จากการที่ผู้ตรวจการแผ่นดินเสนอเรื่องพิจารณาที่ 32/2562 ขอให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาวินิจฉัยตามรัฐธรรมนูญมาตรา 231 (1) ว่า พ.ร.บ.คำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาพ.ศ. 2554 มาตรา 5 มาตรา 8 และมาตรา 13 มีปัญหาเกี่ยวกับความชอบด้วยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 129 หรือไม่
เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2563 ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเอกฉันท์ว่า พ.ร.บ.คำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา พ.ศ. 2554 มาตรา 5ที่บัญญัติอำนาจของคณะกรรมาธิการในการออกคำสั่งเรียกเอกสารจากบุคคลใด หรือเรียกบุคคลใดมาแถลงข้อเท็จจริง หรือแสดงความเห็นในกิจการที่กระทำหรือในเรื่องที่พิจารณาสอบสวนหรือศึกษาอยู่นั้นได้ มาตรา 8ที่บัญญัติขั้นตอน การออกคำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการและมาตรา 13 ที่กำหนดโทษแก่ผู้ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามคำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการ ขัดหรือแย้งและมีปัญหาความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ มาตรา 129
คำวินิจฉัยนี้ สืบเนื่องมาจากการยื่นร้องของผู้ตรวจการแผ่นดินที่ได้รับคำร้องของนายไพบูลย์นิติตะวัน สส.บัญชีรายชื่อ พรรคพลังประชารัฐ ขอให้พิจารณาและมีความเห็นเสนอศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่า บทบัญญัติดังกล่าวขัดรัฐธรรมนูญหรือไม่ หลังพล.ต.อ.เสรีพิศุทธ์ เตมียเวส สส.บัญชีรายชื่อ และหัวหน้าพรรคเสรีรวมไทย ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) จะใช้อำนาจตามกฎหมายดังกล่าว ออกคำสั่งเรียก พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี มาชี้แจงกรณีการถวายสัตย์ไม่ครบถ้วน
เหตุผลในการประกาศใช้ พ.ร.บ.คำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาพ.ศ. 2554 เพราะบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญบัญญัติให้คณะกรรมาธิการสามัญและวิสามัญของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภามีอํานาจออกคําสั่งเรียกเอกสาร จากบุคคลใด หรือเรียกบุคคลใดมาแถลงข้อเท็จจริง หรือแสดงความเห็นในกิจการที่กระทํา หรือเรื่องที่พิจารณา สอบสวนหรือศึกษาอยู่นั้นได้ และให้คําสั่งเรียกดังกล่าวมีผลบังคับซึ่งจะส่งผลดีต่อการพิจารณาของคณะกรรมาธิการ ทําให้มีประสิทธิภาพและได้รับข้อเท็จจริงที่ครบถ้วน
คำวินิจฉัยนี้ ส่งผลให้คณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา จะไม่สามารถเรียกบุคคลต่างๆ เข้ามาชี้แจงได้ และไม่สามารถดำเนินคดีอาญาดังกล่าวแก่บุคคลเหล่านั้นได้ รวมทั้งคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา ชุดใดที่อยู่ระหว่างมีคำสั่งเรียกบุคคลเข้ามาชี้แจงมีอันสิ้นผลไป เนื่องจากรัฐธรรมนูญฯพ.ศ. 2560 ไม่รับรองกฎหมายดังกล่าว เพราะกฎหมายนี้ เป็นการออกตามรัฐธรรมนูญฯ พ.ศ. 2550 ที่เลิกใช้ไปแล้ว
ด้วยความเคารพในคำพิพากษา กฎหมายฉบับนี้ใช้มาร่วม 10 ปีแล้ว หากต่อไปไม่มีกฎหมายฉบับนี้ คณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา จะเชิญหรือเรียกใครมาให้ข้อมูลหรือสอบถาม เพื่อให้ได้ข้อเท็จจริงที่เป็นประโยชน์ ต่อการทำงานของสภา และต่อสาธารณชนตามเจตนารมณ์ของประกาศใช้พ.ร.บ. คำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา พ.ศ. 2554 คงจะหาคนให้ความร่วมมือด้วยยาก เพราะไม่มีบทบังคับ เมื่อไม่มีบทบังคับ ความเกรงกลัวจะไม่มี
หาก พ.ร.บ.คำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา พ.ศ.2554 ขัดต่อรัฐธรรมนูญย่อมทำให้คณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภาเหลืออำนาจน้อยลง เนื่องจากบางคนที่มาเพราะกลัวว่า ถ้าไม่มาตามคำเชิญของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา จะถูกออกคำสั่งเรียก และหากไม่มาตามคำสั่งเรียกอาจจะมีความผิดตามกฎหมาย เพราะตามมาตรา 13 ผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา 8 ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือปรับไม่เกิน 5,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ
เมื่อพิจารณาดูแล้ว มาตรา 5 มาตรา 8 และมาตรา 13 แห่งพ.ร.บ.คำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา พ.ศ. 2554 ไม่น่าขัดต่อรัฐธรรมนูญ เพราะการเรียกบุคคลมาให้ข้อเท็จจริงหรือสอบถาม มีปรากฏอยู่ในกฎหมายหลายกรณี เช่น พนักงานสอบสวน ศาลเรียกบุคคลมาให้การ รวมทั้งเจ้าหน้าที่อื่นๆ ด้วย
ที่ผ่านมา ศาลรัฐธรรมนูญได้ เคยเพิกถอนกฎหมายที่ขัดต่อรัฐธรรมนูญ เช่น พระราชบัญญัติที่เกี่ยวกับบริษัท ที่กำหนดให้กรรมการบริษัทที่มีอำนาจ ต้องรับโทษอาญา ในกรณีที่บริษัทกระทำความผิดอาญา ศาลให้เหตุผลว่า ต้องดูเจตนา และพิจารณาด้วยว่า กรรมการมีส่วนร่วมกระทำความผิดด้วยหรือไม่ ถือว่าเป็นคำวินิจฉัยที่ชอบด้วยเหตุผล
อันที่จริงแล้ว ไม่จำเป็นต้องยกเลิกกฎหมายฉบับนี้ หากการเรียกนายกรัฐมนตรีมาให้ปากคำในชั้นกรรมาธิการ โดยปราศจากเหตุผลอันสมควร ทำให้ไม่สามารถดำเนินคดีกับนายกรัฐมนตรีได้อยู่แล้วด้วยเหตุผลที่ว่า ศาลรัฐธรรมนูญได้มีมติเอกฉันท์ เมื่อ 11 กันยายน พ.ศ. 2562 ไม่รับคำร้องที่ผู้ตรวจการแผ่นดิน ขอให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาวินิจฉัยตามรัฐธรรมนูญฯ มาตรา 213 ว่า การที่พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และคณะรัฐมนตรี ถวายสัตย์ปฏิญาณต่อพระมหากษัตริย์ไม่เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 161 เป็นการกระทำที่ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ ใช้บังคับไม่ได้ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 5 วรรคหนึ่ง
รัฐธรรมนูญฯ มาตรา 161 ระบุว่า ก่อนเข้ารับหน้าที่รัฐมนตรี “ต้อง” ถวายสัตย์ปฏิญาณต่อพระมหากษัตริย์ เพื่อยืนยันความสัมพันธ์ระหว่างคณะรัฐมนตรีกับพระมหากษัตริย์ การถวายสัตย์ปฏิญาณนั้น จึงเป็นเรื่องระหว่างคณะรัฐมนตรีกับพระมหากษัตริย์
กรณี เรื่องพ.ร.บ.คำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา พ.ศ. 2554 มีที่มาเกี่ยวกับการเรียกพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี มาให้ปากคำในชั้นกรรมาธิการเมื่อกฎหมายถูกยกเลิก อาจทำให้คนจำนวนไม่น้อยคิดว่าเป็นการช่วยเหลือนายกรัฐมนตรีในทางอ้อมหรือไม่
เรื่องนี้จึงต้องติดตามกันว่า ต่อไปจะปฏิบัติกันอย่างไร จึงจะเหมาะสมและพอดี
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี