หากคนในบ้านเมืองใดไม่เชื่อมั่น ไม่ศรัทธา ไม่เคารพกฎหมาย ศาล ผู้พิพากษา และรวมถึงบุคคลทุกคนในทุกฝ่ายทุกแผนกในกระบวนการยุติธรรม รับรองว่าประเทศนั้นไม่มีวันสงบสุขอย่างแน่นอน ส่วนไม่สงบสุขแล้วจะเกิดเหตุมิคสัญญีกลียุคหรือไม่ ก็เป็นเรื่องที่ต้องติดตามดูกันตามแต่ละกรณีไป

ฉันใดก็ฉันนั้น ประเทศไทยก็เช่นกัน หากคนไทยไม่เชื่อถือกระบวนการยุติธรรม ก็หมายความว่าประเทศไทยจะไม่มีวันสงบสุขเป็นอันขาด แต่หากจะถามว่าแล้ววันนี้คนไทยส่วนใหญ่ยังเชื่อมั่นในกระบวนการยุติธรรมหรือไม่ เรื่องนี้ตอบได้หลายแนวทาง แต่ต้องไม่ลืมว่าบัดนี้มีเสียงดังออกมาจากความคิดของคนไทยจำนวนไม่น้อยว่าเชื่อถือศาลพระภูมิมากกว่าศาลยุติธรรม

ถามย้ำว่าการที่คนไทยจำนวนไม่น้อยบอกว่าไม่เชื่อถือศาลยุติธรรมแต่เชื่อถือในศาลพระภูมิมากกว่า มันคือการแสดงออกอย่างชัดเจนว่าคนไทยจำนวนหนึ่งไม่มีศรัทธา ไม่เชื่อถือ และอาจจะไม่เคารพศาลยุติธรรมอีกต่อไป

ถามต่อไปว่า ทำไมในบางยุคสมัย และแม้กระทั่งในวันนี้ จึงเกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ว่าคนไทยจำนวนไม่น้อยบังเกิดความรู้สึกไม่เชื่อถือ ไม่ศรัทธาศาลยุติธรรม การจะตอบคำถามนี้ได้ต้องย้อนกลับดูพฤติกรรมและการกระทำของบุคคลในกระบวนการยุติธรรม แน่นอนว่าศาลยุติธรรมเป็นสิ่งไม่มีชีวิต แต่ทว่าศาลยุติธรรมได้กลายเป็นสิ่งมีชีวิตขึ้นมาได้ เพราะมีบุคคลในกระบวนการยุติธรรมทำงานอยู่ในศาลยุติธรรม แล้วเมื่อศาลยุติธรรมถูกขับเคลื่อนโดยบุคคลในกระบวนการยุติธรรม ก็จึงทำให้มีการมองไปยังพฤติกรรมของบุคคลที่ทำงานในกระบวนการยุติธรรมว่าดำรงตนในแนวทางที่มีศีล มีสัตย์ มีความน่าเชื่อถือศรัทธาหรือไม่ ซึ่งบุคคลที่ถูกจับตามองเป็นอย่างมากได้แก่ผู้พิพากษา เพราะเป็นผู้มีอำนาจตัดสินคดีความได้ แม้จะมีข้ออ้างว่าตัดสินภายใต้พระปรมาภิไธยพระมหากษัตริย์ก็ตาม แต่ทุกคนก็รู้ว่าผู้ตัดสินอรรถคดีคือผู้พิพากษา

มีคำถามมากมายว่าทำไมเมื่อทักษิณพูดวิพากษ์วิจารณ์ จนบางคนกล่าวว่าเข้าขั้นประณามหยามหมิ่นถึงวัง ซึ่งทักษิณใช้คำว่า palace circle แล้วเหตุใดผู้พิพากษาของศาลอาญา ในศาลชั้นต้นจึงบอกว่าทักษิณไม่ได้หมายถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 โดยผู้พิพากษาอ้างว่าทักษิณไม่ได้เอ่ยชื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 โดยตรง

โอแม่เจ้า! นี่คือความเห็นหรือคำพิพากษาของศาล ย้ำว่าศาลบอกว่าทักษิณไม่ได้พูดชื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ตรงๆ ดังนั้น จึงไม่ถือว่าจงใจหมิ่นประมาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9

เมื่อพิพากษาบอกมาแบบนี้ ก็มีคำถามกลับจากวิญญูชนว่าศาลซึ่งหมายถึงผู้พิพากษาคดีนี้ฟังไม่ออกจริงๆ หรือว่าทักษิณกล่าวเพราะจงใจหมิ่นประมาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ขอถามซ้ำว่า เวลาศาลได้ยินคำว่าวังในสังคมไทย ศาลคิดถึงอะไร ศาลคิดถึงเจ้าชายในวังในนิทานเรื่องสโนว์ไวท์ หรือคิดถึงปราสาทนอยชวานสไตน์ (Schloss Neuschwanstien) ของกษัตริย์ลูทวิชฟรีดริช วิลเฮ็ล์ท ที่ 2 แห่งบาวาเรีย กระนั้นหรือ ต้องถามย้ำว่าผู้พิพากษาศาลอาญา ในศาลชั้นต้นที่ตัดสินคดีทักษิณ ชินวัตร ถูกร้องเรียนว่าจงใจละเมิดมาตรา 112 และพระราชบัญญัติคอมพิวเตอร์ คิดว่าทักษิณพูดถึงคำว่าวัง แล้วทักษิณไม่ได้หมายถึงพระมหากษัตริย์ไทยหรือ

วิญญูชนถามผู้พิพากษากลับว่า หากวิญูญูชนวิพากษ์ว่าศาลใดก็ตามตัดสินคดีความใดๆ ก็ตาม โดยไม่ยึดมั่นในหลักนิติรัฐ ไม่เคร่งครัดในหลักพระธรรมศาสตร์ ไม่ยึดมั่นในหลักนิติปรัชญา ไม่ยึดหลักความยุติธรรมเป็นสำคัญ แบบนี้แล้วผู้พิพากษายังจะคิดอีกว่าวิญญูชนยังเชื่อมั่นศรัทธาในกระบวนการยุติธรรมของประเทศ หากประชาชนหมดศรัธาในกระบวนการยุติธรรมเสียแล้ว ก็หมายความว่าประชาชนไม่เชื่อให้หลักความยุติธรรมใดๆ ที่จะหาได้จากศาลสถิตยุติธรรม หากประชาชนในบ้านเมืองใดคิดแบบนี้เสียแล้ว ก็หมายความว่าบ้านเมืองนั้นต้องตกอยู่ในสภาวะอนาธิปไตยอย่างแน่นอน

ถามว่าศาลต้องการให้ประชาชนไม่เชื่อมั่น ไม่ศรัทธาในศาล ใช่หรือไม่ ถามครั้งสุดท้ายว่า ศาลต้องการให้บ้านเมืองตกอยู่ในสภาวะอนาธิปไตย ใช่หรือไม่ ขอย้ำว่าหากประชาชนส่วนใหญ่ไม่เชื่อมั่นในศาล ไม่คิดว่าศาลให้ความยุติธรรมได้ บ้านเมืองจะลุกเป็นไฟ จะเกิดมิคสัญญีกลียุคอย่างแน่นอน