โรค NCDs คือ โรคที่ไม่ติดต่อ หรือ Non Communicable Diseases สาเหตุการเสียชีวิตของชาวโลกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ง่ายๆ คือโรคติดต่อ และโรคที่ไม่ติดต่อ โรคที่ติดต่อ คือ การติดเชื้อจากเชื้อต่างๆ ที่เรียกรวมๆ กันว่าเชื้อโรค ซึ่งประกอบด้วยทั้ง bacteria ไวรัส ฟังกัส ฯลฯ ตัวอย่างหนึ่งของโรคที่มาจากเชื้อโรคคือ โรค COVID-19 ซึ่งเป็นเชื้อไวรัสที่เรารู้จักกันดี
โรคที่ไม่ติดต่อ หรือ NCDs เป็นโรคที่เกิดจากการที่คนเรามีพฤติกรรมที่ไม่ดีมาช้านาน ตั้งแต่ยังเยาว์วัย เช่น กินอาหารไม่เหมาะสมทำให้น้ำหนักเกิน จนถึงเป็นโรคอ้วน ซึ่งเป็นบ่อเกิดของโรคต่างๆ ที่ตามมา เช่น โรคมะเร็ง โรคหลอดเลือดหัวใจ สมองตีบและอุดตัน โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง โรคไขมันสะสมในตับ จนกลายเป็นตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง จนถึงเป็นโรคมะเร็งในตับโรคเบาหวาน ซึ่งโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดโรคไต จนถึงขึ้นไตวาย จนถึงต้องมีการฟอกเลือด หรือเปลี่ยนตับ สำหรับโรคไตวายนั้นถ้าเพียงไม่กินหวาน ไม่กินเค็มจริงๆ และออกกำลังกายสม่ำเสมอ จะสามารถลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคนี้ได้เป็นส่วนมาก หรือเกือบทั้งหมด โรคอ้วนยังทำให้เกิดปัญหาทางด้านข้อต่างๆ เช่น สะโพก เข่า ข้อเท้า ฯลฯ องค์การอนามัยโลกรายงานว่าอ้วนอย่างเดียวมีความเสี่ยงต่อมะเร็งถึง 13 ชนิด!?
โรคที่ไม่ติดต่อยังรวมถึงอุบัติเหตุบนถนน การหกล้ม ฯลฯ อีกด้วย
องค์การอนามัยโลก WHO-World Health Organizationในการรายงานล่าสุดเมื่อวันที่ 16 กันยายน 2022 (2565) แจ้งว่า NCDs เป็นสาเหตุการเสียชีวิตของคนในโลกนี้ถึง 41 ล้านคนต่อปี หรือ 74% ของการเสียชีวิตทั้งหมด และ 17 ล้านคนเสียชีวิตจากโรค NCDs ก่อนอายุ 70 ปี หรือที่เรียกว่าเสียชีวิตก่อนวัยอันควร และ 86% ของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรนี้ เกิดในประเทศที่มีรายได้ต่ำถึงปานกลาง (หมายความว่าประเทศต่างๆ เหล่านี้จะไม่ได้ผุดได้เกิด เพราะผู้ที่เสียชีวิตมักเป็นหัวหน้าครอบครัว เป็นผู้ที่เป็นคนหารายได้) และ 77% ของการเสียชีวิตทั้งหมดของ NCDs เกิดในประเทศที่มีรายได้ต่ำ-ปานกลาง
โรคหลอดเลือด (cardiovascular diseases, หรือ CVDs) เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตเป็นส่วนใหญ่ของโรค NCDs กล่าวคือมีการเสียชีวิตต่อปีถึง 17.9 ล้านคน ตามด้วยโรคมะเร็ง (9.3 ล้านคน)โรคปอดเรื้อรัง (4.1 ล้านคน) โรคเบาหวาน (2 ล้านคน รวมทั้งโรคไตที่เสียชีวิตจากโรคเบาหวาน) 4 กลุ่มโรคนี้เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรของโรค NCDs ถึง 80%
การสูบบุหรี่ การไม่ออกกำลังกายหรือออกไม่พอ การดื่มแอลกอฮอล์มากไป และการกินอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เพิ่มความเสี่ยงของการเสียชีวิตจากโรค NCDs
การป้องกัน การตรวจ การตรวจคัดกรอง การรักษาในระยะเริ่มแรกของโรค NCDs รวมทั้งการรักษาแบบประคับประคองเป็นหัวใจของการต่อสู้กับโรค NCDs การป้องกันเป็นวิธีการที่ดีที่สุด ดีกว่าเป็นแล้วจะรักษา เพราะถึงแม้อาจรักษาหายขาดได้ แต่ก็ต้องเจ็บตัว เสียเวลา เสียเงินเสียทอง รวมทั้งยังอาจไม่หาย 100% อีกด้วย
การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตถึงมากกว่า 8 ล้านรายต่อปี(รวมทั้งการสูดควันบุหรี่ของผู้อื่นด้วย-second hand smoke) 1.8 ล้านคนตายจากการกินเกลือมากไป มากกว่าครึ่งของ 3 ล้านคนที่ตายจากการดื่มแอลกอฮอล์มาจากโรค NCDs รวมทั้งโรคมะเร็ง และ 830,000 คนเสียชีวิตจากการออกกำลังกายไม่พอ
โรคความดันโลหิตสูง น้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน น้ำตาลในเลือดสูงและไขมันในเลือดสูง เพิ่มความเสี่ยงต่อโรค NCDs ซึ่งที่สำคัญที่สุด คือ ความดันโลหิตสูง ซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตทั้งหมดถึง 19%!!ตามด้วยระดับน้ำตาลสูง น้ำหนักเกิน และอ้วน
เป้าหมายของ SDG (sustainable development goal หรือเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน) 3.4 คือ ลดการเสียชีวิตจาก NCDs ของ 4 กลุ่มใหญ่ลงหนึ่งในสามภายในปี ค.ศ.2030
จากข้างบนนี้จะเห็นได้ว่าการดูแลสร้างเสริมสุขภาพป้องกันโรค NCDs นั้นง่ายมากถ้ามีวินัย คือ
1) ฉีดวัคซีนตามแพทย์แนะนำทุกช่วงวัย
2) ออกกำลังกายเพื่อสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ เพียงพอ คือ ด้วยความหนักปานกลาง 150-300 นาทีต่อสัปดาห์ หรือความหนักมาก 75-150 นาทีต่อสัปดาห์ ยิ่งออกนานและหนักมาก(เป็นช่วงๆ)ยิ่งดี
3) อาหารเพื่อสุขภาพ โดยร่วมกับการออกกำลังกายเพื่อรักษาน้ำหนัก ขนาดพุง ให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน
4) ไม่สูบบุหรี่
5) ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ หรือดื่มไม่เกิน 2 หน่วยของ UK (สหราชอาณาจักร 1 หน่วย คือ 25 ซีซีของวิสกี้ หรือไวน์ 80 ซีซีหรือเบียร์ 200 ซีซี)
6) ไม่ใช้สารเสพติด
7) ตรวจสุขภาพ เช่น วัดส่วนสูง น้ำหนักตัว หา BMI, Body mass index หรือดัชนีมวลกาย ซึ่งก็คือ น้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัมหารด้วยความสูงเป็นเมตรยกกำลังสอง ค่าปกติไม่ควรเกิน 23, พุงชาย หญิง ไม่เกิน 90,80 ซม. ตามลำดับ วัดความดันโลหิต ตรวจปัสสาวะ ตรวจเลือด เช่น ไขมัน น้ำตาลในเลือด การทำงานของไต ตับ หาเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ซี ซึ่งทำให้เป็นมะเร็งของตับได้ ฯลฯ
8) ตรวจคัดกรองหาโรค เช่น มะเร็งเต้านม ปากมดลูก ลำไส้ใหญ่ ฯลฯ
และขอแถม
9) การนอนหลับให้ดี 7-9 ชม.ต่อคืน
10) ฝึกหายใจลึกๆ ทุกวัน
11) มีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย
12) มีทัศนคติที่เป็นบวก (growth mindset) เดินสายกลางในชีวิต นั่งสมาธิ ปล่อยวาง มีสติ ไม่เครียด ฯลฯ
13) ระวังอุบัติเหตุ บนถนน และการหกล้ม
เพียงแค่นี้ประชาชนจะสามารถลดความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากโรค NCDs ไปได้มากทีเดียวครับ
นพ.พินิจ กุลละวณิชย์
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี