โรคอ้วน เมื่อไหร่จึงจะเรียกว่า อ้วน โดยสรุปเราดูว่าเราอ้วนหรือไม่ จาก 2 อย่างคือ จาก BMI, Body Mass Index หรือดัชนีมวลกาย และจากรอบเอว (พุง) BMI ของคนไทย ไม่ควรเกิน 23 พุงชายหญิงไม่เกิน 90, 80 ซม. ตามลำดับ
วิธีคำนวณ BMI คือ น้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัม หารด้วยความสูงเป็นเมตรกำลังสอง เช่น น้ำหนักตัว 80 กก. สูง 1.78 ม. BMI คือ 80/1.78x1.78 คือ 80/3.1684 = 25.25
ค่าปกติของ BMI คือ 18.5-23,
ถ้า BMI 23.1-24.9 ถือว่าน้ำหนักเกิน (overweight)
ถ้า BMI เกิน 25 ถือว่าอ้วน
ถ้าเราดูแล BMI ไม่ให้เกิน 23, พุงชายหญิงไม่เกิน90, 80 ซม. ตามลำดับ ด้วยการออกกำลังกายและอาหารเราก็จะป้องกันโรคตับ (และโรคอื่นๆ) ได้อย่างดีเยี่ยม
อ้วนอย่างเดียวสามารถทำให้เป็นโรคไขมันสะสมในตับ โรคตับอักเสบเรื้อรัง โรคตับแข็ง และมะเร็งของเนื้อตับได้ นอกจากนั้นอ้วนอย่างเดียวยังมีความเสี่ยงต่อมะเร็งที่ 13 อวัยวะ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เต้านม ตับ ลำไส้ใหญ่ และโรคอ้วนยังมีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ หลอดเลือดสมองตีบอุดตัน ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง โรคเก๊าท์ และอื่นๆ อีกมากมาย
แอลกอฮอล์ วิธีคำนวณ 1 หน่วยของแอลกอฮอล์ ของสหราชอาณาจักร, UK คือ จำนวนซีซีที่ดื่ม x alcohol by volume,ABV / 1,000 เช่น 500 ซีซีของเบียร์ ที่มี 5% ABV/1,000 =2.5 หน่วยแอลกอฮอล์ (ของ UK)
แต่ๆ ละประเทศมีแอลกอฮอล์ต่อหน่วยไม่เท่ากัน
คือ ไทย 10 กรัม pure alcohol/หน่วย
อังกฤษ (UK) 8 กรัม pure alcohol/หน่วย
อเมริกา 14 กรัม pure alcohol/หน่วย
ญี่ปุ่น 19.75 กรัม pure alcohol/หน่วย จะเห็นได้ว่า1 หน่วยแอลกอฮอล์ของญี่ปุ่นมากกว่า 1 หน่วยของอังกฤษถึง 2 เท่ากว่า (19.75 : 8 กรัม) ฉะนั้นถ้า 1 หน่วยอังกฤษ คือ 25 ซีซีวิสกี้ 1 หน่วยญี่ปุ่น : 61.72 ซีซีวิสกี้?!
ประเทศต่างๆ ใน Europe มีประมาณ 8-12 กรัม/หน่วย
วิสกี้ มี alcohol by volume 40%
ไวน์ 11-14%
เบียร์ 3-6%
ฉะนั้น 1 หน่วย alcohol ของอังกฤษจะมีปริมาณซีซีใน alcohol ชนิดต่างๆ ดังนี้
วิสกี้ 25 ซีซี (25x40/1,000 = 1)
ไวน์ ประมาณ 80 ซีซี (80x12/1,000 = 1)
เบียร์ ประมาณ 200 ซีซี (200 x 5 / 1,000 = 1)
Clinical Practice Guideline (CPG) on alcohol ของ UK 2015 แนะว่าเพื่อสุขภาพไม่ควรดื่มมากกว่า 2 หน่วย alcohol (หน่วยของอังกฤษ) ต่อวัน ไม่ว่าหญิง/ชาย และสัปดาห์ละไม่เกิน 14 หน่วย มากกว่านี้มีความเสี่ยงมากขึ้น แต่ถึงแม้ดื่มเพียง 2 หน่วยก็มีความเสี่ยง แต่น้อย ถ้าจะไม่อยากให้มีความเสี่ยงจากการดื่มแอลกอฮอล์เลย ต้องไม่ดื่มเลย ถึงแม้การดื่มเพื่อสุขภาพของอังกฤษจะดื่มได้ไม่เกิน 14 หน่วยต่อสัปดาห์ แต่ในแต่ละวันต้องดื่มไม่เกิน 2 หน่วยด้วย เพราะถ้าดื่มวันเดียว 5-6 หน่วยขึ้นไป และดื่ม 2 วันเท่านั้นในสัปดาห์ รวมแล้วยังไม่เกิน 14 หน่วยต่อสัปดาห์ ก็ไม่ได้ การดื่มครั้งละ 5-6 หน่วยขึ้นไปเรียกว่า binge drinking ถือว่าไม่ดีอันตราย
จาก CPG ของอังกฤษที่มีการติดตามประชาชนเกือบ6 แสนคน พบว่าการดื่มที่ดีต่อหัวใจนั้น พบผลดีที่ไม่มากนักในหญิงกลางคนเท่านั้น ที่ดื่มครั้งละ 1-2 หน่วย แต่รวมแล้วไม่เกิน 5-6 หน่วยต่อสัปดาห์ ฉะนั้นไม่ควรอ้างต่อไปว่าดื่มเพื่อสุขภาพ อยากดื่มก็ดื่มไป!!
ศัพท์ของสรรพสามิต 1 ขวด = กลม, ½ ขวด = แบน, ½ ขวด = กั๊ก
การดื่มแอลกอฮอล์มากไปจะทำให้เป็นโรคไขมันสะสมในตับตับอักเสบเฉียบพลัน ตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง มะเร็งตับ แล้วยังสามารถทำให้เกิดโรคตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน เรื้อรัง และมะเร็งของตับอ่อนอีกด้วย องค์การอนามัยโลกแจ้งว่าแอลกอฮอล์ทำให้มีปัญหาทางด้านสุขภาพและอุบัติเหตุทั่วๆ ไป บนถนน และการทำร้ายร่างกาย จนถึงการฆาตกรรม ถึง 200 กว่าชนิด!?
ฉะนั้นจะเห็นได้ว่าการป้องกันโรคตับ ถ้ามีความรู้ และมีวินัยจะง่ายมาก เช่น ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ มีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย ฉีดวัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบ A,B ไม่ใช้ยาเสพติดโดยเฉพาะที่ต้องใช้เข็มฉีด ฯลฯ ดูแลตนเองไม่ให้อ้วน รวมทั้งไปตรวจคัดกรอง ถึงแม้ไม่มีอาการ ว่าตนเองมีเชื้อ HBV, HCV หรือไม่ ฯลฯ
เวลาจะพูดถึงแอลกอฮอล์ อย่าใช้คำว่า “เหล้า” เพราะคำว่าเหล้า สำหรับบางคนอาจหมายถึงแอลกอฮอล์จำพวกวิสกี้ หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า spirit ฉะนั้นเวลาพูดถึงเครื่องดื่มอะไรก็แล้วแต่ที่มีแอลกอฮอล์ ควรใช้คำว่าแอลกอฮอล์ ไม่ใช่เหล้า
4) โรคมะเร็งของท่อน้ำดีตับที่เกิดจากพยาธิใบไม้ตับ (cholangiocarcinoma) เกิดจากการกินปลาร้า ก้อยปลา ปลาส้มที่ทำจากปลาน้ำจืดและที่ไม่สุก ฉะนั้นไม่ควรทานปลาร้า ฯลฯ ที่ดิบ ถ้าหมักเกิน 6 เดือนขึ้นไป พยาธิใบไม้ตับมักตายแล้ว
ถ้าใครมีสมองใส ช่างคิด “เก่ง” คิด คิดทำปลาร้า ฯลฯ จากปลาทะเลก็น่าจะดี เพราะปลาน้ำจืดของไทยจะได้เชื้อพยาธิมาจากหอยอีกทีหนึ่ง แต่ปลาทะเลไม่มีหอยที่จะให้พยาธิอาศัยอยู่ก่อนที่จะไปสู่ปลา แล้วมาถึงคน
นพ.พินิจ กุลละวณิชย์
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี