจึงบอกว่าอยากเจอประชาชนอยากฟังความคิดเห็นเขา ไม่ใช่เอาความคิดเราเป็นหลักว่าต้องใช้อย่างเดียว ทั้งนี้ปัญหาใหญ่ของประเทศไทยอีกปัญหาหนึ่งคือปัญหาหนี้ครัวเรือน หากเราทำให้หนี้เขาลดลง ก็จะมีความสามารถการไปจับจ่ายใช้สอยได้มากขึ้น ซึ่งเราต้องเข้าใจเศรษฐกิจโดยรวมด้วย” นายเศรษฐากล่าว

7) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า มีการแจ้งนโยบายหาเสียงดังกล่าวมายัง กกต. ตามมา หลังนายเศรษฐาปราศรัย แต่ไม่มีการระบุวงเงินที่ต้องใช้ และที่มาของเงิน รวมทั้งยังมีอีกหลายนโยบายที่ไม่ได้ระบุวงเงินที่ต้องใช้ และที่มาของเงิน โดยกกต.จะแจ้งให้พรรคดำเนินการแก้ไขให้ถูกต้องตามที่กฎหมายกำหนด ทั้งนี้ มาตรา 57 พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง 2560 กำหนดว่า การกำหนดนโยบายของพรรคการเมืองที่ใช้ในการประกาศโฆษณานโยบายใดที่ต้องใช้จ่ายเงินการประกาศโฆษณานโยบายนั้นอย่างน้อยต้องมี 1.วงเงินที่ต้องใช้ และที่มาของเงินที่จะใช้ในการดำเนินการ ส่งความคุ้มค่าและประโยชน์ในการดำเนินนโยบาย 3.ผลกระทบและความเสี่ยงในการดำเนินนโยบาย หากพรรคการเมืองไม่ได้จัดทำรายการดังกล่าวให้กกต.สั่งให้ดำเนินการให้ครบถ้วนถูกต้องภายในระยะเวลาที่กำหนด

สรุป : ประชาชนต้องมีสติ ที่จะฟังนโยบายแนว “สินบน” แบบนี้ ดูดีๆ ว่าเป็นแค่การ “ปั่นหุ้นหาคะแนน” หรือไม่ เพราะถึงที่สุด ถ้าไม่ได้เป็นรัฐบาลก็ไม่ต้องทำ หรือถ้าได้เป็นรัฐบาล ก็มีข้อแม้อีกสารพัดที่จะไม่ทำหรือทำไม่ได้ เช่น สภาไม่เห็นชอบ วุฒิสภาขัดขวาง ฯลฯ ดังนั้น ที่กำลังนึกกันอยู่ในใจว่า “กูจะได้เงินหมื่นฟรีๆ โว้ย!” ขอให้มีสติที่จะยั้งคิดควบคู่กันไปด้วยว่า กูกำลังเป็นปลาที่โดดงับ “เหยื่อปลอม” อยู่หรือเปล่า?!?