“บัดนี้ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ข้าพเจ้า ไปเป็นเสนาบดีกระทรวงธรรมการเพราะฉะนั้นจึงขอให้ที่ประชุมเลือกตั้งประธานสภาฯ…”
พระยามโนฯประธานคณะกรรมการราษฎรยังกล่าวว่า “รู้สึกเสียใจเหมือนกันที่ต้องขาดท่านไปในฐานที่ท่านเป็นประธานสภาฯ… แต่ว่าหน้าที่ราชการทางโน้นสำคัญกว่า ท่านจึงต้องไป… เพราะฉะนั้นจึงขอถือโอกาสนี้เสนอให้เจ้าพระยาพิชัยญาติเป็นประธานสภานี้ต่อไป” แม้หัวหน้ารัฐบาลเป็นผู้เสนอน่าจะได้เป็นมีการลงมติทันที ที่ไหนได้(ยังมีการเสนอชื่อตามกันมาอีก)นายจรูญ สืบแสง สมาชิกคณะราษฎร เสนอพระยาอุดมพงศ์เพ็ญสวัสดิ์ โดยมี นายสงวน ตุลารักษ์ สมาชิกคณะราษฎรอีกนายหนึ่งเป็นผู้รับรอง ทำเอาเจ้าพระยาพิชัยญาติขอถอนตัว และท่านยังเสนอพระยาอุดมฯซ้ำไปอีก แต่พระยาอุดมฯได้ขอถอนตัว แล้วท่านเองก็ยืนยันเสนอเจ้าพระยาพิชัยญาติกลับอีกด้วย ถึงตอนนี้ พระยามโนฯจึงขอให้สภาฯลงมติเลือกโดยการเขียนชื่อลงบัตรปรากฏว่าผลการลงมติ เจ้าพระยาพิชัยญาติได้ 38 เสียง พระยาอุดมฯได้ 20 เสียง ที่แปลกก็คือมีสมาชิกใส่ชื่อผู้อื่นที่ไม่ได้มีการเสนอไปด้วยหนึ่งท่าน และมีกระดาษเปล่า 2 ใบ เจ้าพระยาพิชัยญาติ จึงชนะได้เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎรเป็นคนที่ 2 ต่อจากเจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯ
เจ้าพระยาธรรมศักดิ์เคยเป็นเสนาบดีกระทรวงนี้มาก่อนในสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์แล้วครั้งนี้มาได้เป็นสมัยคณะกรรมการราษฎร จึงเป็นงานที่ท่านถนัด ท่านได้เป็นเสนาบดีอยู่จนถึงวันที่มีรัฐธรรมนูญใหม่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2475 รัฐบาลพระยามโนฯ ชุดที่ 2 เจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯยังได้ร่วมรัฐบาลเป็นรัฐมนตรีกระทรวงธรรมการ สืบต่อมาจนถึงวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 ที่ได้มีการยึดอำนาจโดยพระยาพหลฯ เนื่องจากพระยามโนฯได้ลาออกจากนายกรัฐมนตรี และพระยาพหลฯได้เข้ามาเป็นนายกรัฐมนตรี ในรัฐบาลชุดใหม่นี้ เจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯก็ยังเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงธรรมการสืบต่อมา จนกระทั่งมีการเลือกตั้งครั้งแรกในสยาม เมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2476 หลังการเลือกตั้ง เจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯยังได้รับการแต่งตั้งเข้ามาเป็นสมาชิกสภาด้วย และในวันเปิดสภาฯ ในวันที่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2476 สภาฯได้เลือกเจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯเป็นประธานสภาฯ ท่านจึงกลับมาเป็นประธานสภาฯอีกเป็นรอบที่สอง
แต่การกลับมาเป็นประธานสภาฯครั้งนี้ มิได้ราบรื่นเหมือนการเป็นครั้งแรก ในเวลาไม่ถึง 40 วัน เจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯได้ยื่นใบลาออกจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไปยังรัฐบาลในวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2476 พระยาศรยุทธเสนีรองประธานสภาฯ จึงนำเรื่องไปแจ้งสภาฯ ทางสภาฯได้ให้รองประธานฯไปขอร้องให้ประธานฯอยู่ต่อ แต่ทางเจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯยืนยันการลาออก
ผู้คนงงกันมากว่าเกิดอะไรขึ้น สืบกันไปมาได้ความว่า ตอนปลายเดือนมกราคมปีนั้น ท่านประธานสภาฯปรารถนาดีเห็นว่ามีสมาชิกสภาที่มาจากการเลือกตั้งใหม่ จึงจัดให้ประชุมพิเศษเพื่ออธิบายซักถามกันเรื่องข้อบังคับการประชุมและการประชุมปรึกษาของสภาฯเพื่อให้สส. ใหม่ทราบ
ถึงช่วงสุดท้ายซึ่งเป็นการซักถาม ปรากฏว่าขุนสมาหารหิตะคดี สมาชิกสภาจังหวัดพระนครได้ลุกขึ้นถามว่า “หากสมาชิกสภาไม่พอใจประธานสภาในข้อบังคับนี้ มีข้อใดบ้างที่จะให้ประธานสภาพ้นตำแหน่ง” ท่านประธานสภาฯไม่ตอบ แต่ยุติการประชุมทันที
คำถามนี้น่าจะทำให้ประธานสภาฯยื่นใบลาออกจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งนั้น
นรนิติ เศรษฐบุตร
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี