ถือว่า ผ่านมา 1 ใน 3 ของช่วงเวลาทดสอบระบบการขายสลาก N3 ในรูปแบบ Sandbox

ยอดขายอาจไม่หวือหวา เป็นกอบเป็นกำ หรือไม่ปัง

แต่การประเมินโครงการออกสลากกินแบ่งรัฐบาลตัวเลขสามหลัก (N3) ว่าจะไปต่อ หรือล้มเลิก จะต้องพิจารณาอะไร?

จึงจะไม่เข้าลักษณะเตะหมูเข้าปากหมา

1.นายจุลพันธ์ อมรวิวัฒน์ รมช.คลัง ยอมรับว่า การออกสลากกินแบ่งรัฐบาลตัวเลขสามหลัก (N3) กระแสตอบรับไม่ค่อยดี โดยขณะนี้ อยู่ในช่วงทดสอบ จำหน่ายในรูปแบบ Sandbox ตั้งแต่งวด 1 พ.ย. 2567 จนถึงเดือนเม.ย. 2568 ซึ่งมีจุดขายค่อนข้างจำกัด และต้องดูกระแสตอบรับของสังคม

“การออกสลาก N3 ต้องการออกมาเพื่อมาแข่งขันกับกลุ่มที่อยู่นอกระบบ แต่หากทดแทนไม่ได้ และมากินส่วนแบ่งของตลาดปกติ คือของกองสลากฯ เอง ก็ต้องมาพิจารณากันอีกครั้ง” - รมช.คลังกล่าว

รมช.จุลพันธ์ ยืนยันว่า ต้องรอให้จบช่วง Sandbox ก่อน จึงจะประเมินผล โดยจะมีการสรุปบทเรียนอีกครั้งหนึ่ง ว่า สลาก N3 ยังจะเป็นสิ่งที่ต้องทำต่อหรือไม่

2.โครงการจำหน่าย “สลากกินแบ่งรัฐบาลตัวเลขสามหลัก” ขณะนี้ เป็นการจำหน่ายผ่านระบบทดสอบแบบปิด (Sandbox)

พูดง่ายๆ คือ ยังไม่ใช่วิธีการจำหน่ายแบบที่จะทำจริงๆ

ปัจจุบัน ที่มียอดขายน้อย ก็ไม่น่าแปลกใจอะไรเลย

นั่นเพราะวิธีการซื้อขาย กำหนดให้ผู้ซื้อสลาก จะต้องไปซื้อที่แผงจำหน่ายที่เข้าร่วมโครงการช่วง Sandbox เท่านั้น

ทั่วประเทศมีจุดจำหน่ายอยู่เพียง 647 แห่ง

คือ จะต้องพาตัวเองไปที่แผงจำหน่าย

แล้วแผงจำหน่ายก็มีอยู่น้อย

จากนั้น ก็ต้องติดต่อกับผู้ขายหน้าแผง แล้วใช้แอปเป๋าตังค์ซื้อขาย โอนเงิน

เรียกว่า ต้นทุนในการออกมาซื้อสลากสามหลักในช่วง Sandbox สูงกว่าการซื้อลอตเตอรี่ หรือหวยใต้ดินเยอะ

เพราะฉะนั้น หากนำเฉพาะยอดขาย มาประเมินว่าควรทำโครงการต่อหรือไม่ ย่อมเป็นวิธีคิดที่ไม่ได้เข้าใจที่มาที่ไปอะไรเลย

แต่ถ้าให้เจ้ามือหวยใต้ดิน ประเมินโครงการ ก็คงจะรีบประเมินโดยอ้างยอดขายไม่ปัง เพื่อจะได้ตัดตอนสลาก N3 ไปเสียตั้งแต่ยังไม่เริ่มซื้อขายตามระบบจริง ตัดคู่แข่ง ตัดเสี้ยนหนามไปเสียตั้งแต่ต้นลม

3.ปัญหาสำคัญอีกประการที่พบในช่วงจำหน่ายผ่านระบบทดสอบแบบปิด (Sandbox) คือ ผู้ขายตามแผงที่เข้าร่วมโครงการ ไม่ได้มีผลประโยชน์แรงจูงใจที่จะขายสลาก N3 อะไรเลย

เพราะช่วง Sandbox นั้น สลากเป็นของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล เหมือนไปฝากขายผ่านแผงเอกชน 647 แผง ทั่วประเทศ

โดยที่แผงเหล่านั้น ไม่ได้รับส่วนแบ่งอะไรเลย (เพราะยังเป็นแต่ช่วงทดสอบระบบการขาย)

แผงขายที่มีอยู่น้อย ก็ไม่มีแรงจูงใจที่จะกระตุ้นยอดขายอะไรเลย เพราะมีแต่ต้นทุน ไม่มีรายได้อะไรเลย

ซ้ำร้าย บางแผงใช้วิธีบังคับว่าผู้ซื้อจะต้องซื้อลอตเตอรี่บนแผงของตนก่อน จึงจะบริการขายสลากสามหลักให้ !!!

เรียกว่า บังคับขายพ่วง !

คล้าย “เหล้าพ่วงเบียร์” ในอดีต

เพราะฉะนั้น ไม่แปลกใจเลยว่า ทำไมยอดขายจึงน้อย

4.ในความเป็นจริง สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ก็แจ้งวัตถุประสงค์ไว้ตั้งแต่ต้นแล้วว่า การจำหน่ายสลากสามหลักผ่านระบบทดสอบแบบปิด (Sandbox) นั้น วัตถุประสงค์หลัก คือ การติดตามพฤติกรรมผู้บริโภค ว่ากระทบต่อการซื้อขายสลากที่มีอยู่เดิมหรือไม่ เพราะต้องคำนึงถึงตัวแทนจำหน่ายลอตเตอรี่เดิมด้วย

วัตถุประสงค์ของการเปิดสลาก N3 ก็เพื่อเป็นทางเลือกให้กับประชาชนในการเลือกซื้อเลขที่ต้องการ รวมทั้งช่วยแก้ไขปัญหาการจำหน่ายสลากเกินราคา และการพนันนอกระบบที่มีอยู่ ขณะเดียวกันสำนักงานสลากฯ ยังให้ความสำคัญกับการเปิดโอกาสให้ผู้ค้ารายย่อย ผู้พิการ และกลุ่มเปราะบาง ได้มีโอกาสสมัครเป็นผู้ค้าลำดับต้น เพื่อให้เริ่มขายเป็นไปตามกรอบระยะเวลาที่กำหนด ซึ่งจะเริ่มงวดวันที่ 1 เมษายน 2568

ถ้าต้องการยอดขายเยอะๆ สามารถทำได้ง่ายๆ โดยเปิดให้ซื้อขายผ่านแอปเป๋าตังโดยตรงเลย

ถ้าทำแบบนั้น เชื่อว่า ปังแน่นอน

แต่ก็จะแลกมาด้วยสังคมที่ปังปินาส หรือพังพินาศไปด้วย

5.ระบบการซื้อขายสลากสามหลัก ที่กำหนดไว้ หลังผ่านช่วง Sandbox

ช่วง Sandbox มีขายที่แผง 647 แผง ทั่วประเทศ

แต่ช่วงขายจริง จะมีตัวแทนจำหน่ายอาจจะถึง 5 หมื่นคนทั่วประเทศ

ก่อนหน้านี้ พ.ท.หนุน ศันสนาคม ผู้อำนวยการสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลเปิดเผยว่า วัตถุประสงค์ของการเปิดสลาก N3 ก็เพื่อเป็นทางเลือกให้กับประชาชนในการเลือกซื้อเลขที่ต้องการ รวมทั้งช่วยแก้ไขปัญหาการจำหน่ายสลากเกินราคา และการพนันนอกระบบที่มีอยู่ ขณะเดียวกันสำนักงานสลากฯ ยังให้ความสำคัญกับการเปิดโอกาสให้ผู้ค้ารายย่อย ผู้พิการ และกลุ่มเปราะบาง ได้มีโอกาสสมัครเป็นผู้ค้าลำดับต้น เพื่อให้เริ่มขายเป็นไปตามกรอบระยะเวลาที่กำหนด ซึ่งจะเริ่มงวดวันที่ 1 เมษายน 2568

สำนักงานสลากฯ ได้ออกประกาศเปิดรับสมัครตัวแทนจำหน่าย สลากเลข 3 หลัก หรือ N3

ช่วงแรก เปิดให้กลุ่มตัวแทนจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาล 6 หลักแบบดิจิทัลที่เป็นผู้พิการ และร้านสลาก 80 ได้เข้ามาสมัครก่อน

และจะเริ่มให้จำหน่ายจริง ตั้งแต่งวดวันที่ 1 เมษายน 2568 เป็นต้นไป

“การรับสมัครผู้จำหน่ายสลาก N3 กลุ่มแรกจะให้ตัวแทนผู้พิการที่ขายสลากดิจิทัลได้สิทธิก่อน ซึ่งปัจจุบันมีผู้ขายกว่า 2,000 คน รวมถึงร้านค้าสลาก 80 ที่มีอยู่กว่า 900 รายกว่า

ส่วนกลุ่มถัดไปจะพิจารณาเปิดรับสมัครในกลุ่มผู้ค้าสลากดิจิทัลที่เป็นบุคคลทั่วไปที่มีกว่า 6 หมื่นคน

จากนั้น ถึงเป็นผู้ค้าสลากใบ แต่จะต้องดูความเหมาะสมของผู้ขาย ผู้ซื้อ และผลกระทบต่อการขายสลากเดิม รวมถึงต้องเสนอให้คณะกรรมการสลากพิจารณาก่อน” - พ.ท.หนุนกล่าว

นั่นหมายความว่า ระบบการขายจริง จะมีตัวแทนจำหน่ายมากกว่าที่เป็นอยู่

ช่วง Sandbox มีขายที่แผง 647 แผง ทั่วประเทศ

แต่ช่วงขายจริง จะมีตัวแทนจำหน่ายอาจจะถึง 5 หมื่นคนทั่วประเทศ

และที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้น ตัวแทนจำหน่ายเหล่านี้ จะได้รับผลประโยชน์แรงจูงใจในการขาย คือ ส่วนแบ่งรายได้ 10% ของยอดขาย

ใส่เสื้อกั๊กสัญลักษณ์ จำหน่ายทั่วประเทศ

โดยจ่ายเงินผ่านแอปเป๋าตังเหมือนเดิม เพื่อควบคุมมิให้ขายเกินราคา และไม่ให้ขายแก่เด็กเยาวชน

เพราะฉะนั้น จะเห็นว่า รูปแบบการเข้าถึงการซื้อขาย จะเปิดกว้างกว่าที่เป็นอยู่ในช่วง Sandbox นี้มากอย่างเทียบกันไม่ได้

6.เงินรางวัล N3 เมื่อเทียบกับหวยใต้ดิน มีลักษณะแตกต่างกัน

เงินรางวัล N3 จะแปรผันไปตามจำนวนยอดขายสลากในงวดนั้นๆ และจำนวนผู้ถูกรางวัลที่จะต้องเฉลี่ยกัน

ซื้อทีเดียว ได้ลุ้นหลายต่อ

เป็นการกำหนดพฤติกรรมของผู้บริโภคแบบชิงโชค เสี่ยงโชค สันทนาการ

ไม่เหมือนหวยใต้ดิน แบบเล่นการพนัน

เปรียบเทียบหยาบๆ เหมือนเป็นยาเสพติดชนิดอ่อน เอามาแก้ยาเสพติดชนิดที่มีผลเสียร้ายแรงกว่า

สลากสามหลัก N3 ซื้อทีเดียว 20 บาท กี่ใบก็ได้ เลือกเลขได้เอง ไม่มีอั้น แล้วได้ลุ้นทั้งสามตัวตรง สามตัวโต๊ด สองตัว แถมลุ้นรางวัลพิเศษอีก

ขณะที่หวยใต้ดิน จะลุ้นสองตัวก็ต้องซื้อแบบสองตัว จะลุ้นสามตัวก็ต้องซื้อแบบสามตัว ไม่มีรางวัลพิเศษ แถมบางเลขเจ้ามืออั้น จ่ายครึ่ง หรือถ้าถูกเยอะเจ้ามืออาจ
ไม่จ่าย หรือถูกตำรวจจับแทน

ผู้บริโภคต้องใช้เวลาในการปรับรสนิยม พฤติกรรม ความคาดหวัง

รศ.ดร.ธนวรรธน์ พลวิชัย กรรมการและโฆษกคณะกรรมการสลากกินแบ่งรัฐบาล เคยออกมาระบุว่า

“การจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลในงวดแรก ถือว่าได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก แม้ว่าจะเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ แต่ประชาชนส่วนใหญ่ ก็เริ่มมีความเข้าใจระบบการจำหน่ายวิธีการ และเงื่อนไขการจ่ายรางวัลมากขึ้น รวมทั้งขอขอบคุณร้านค้าโครงการสลาก 80 ทั้ง 647 จุดจำหน่ายทั่วประเทศ ที่สมัครใจเข้าร่วมโครงการในครั้งนี้ โดยจะขอเก็บข้อมูลผลกระทบ และข้อเสนอแนะต่างๆ ให้รอบด้าน ก่อนการพิจารณาในเรื่องตัวแทนจำหน่าย และจะเริ่มจำหน่ายเต็มรูปแบบในเดือนเมษายน 2568...

...การทดสอบจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลตัวเลขสามหลักงวดแรก สำนักงานสลากฯ ได้ให้ความสำคัญในประเด็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ว่าจะกระทบกับการจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลหกหลักอย่างไร

จากการประเมินในเบื้องต้น พบว่า ไม่ได้ส่งผลอย่างมีนัยสำคัญ เพราะทั้งรูปแบบ ราคาจำหน่าย และการจ่ายเงินรางวัล มีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง แต่อาจจะส่งผลให้สลากที่จำหน่ายเกินราคามากๆ อาจได้รับความสนใจลดลง เพราะผู้ซื้อมีทางเลือกมากขึ้น”

7.ภาครัฐควรประเมินสลาก N3 ให้ตรงกับวัตถุประสงค์และบริบทของโครงการช่วง Sandbox

อย่ามองแคบๆ แค่ยอดขายว่า ปังหรือไม่ปัง

อย่าเตะหมูเข้าปากหมา รีบด่วนตัดตอนล้มโครงการ จะเข้าทางเจ้าพ่อ-เจ้าแม่หวยใต้ดินเต็มๆ

สารส้ม