โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ พบได้บ่อยถึง ร้อยละ 7 ของการตั้งครรภ์ โดยร้อยละ 86 เป็นโรคเบาหวานที่พบครั้งแรกขณะตั้งครรภ์ ที่พบบ่อยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ไม่ต้องใช้อินซูลิน พบได้บ่อยในคนเอเชีย อ้วนและอายุมาก จะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์คือ เพิ่มความเสี่ยงของภาวะครรภ์เป็นพิษและการผ่าตัดคลอด นอกจากนี้ ยังมีความเสี่ยงของการเป็นเบาหวานในตอนอายุมากขึ้นอีกด้วย

สำหรับภาวะแทรกซ้อนต่อทารกในครรภ์ คือ ทารกตายในครรภ์ ทารกตัวโต (น้ำหนักแรกเกิด 4 กิโลกรัมขึ้นไป) คลอดติดไหล่ บาดเจ็บจากการคลอด ทารกแรกเกิดมีน้ำตาลในเลือดต่ำ ตัวเหลือง ทารกที่คลอดจากแม่ที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์จะมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นเด็กอ้วนและเป็นเบาหวานในอนาคต

ปัจจุบันจะมีการตรวจคัดกรองโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ช่วงอายุครรภ์ 24-28 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง เช่น น้ำหนักตัวมาก อ้วน มีพ่อหรือแม่เป็นเบาหวาน เคยคลอดบุตรตัวโต เคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง จะได้รับการตรวจตั้งแต่มาฝากครรภ์ครั้งแรกในช่วงอายุครรภ์น้อยๆ

การตรวจคัดกรองเบาหวานขณะตั้งครรภ์ แพทย์จะให้รับประทานน้ำตาล 50 กรัม แล้วเจาะเลือดที่ 1 ชั่วโมงต่อมา ตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือด ถ้าพบมีค่าสูงกว่า 140 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ถือว่า การคัดกรองเป็นบวก มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ จะต้องทำการตรวจวินิจฉัยโรคด้วยการเจาะเลือดขณะอดอาหาร แล้วรับประทานน้ำตาล 100 กรัม เจาะเลือดตรวจที่ 1, 2 และ 3 ชั่วโมงต่อมา

เมื่อตรวจพบว่าเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ การรักษาจะเริ่มต้นด้วยการควบคุมอาหารและออกกำลังกาย ร่วมกับตรวจเลือดติดตามระดับน้ำตาลเป็นระยะๆ ถ้าควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ แพทย์จะให้ยาเพิ่มคือ ฉีดอินซูลิน

ประโยชน์ของการรักษา คือ ลดภาวะครรภ์เป็นพิษลดความชุกของทารกตัวโต ทารกตายในครรภ์ การคลอดติดไหล่ ทารกบาดเจ็บขณะคลอด หญิงตั้งครรภ์จึงควรฝากครรภ์ตั้งแต่รู้ว่าตั้งครรภ์และไปตรวจตามนัดอย่างสม่ำเสมอเพื่อสุขภาพของแม่และลูก

ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย