พรรคเพื่อไทย ยื่นคำร้องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าการอยู่บ้านพักทหารของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี นั้น เป็นการรับประโยชน์จากหน่วยงานของรัฐ ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 184 วรรคหนึ่ง วงเล็บ 3
ที่ว่า

(3) ไม่รับเงินหรือประโยชน์ใดๆ จากหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ

อันจะส่งผลให้ขาดคุณสมบัติของการเป็นรัฐมนตรี และต้องพ้นสภาพไปหรือไม่

1) เมื่อวันที่ 4 พ.ย. 2563 ศาลรัฐธรรมนูญประชุมปรึกษาพิจารณาคดีกรณีประธานสภาผู้แทนราษฎรส่งคำร้องขอให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 170 วรรคสาม ประกอบมาตรา 82 ว่า ความเป็นรัฐมนตรีของพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม สิ้นสุดลงเฉพาะตัวตามรัฐธรรรมนูญ มาตรา 170 วรรคหนึ่ง (4) ประกอบมาตรา 160 (5) และมาตรา 170 วรรคหนึ่ง (5) ประกอบมาตรา 186 วรรคหนึ่ง และมาตรา 184 วรรคหนึ่ง (3) หรือไม่ กรณียังอาศัยบ้านพักของข้าราชการทหาร

โดยผลการพิจารณา ศาลอภิปรายเพื่อนำไปสู่การวินิจฉัยแล้วเห็นว่า คดีมีข้อเท็จจริงเพียงพอที่จะพิจารณาวินิจฉัยได้ จึงยุติการไต่สวน และกำหนดนัดแถลงด้วยวาจา ปรึกษาหารือ และลงมติ และอ่านคำวินิจฉัยให้คู่กรณีฟัง ในวันพุธที่ 2 ธ.ค.2563 เวลา 15.00 น. ที่ศาลรัฐธรรมนูญ

2) พันเอกหญิงศิริจันทร์ งาทอง รองโฆษกกองทัพบกเปิดเผยกรณีการยื่นคำร้องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยเรื่องบ้านพักของนายกรัฐมนตรีว่า ขณะนี้เรื่องดังกล่าวได้เข้าสู่กระบวนการและรอการวินิจฉัยจากศาลรัฐธรรมนูญ ที่นัดแถลงในเดือนธ.ค.2563 จึงขอให้ทุกส่วนรอผลคำวินิจฉัยน่าจะเป็นเรื่องที่เหมาะสมที่สุด ทั้งนี้ การเข้าพักอาศัยในอาคารบ้านพักของทางราชการนั้น กองทัพบกมีระเบียบปฏิบัติ ยึดถือตามหลักการอยู่แล้ว

3) นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีศาลรัฐธรรมนูญนัดอ่านคำวินิจฉัยความเป็นรัฐมนตรีของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และรมว.กลาโหม สิ้นสุดลงหรือไม่ กรณีพักอาศัยอยู่ในบ้านพักทหารหลังเกษียณอายุราชการแล้ว ในวันที่ 2 ธ.ค. ว่า เรื่องนี้นานมาแล้ว และอยู่ที่ศาลซึ่งจะตัดสิน 2 ธ.ค.นี้อยู่แล้ว

ผู้สื่อข่าวถามว่า ในกรณี พล.อ.ประยุทธ์ ทำคุณประโยชน์ให้กับประเทศ จะสามารถพักอาศัยอยู่บ้านหลวงได้หรือไม่ นายวิษณุกล่าวว่า มันเลยขั้นตอนที่จะอธิบายกันแล้ว ทางกรมสวัสดิการทหารบก กองทัพบกได้ชี้แจงต่อศาลไปตั้งแต่เดือนก.พ.

เมื่อถามว่า ไม่มีอะไรน่าเป็นห่วงใช่หรือไม่ นายวิษณุ กล่าวว่า ไม่มีๆ ตอนนี้ไม่ควรพูดหรือให้ความเห็นใดๆ เพราะตอนนี้ไม่ใช่เวลาที่จะมาอธิบาย เพราะมันเลยเวลามานานแล้ว เดี๋ยวตนพูดไปแล้วผลศาลตัดสินออกมาเหมือนกันจะถูกวิพากษ์วิจารณ์ไปอีกว่าชี้นำ เอาไว้วันที่3 ธ.ค.ตนจะมาอธิบายให้ฟัง ดังนั้น รอให้ศาลตัดสินก่อนดีกว่า

เมื่อถามว่า พล.อ.ประยุทธ์ ได้มาหารือในข้อกฎหมายหรือข้อเป็นห่วงในเรื่องดังกล่าวหรือไม่ นายวิษณุกล่าวว่า ไม่มี จะมาถามตนทำไม เพราะเป็นเรื่องของกฎระเบียบทางทหารที่ต้องไปว่ากันเอง แต่ตนได้ยินว่านายกฯได้ทำการบ้านมาตั้งแต่ช่วงเดือน ม.ค-ก.พ.2563 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการยื่นเรื่องต่อศาล และศาลสั่งมาให้การ

เมื่อถามว่า ในความเป็นจริงแล้ว เรื่องดังกล่าวน่าเป็นห่วงหรือไม่ นายวิษณุกล่าวว่า ขอไม่ตอบอะไร เพราะเป็นเรื่องที่มีหลักเกณฑ์อยู่ จะให้พูดตอนที่ศาลกำลังจะตัดสินคงไม่มีมารยาท และไม่ว่าจะพูดบวกหรือพูดลบก็ไม่ควร ปล่อยให้ศาลตัดสินไป

4) นายจตุพร พรหมพันธุ์ ประธานแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) เฟซบุ๊คไลฟ์ peace talk โดยเชื่อว่าอาการของ พล.อ.ประยุทธ์จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี น่าเป็นห่วงอย่างสูง โดยชะตาจะชี้ขาดด้วยการชุมนุมราษฎร 8 พฤศจิกายน นี้ ก่อสัมพันธ์กับผลศาลรัฐธรรมนูญ วันที่ 2 ธันวาคม 2563 โดยขอแทงหวยว่าไม่น่ารอด ต้องพ้นนายกฯ

นายจตุพรกล่าวว่า คงต้องจับตาอย่างใกล้ชิดใน 2 วันที่จะถึงนี้ คือ กลุ่มราษฎรนัดชุมนุมใหญ่ 8 พฤศจิกายน 2563 ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย โดยมีกิจกรรมเขียนจดหมาย ซึ่งทำให้แต่ละฝ่ายวิตกต่อสถานการณ์อย่างยิ่งรวมทั้งในวันที่ 2 ธันวาคม 2563 ศาลรัฐธรรมนูญ นัดอ่านคำพิพากษากรณี พล.อ.ประยุทธ์ พักบ้านหลวงหลังเกษียณอายุราชการ และอยู่มาต่อเนื่องยาวนานถึงปัจจุบันร่วม 6 ปี ถ้าเทียบเคียงกับกรณีนายสมัคร สุนทรเวช อดีตนายกรัฐมนตรี ทำรายการอาหาร “ชิมไปบ่นไป” ตามที่ทำมาก่อนเป็นนายกรัฐมนตรี แต่ถูกยื่นให้ศาล รธน.วินิจฉัยการเป็นลูกจ้างและรับเงินเกิน 3,000 บาท สิ่งที่น่าสนใจคือกรณีนายสมัคร ศาล รธน.ใช้พจนานุกรมมาตีความคำว่า “ลูกจ้าง” จนทำให้ต้องพ้นจากนายกรัฐมนตรี แต่กรณีพักบ้านหลวงนั้น หากคิดแค่ค่าน้ำค่าไฟ และมูลค่าบ้านแล้ว อย่างไรก็เกิน 3,000 บาท ปัญหาคือระหว่างกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับระเบียบอนุญาตให้ของ
กองทัพบก อะไรมีสถานะใหญ่กว่า

“ส่วนนายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ฝ่ายกฎหมาย บอกว่า ไม่ต้องการพูดชี้นำ แต่รอพูดวันที่ 3 ธันวาคม 2563 ซึ่งหลายคนประเมินว่า พูดแบบนี้หมายความว่าพล.อ.ประยุทธ์ รอดแน่ๆ ส่วนคนวงในรัฐบาลมาโวยวายใส่ผมที่คาดเดาล่วงหน้า พร้อมปรามาสว่า เดาผิดพลาดมาตลอด”

นายจตุพรระบุว่า เรื่องราวทั้งหมดของประเทศไทยขึ้นอยู่กับสถานการณ์ทางการเมือง สมัยนายสมชายวงศ์สวัสดิ์ เป็นนายกรัฐมนตรี พรรคพลังประชาชน เป็นพรรคแกนนำรัฐบาล และเป็นพรรคอันดับที่ 3 ที่ถูกยื่นให้ยุบพรรค โดยมีพรรคชาติไทย และพรรคมัชฌิมา ถูกยื่นก่อนเป็นอันดับ 1 และ 2 ตามลำดับ แต่วันดีคืนดี ศาล รธน.นัดให้มาแถลงปิดคดีทั้งที่ยังมีพยานเหลือเต็มอีกมาก แต่ถูกตัดออก แล้วย้ายมาแถลงปิดคดีที่ศาลปกครองซึ่งมีเขตอำนาจศาล ปรากฏว่านายบรรหาร ศิลปอาชา พรรคชาติไทย นางอนุวรรณ เทพสุทิน พรรคมัชฌิมา แถลงด้วยน้ำตานองหน้า พรรคพลังประชาชน ไม่ส่งคนไปแถลงเพราะรู้ว่าผลคงยุบพรรคแน่

ทั้งนี้ การแถลงปิดคดียุบพรรคเสร็จช่วงเที่ยง บ่ายนัดอ่านคำวินิจฉัย ทั้งที่รับรู้กันว่า ต้องมีคำวินิจฉัยส่วนตัวก่อน จึงมีคำวินิจฉัยกลาง แล้วใครจะเชื่อว่า คำแถลงส่วนตัวของตุลาการ และคำวินิจฉัยกลางด้วยมติเสียงข้างมากจบใน1 ชม. ซึ่งเกิดขึ้นได้ในประเทศไทย แล้วนายสมชาย พ้นจากนายกรัฐมนตรี ขณะประชุม ครม.สัญจรที่เชียงใหม่

“ถึงวันนี้ วันที่ พล.อ.ประยุทธ์ เส้นใหญ่แข็งแรง เหนียวแน่นมาก แต่เมื่อ 2 นายกฯที่ผ่านมานั้น ถ้าเทียบเคียงก็โดนเล่นงานมาแล้ว ตนจึงแทงว่า ไม่รอด ต้องพ้นจากตำแหน่ง เผื่อฟลุค แม้แต่พจนานุกรมยังทำให้นายสมัคร พ้นจากนายกฯได้ แล้วพักบ้านหลวงจะแตกต่างกันได้อย่างไร เมื่อนายวิษณุ บอกว่า จะอธิบายความวันที่ 3 ธ.ค.เท่ากับตีความว่า พล.อ.ประยุทธ์ รอด แต่ผมสวนนายวิษณุ ไม่รอด เพราะสถานการณ์การเมืองเป็นตัวกำหนด และการเมืองช่วงจากนี้ไปแปรเปลี่ยน สถานการณ์ก็พลิก ขนาดพจนานุกรมยังคว่ำนายกรัฐมนตรีได้ เมื่อบ้านหลวงให้ ผบ.ทบ.พัก แล้วเลยจาก ผบ.ทบ.มีสิทธิ์หรือเปล่าล่ะ” นายจตุพร กล่าว

นายจตุพรกล่าวอีกว่า ปัญหามีว่าเมื่อเคยมีการวินิจฉัยเรื่องเหล่านี้มา หลายคนบอกจบลงตรงเป็นเจ้าหน้าที่รัฐแต่ตนมองคนละเรื่อง เพราะสถานการณ์เปลี่ยน เรื่องราวเปลี่ยน ดังนั้น จะคิดแบบหลักการเดิมๆ ก็ไม่ง่ายเหมือนเดิมกลับมาถูกต่อว่า ไปคาดเดาล่วงหน้า เมื่อวิษณุ บอกพูดวันที่ 3 ธ.ค.นั่นตีความว่า รอด แต่ตนสวนว่า ไม่รอด เพราะเอาปัจจัยทางการเมืองในวันที่แข็งแรง วันกระแสสูงกับวันกระแสต่ำ วันที่เคยเป็นจุดแข็งแล้วกลายเป็นจุดอ่อน แล้วมาว่าผมคาดเดาผิด ก็ว่าไม่ถือสากัน เมื่อต่างคนต่างเชื่อ นั่นเป็นประชาธิปไตย

ทั้งนี้ สิ่งสำคัญ ตนมองว่า ช่องศาล รธน.มันแปลกๆ เพราะเมื่อ 3 ธ.ค. ปี 2551 มีนายกรัฐมนตรีโดนไปแล้ว แล้ววันที่ 2 ธ.ค.จะรอดหรือไม่ แม้ที่ผ่านมารอดมาแล้วทุกกรณี แต่เมื่อสถานการณ์ไม่เอื้อแล้ว เนื่องจากการชุมนุม 8 พ.ย.จะส่งผลต่อวันที่ 2 ธ.ค. ดูจากสถานการณ์คนจะมาชุมนุมแบบทะลุเพดานก็ได้ ดังนั้น เหตุการณ์ในไทยในแต่ละสถานการณ์ผกผันตลอด แล้วจะเอาอะไรมาเชื่อละว่ารอด เห็นผลก่อนหรือไร ตนจึงแทงว่าไม่รอด อาจทายผิดก็ได้ อย่างไรก็ตาม ตนเชื่อว่า คำวินิจฉัย ศาล รธน. วันที่ 2 ธ.ค.เป็นทางลงเดียวของบ้านเมืองนี้ อีกอย่าง นายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภา เร่งหารืออดีตนายกฯ หาทางออกประเทศ ถ้าประชุมกันวันเดียวแล้วแถลงเลย ซึ่งคงไม่มีอะไรซับซ้อน

“ถ้านายกฯ ปัจจุบัน ถูกอดีตนายกฯแถลงอย่างเอกฉันท์ ควรเสียสละลาออก เรื่องราวก็ง่ายขึ้น อีกทั้งเมื่อการชุมนุม 8 พ.ย. ส่งผลสะเทือนถึง 2 ธ.ค. ถ้าประยุทธ์ ลาออกก่อนอาจไม่มีการพิจารณาในวันที่ 2 ธ.ค.ก็ได้”

4) ระเบียบของกองทัพ มีระบุไว้ข้อหนึ่งว่า

“ในส่วนที่ผู้เกษียณราชการแล้ว แต่ทำคุณประโยชน์ให้กับประเทศชาติ เช่น นายกรัฐมนตรี, รองนายกรัฐมนตรี, คณะรัฐมนตรี, สมาชิกวุฒิสภา (สว.) และองคมนตรี
ยังสามารถอาศัยอยู่ได้ตามปกติ เพราะทำคุณประโยชน์ให้กับประเทศ”

ประเด็นอยู่ที่ว่า

1.ในมุมของกองทัพ พล.อ.ประยุทธ์ ซึ่งเป็นนายกรัฐมนตรี อยู่ในเงื่อนไขที่จะเข้าพักในบ้านพักทหารได้ เพราะ “ทำคุณประโยชน์ให้แก่ประเทศ”

2.ในมุมของ พล.อ.ประยุทธ์ ในฐานะทหารเกษียณ ก็คงมองว่า มีสิทธิ์โดยชอบตามระเบียบที่จะอยู่บ้านพักทหารต่อได้

3.แต่ใน “ความเป็นนายกรัฐมนตรี” นี่คือการได้รับ “ประโยชน์อื่นใด” จากหน่วยราชการหรือไม่(แม้หน่วยราชการจะเต็มใจและมีระเบียบรองรับ)

ถ้าศาลวินิจฉัยว่า เป็นการได้รับ “ประโยชน์อื่นใด”จนเป็นเหตุให้ขาดคุณสมบัติ ต้องพ้นตำแหน่งนายกฯไปก็สามารถย้ายออกจากบ้านพักทหาร มาอยู่บ้านของตัวเอง แล้วสภาก็โหวตท่านกลับมาเป็นนายกฯ รอบใหม่ได้อีก แต่นั่นก็จะเกิดสภาวะ “โลกติเตียน” ใช่หรือไม่

หรือแม้แต่หากศาลวินิจฉัยว่า ไม่ผิด สังคมก็ยังมีสิทธิ์ตั้งคำถามว่า เงินทองทรัพย์สินก็มีเยอะแยะไปเบียดบังบ้านหลวงทำไม?