วันที่ 18 มิ.ย. 2567 เป็นวันครบรอบตรวจสุขภาพประจำปีของผม ซึ่งประกอบด้วย การตรวจปัสสาวะ อุจจาระ การวัดความดัน ส่วนสูงน้ำหนักตัว เพื่อหาดัชนีมวลกาย หรือ body mass index, BMIซึ่งไม่ควรสูงกว่า 23 ทั้งหญิงและชาย การตรวจเลือด การวัดไขมันกล้ามเนื้อ น้ำในร่างกาย การตรวจกราฟหัวใจ หรือ electrocardiogram,ECG, การเอกซเรย์ปอด และการพบแพทย์
ผมก็โกงนิดหน่อยด้วยการกินอาหารมื้อเย็นคืนก่อนน้อยกว่าปกติ (เพื่อลดน้ำตาล) แต่ปกติทานข้าวน้อยอยู่แล้ว กินอาหารเย็นเร็วหน่อย แล้วเดินประมาณ 1 ชม. ตามด้วยผลไม้ถั่วปากอ้าอีกนิดหน่อย อดอาหาร 12 ชม. ตื่นมากินแต่น้ำและยาแล้วเดิน 5 กม. ก่อนไปตรวจสุขภาพ โดยคาดว่า หวังว่า ระดับน้ำตาลในเลือดจะต่ำกว่าปกติ 555.
เพราะผู้ป่วยอย่างผม วงการแพทย์จึงดูระดับน้ำตาลสะสมในเลือดแทนระดับน้ำตาลในเลือด คือ HbA1C ซึ่งเป็นค่าน้ำตาลเฉลี่ยในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา เพราะถ้าแพทย์ดูเฉพาะระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร 12 ชม. ระดับน้ำตาลอาจต่ำกว่าปกติได้ จากการกินน้อยลงเป็นพิเศษ และจากการออกกำลังกายมากกว่าปกติ ฯลฯ
ความดันผมสูงนิดหน่อยอยู่ที่ 144/88 แต่ผมไม่สนใจเพราะเพิ่งเดินมา ควรนั่งพัก 10 นาทีก่อน ปกติรักษาโรคความดันโลหิตสูงอยู่และระดับจะต่ำกว่านี้ ความสูงของผมรู้สึกจะค่อยๆลดลงอยู่จนวันนี้อยู่ที่ 176.5 ซม. เคยสูงถึง 178 ซม. แต่ที่เตี้ยลงคงเป็นเพราะหมอนรองกระดูกที่เป็น “น้ำ” คงแห้ง ความสูงเลยค่อยๆ ลดลง ไม่เหมือนกับความดันโลหิต น้ำตาล ไขมันในเลือด(และทั่วร่างกาย) ที่จะค่อยๆ สูงตามอายุ น้ำหนักตัวผมที่บ้านเช้านี้วัดได้ 77 กก. แต่ไม่ใส่เสื้อผ้าเลย ที่นี่วัดได้ 79.3 กก. แต่ใส่กางเกงเสื้อยืด ฯลฯ แต่ผมคิดว่าที่ชั่งน้ำหนักที่บ้านผมเบากว่าของจริงเล็กน้อยอย่างไรก็ตาม น้ำหนักตัวผมก็ลดลงจากสมัยก่อนที่เคยชั่งได้ 80 หรือ 80 กว่า กก. ถือว่าเป็นแนวโน้มที่ดีที่น้ำหนักตัวลดลง ถึงแม้เครื่องชั่งจะชั่งได้เบากว่าตามมาตรฐาน เพราะผมใช้เครื่องชั่งอันเดียวกันตลอดมา
ผมตรวจเลือดเยอะมาก เพราะสูงอายุแล้ว ต้องตรวจตามที่แพทย์หลายๆ “ยี่ห้อ”สั่ง เจาะเกินกว่าที่โรงพยาบาลเขาตรวจให้ ต้องติดต่อกันเป็นพิเศษล่วงหน้าจึงจะตรวจได้หมด ผมจะได้ไม่ต้องเจาะคราวนี้ และไปเจาะอีกทีตามที่แพทย์สั่ง ตรวจเลือดเสร็จก็ไปยืนถอดรองเท้า ถุงเท้า ของหนักในกระเป๋า เพื่อตรวจและวัดไขมัน กล้ามเนื้อ น้ำในตัว ซึ่งก็ออกมาเป็นอย่างที่ผมรู้อยู่แล้ว คือ น้ำหนัก 79.9 กก. (ค่าที่เหมาะสมสำหรับคนที่สูงอย่างผมอยู่ระหว่าง 58-78.3 กก.) มวลไขมัน 19.3 กก. (ค่าที่เหมาะสม 11.2-20 กก.) ร่างกายที่ปราศจากไขมัน 60.6 กก. มวลกล้ามเนื้อ 57.5 กก. (ค่าที่เหมาะสม 56.7-65.5 กก.) ดัชนีมวลกาย 25.5 อายุเทียบอัตราการเผาผลาญของคนอายุ 66 ปี!? (ผมเกิน 80) มีไขมันมากหน่อย 24.2% โชคดีที่มีกล้ามเนื้อตามที่ควรจะมี
ตั้งแต่ปี ค.ศ.2020 - 2024 จะเห็นได้ว่าน้ำหนักตัวผมลดลง กล้ามเนื้อลดลง แต่ยังอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม ส่วนไขมันในร่างกายเพิ่มขึ้น (แต่ยังอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม) ตามตารางข้างล่าง
ทั้งนี้เพราะตั้งแต่อายุ 40 ปีขึ้นไปคนเราถ้าไม่ดูแลตนเอง ออกกำลังกายด้วยการเสริมกล้ามเนื้อและพลังกล้ามเนื้อ จะสูญเสียกล้ามเนื้อปีละ 1% (รวมทั้งฮอร์โมน testosterone จะลดลงปีละ 1%)นี่เป็นเหตุผลทำไมผู้สูงอายุที่ไม่ออกกำลังกายกล้ามเนื้อทั้งตัวจึงมีปริมาณน้อยลง กล้ามเนื้อลีบ ถึงแม้กล้ามเนื้อผมยังอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม แต่แนวโน้มจะลดลงทั้งๆ ที่ผมออกกำลังกายเสริมกล้ามเนื้อ ผมคงต้องออกมากกว่านี้และต้องพยายามลดไขมันในร่างกาย โดยเฉพาะที่พุง ด้วยการกินพลังงานน้อยลง และออกกำลังกายมากขึ้น
แต่ไขมันที่พุงผมก็ลดลง รวมทั้งไขมันในตับที่ผมทราบเพราะน้ำหนักลง และได้ไปตรวจหาไขมันในตับ และการมีแผลเป็น(scarring) หรือพังผืด (fibrosis) หรือไม่ ในตับ ด้วยการทำfibroscan (คนละวันกันไม่ใช่วันนี้) ถ้ามีไขมันสะสมในตับมาก อาจทำให้มีตับอักเสบ จนมีแผลเป็น พังผืดและถ้าเป็นมากๆจนกลายเป็นโรคตับแข็งและมะเร็งตับได้
การตรวจหาไขมันในตับ และ fibrosis คือ การตรวจ fibroscan หรือ transient elastography ซึ่งเป็นการทำที่ง่ายมาก มีเครื่องมาถูๆที่หน้าท้อง คล้ายๆ การทำ ultrasound ไม่เจ็บ ไม่แพง แต่ได้ข้อมูลมากมาย ผู้ที่อ้วน ดื่มแอลกอฮอล์ ฯลฯ ควรไปตรวจ
การตรวจสุขภาพประจำปี ไม่ใช่ไปตรวจแล้วอยู่เฉยๆ ถ้ามีอะไรผิดปกติ เช่น ความดันสูง อ้วน ไขมันในเลือดในร่างกายสูง กล้ามเนื้อน้อยไป ต้องปรึกษาแพทย์ว่าต้องทำอย่างไร สรุปก็คือ กินอาหารที่เหมาะสมถูกต้อง แต่ต้องกินน้อยลงด้วย และต้องออกกำลังกายให้นานพอ หนักพอบ่อยครั้งพอ และออกให้ครบ 4 อย่าง คือ เพื่อหัวใจ ปอด ระบบหมุนเวียนโลหิต เพื่อกล้ามเนื้อ เพื่อความยืดหยุ่น และเพื่อการทรงตัว เพราะพอเป็นผู้สูงอายุจะมีโอกาสที่จะหกล้มได้ง่าย และเมื่อหกล้มจะกระดูกหัก และมีภาวะแทรกซ้อนได้จนถึงแก่เสียชีวิต
ถ้ามีโอกาสผมจะเรียนให้ทราบของผลการตรวจเลือดของผมครับ
นพ.พินิจ กุลละวณิชย์
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี