วันนี้ ขอบอกเล่าบทเรียน จากกรณีทำหน้าที่สื่อมวลชนแล้วถูกฟ้องร้อง ดำเนินคดีทั้งอาญา ทั้งแพ่ง เรียกค่าเสียหายหลายล้านบาท

1. ผมจัดรายการวิทยุ แฉประเด็นการตรวจสอบโครงการปลูกปาล์มน้ำมันที่ประเทศอินโดนีเซียของ บริษัท พีทีที.กรีน เอ็นเนอร์ยี่ฯ หรือ PTT.GE ในเครือบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)

โครงการนี้ทำการศึกษาช่วงปี 2549 ดำเนินการตั้งบริษัทมาดำเนินการตั้งแต่ปี 2550 เป็นต้นมา 5 โครงการ ได้แก่ PT.MAR Pontianak PT.Az Zhara PT.MAR Banyuasin PT.FBP และ PT.KPI มูลค่ากว่า 2 หมื่นล้านบาท

หลังจากนั้น ปตท.ใหญ่เข้าไปตรวจสอบ พบการกระทำความผิด ก่อให้เกิดความเสียหายร้ายแรง ทั้งเรื่องการลงทุนที่ไม่คุ้มค่า รวมถึงการซื้อที่ดินที่อาจสูงเกินจริง หลังจากนั้น ส่งเรื่องให้ ป.ป.ช.สอบสวน จนถึงปัจจุบัน

ส่วนปตท.ใหญ่ ดำเนินการลงโทษผู้เกี่ยวข้อง ไล่ออกเจ้าหน้าที่ผู้บริหารบางคนไปแล้ว

2. มีบุคคลเสียผลประโยชน์ยื่นฟ้องร้องผม ฐานหมิ่นประมาท ทั้งอาญา และแพ่ง เรียกค่าเสียหายหลายล้านบาท และยังขอให้ศาลแพ่งสั่งให้ผมยุติการพูดเรื่องนี้จนกว่าจะมีคำพิพากษา

ผมเคารพศาล และหยุดพูดเรื่องนี้มาตั้งแต่บัดนั้น

3. ผมเดินหน้าขึ้นโรงขึ้นศาล ต่อสู้คดีตามปกติ ตามแบบจำเลยทั่วไป

ต้องไปยื่นขอประกันตัวต่อศาล ต้องไปให้การตามนัด ทำทุกอย่างตามขั้นตอนทั่วไป

4. คดีอาญา

ศาลชั้นต้นยกฟ้อง ผมไม่ได้กระทำผิด ทำหน้าที่สื่อมวลชนบอกเล่าที่มาที่ไปโครงการ ตั้งคำถามถึงผู้เกี่ยวข้อง พยานหลักฐานนำสืบไม่ได้ว่ามีส่วนใดพาดพิงทำให้โจทก์ถูกดูหมิ่นเกลียดชัง ไม่ได้ใส่ร้ายป้ายสี นำเสนอข่าวสารความจริง การตั้งข้อสังเกตก็เป็นไปโดยสุจริต บนพื้นฐานประโยชน์ส่วนรวม

คำพิพากษาศาลอาญา บางตอนระบุว่า การดำเนินรายการ จำเลย (สันติสุข) นำเสนอข้อเท็จจริง มีใจความเกี่ยวกับกรณี PTT.GE ลงทุนปลูกปาล์มน้ำมันโดยการซื้อที่ดิน ซื้อหุ้นในโครงการที่ลงทุนปลูกปาล์มน้ำมันในอินโดนีเซีย 5 โครงการ บางโครงการผู้ขายที่ดินทำข้อตกลงกับเอกชนที่ขายว่า ถ้าสามารถขายที่ดินให้กับ PTT.GE ในราคาตามที่ตกลง จะยอมจ่ายค่าคอมมิชชั่น หรือเงิน Consultancy Services ให้กับบริษัทดังกล่าวร้อยละ 35 นอกจากนั้นจำเลยยังกล่าวว่า การซื้อที่ดินเพื่อปลูกปาล์มน้ำมันยังมีการซื้อที่ดินที่ไม่มีเอกสารสิทธิทับที่ป่า ซึ่งการกระทำดังกล่าวทำให้ ปตท.ได้รับความเสียหาย ต่อมามีการตั้งกรรมการตรวจสอบภายในบริษัท และมีมติว่าโจทก์ทำนอกขอบอำนาจ จึงมีมติให้ลงโทษเลิกจ้างโจทก์ ต่อมามีการฟ้องโจทก์ในคดีแพ่งเรียกค่าเสียหายเป็นเงิน 2 หมื่นล้านบาทเศษ และ ปตท. ส่งเรื่องให้ ป.ป.ช. ดำเนินการนั้น เห็นว่า ข้อความดังกล่าวเป็นการกล่าวถึงข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการดำเนินโครงการของบริษัท PTT.GE
ว่ามีการตกลงทำสัญญาจ่ายค่าคอมมิชชั่นระหว่างเจ้าของที่ดินกับเอกชน และจำเลย (สันติสุข) ได้อธิบายให้ผู้ฟังรายการเข้าใจว่าค่าคอมมิชชั่นคืออะไร และกล่าวถึงที่มาของการทำข้อตกลงนั้น โดยมีการพูดถึงบุคคลที่มาเป็นพยานในสัญญาดังกล่าว รวมทั้งกล่าวถึงความเสียหายที่เกิดขึ้นกับ ปตท. ว่าเสียหายจำนวนประมาณใด

คำพูดของจำเลย (สันติสุข) ไม่ได้ยืนยันว่าโจทก์รู้จักกับบริษัทนายหน้าหรือผู้ขายที่ดิน จำเลยเพียงแต่ตั้งคำถามว่า บริษัทนายหน้ารู้ได้อย่างไรว่าจะขายที่ดินได้ในราคาเท่าไร และข้อความว่า “ใครจะเชื่อก็เชื่อ” เป็นเพียงการกล่าวทิ้งท้ายหลังจากเสนอข่าวในทำนองเปิดโอกาสให้ผู้ฟังใช้วิจารณญาณของตนเองว่าจะเชื่อหรือไม่เชื่อก็ได้ คำพูดดังกล่าวไม่สามารถตีความได้ว่า หากใครเชื่อว่า PTT.GE ไม่รู้ไม่เห็นจะเป็นคนคิดผิดดังที่โจทก์เบิกความ ดังนั้นข้อความดังกล่าวจึงไม่ได้มีส่วนใดพาดพิงถึงโจทก์คำพูดของจำเลยจึงไม่เป็นการใส่ความโจทก์

ต่อมา ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

หลังจากนั้น โจทก์ยังพยายามฎีกา

แต่สุดท้าย ไม่เข้าเงื่อนไขตามกฎหมาย คดีจึงถึงที่สุดตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์

เป็นอันว่า สันติสุขรอดคุกรอดตะรางไป

5. คดีแพ่ง

ล่าสุด ศาลแพ่งพิพากษายกฟ้องเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมานี้เอง

ศาลแพ่งพิพากษาว่า “...พฤติการณ์ทั้งหมดแสดงให้เห็นว่า เนื้อหาที่จำเลยที่ 4 (สันติสุข) จัดรายการนั้น ไม่ใช่ข้อความ
อันฝ่าฝืนต่อความจริง จึงไม่ได้กระทำละเมิดต่อโจทก์...”

เป็นอันว่า สันติสุขไม่ต้องเดือดร้อนไปหาเงินล้านมาจ่าย

คงต้องรอดูชั้นอุทธรณ์ต่อไป

6. หลังจากนี้ ผมสงวนสิทธิในการพิจารณาปกป้องสิทธิประโยชน์ตามกฎหมายของตนเองเช่นกัน

7. ที่เขียนเล่ามานี้ เพื่อจะให้กำลังใจกับคนทำงานสื่อทั้งหลายว่า ในบ้านนี้เมืองนี้ ถ้าเราทำหน้าที่โดยสุจริต มีข้อมูลข้อเท็จจริงหนักแน่น นำเสนอตรงไปตรงมา มุ่งตรงต่อการตรวจสอบเพื่อประโยชน์สาธารณะอย่างแท้จริง

เราทำได้ครับ

ไม่ผิดกฎหมาย

หากใครจะมาเล่นงานอย่างไร เราก็มีกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม ศาลยุติธรรม เป็นที่พึ่ง

แต่ “สุจริตคือเกราะคุ้มกัน”

8. การตรวจสอบในเรื่องนี้ แม้แต่บริษัท ดีลอยท์ ทู้ช โธมัทสุ ไชยยศ จำกัด (บริษัทลูกของ Deloitte Touche Tohmatsu ผู้สอบบัญชีระดับโลก) ได้รายงานผลการตรวจสอบโครงการปลูกปาล์มน้ำมันที่ประเทศอินโดนีเซียฯ พบว่า มีการกระทำผิดระเบียบ กฎเกณฑ์ ก่อให้เกิดความเสียหายชัดเจน

บางโครงการ อนุมัติให้จัดทำโครงการไปก่อน แล้วมาอ้างรายงานสนับสนุนภายหลัง

บางโครงการ ลงนามข้อตกลงในการซื้อขายทรัพย์สิน โดยไม่มีการขออนุมัติจากบอร์ด

บางโครงการ ปรับมูลค่าซื้อที่ดินสูงขึ้น เกินหลักเกณฑ์ อ้างเฉยว่า มีโอกาสทำถ่านหิน !!!!

บางโครงการ มีบริษัทนายหน้าเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย ในกระบวนการซื้อขายที่ดินระหว่างผู้ขายกับ PTT.GE โดยบริษัทนายหน้าจะได้ค่าคอมมิชชั่นถึง 35% และค่าให้บริการอีก 325 เหรียญสหรัฐ/เฮกตาร์

สุดท้าย ไปๆ มาๆ ไส้ในบริษัทนายหน้าก็ชื่อคนไทยหลายคน

พัวพันกับญาติใกล้ชิดของผู้ดำรงตำแหน่งบางหน่วยงานด้วย

9. ผมอยากจะเรียกร้องไปยัง ป.ป.ช.

ท่านทั้งหลายมีอำนาจ หน้าที่ ตามกฎหมาย ตามรัฐธรรมนูญ ในการสอบสวนดำเนินคดีกับคนโกงบ้านโกงเมือง สามารถทำคุณประโยชน์กับประเทศชาติได้มากมายกว่าสื่อมวลชนทั่วไป

ทราบว่า ป.ป.ช.บางท่านถูกฟ้องร้องถูกดำเนินการสารพัดรูปแบบเพื่อสกัดกั้น

ขอให้ท่านมีพลังและความกล้าหาญ จัดการสะสางคดีทุจริตต่างๆ ให้เด็ดขาดเสียที

ล่าสุด ทราบว่า คดีโครงการปาล์มอินโดฯ ป.ป.ช.ก็ยังไม่มีการชี้มูลความผิดสักที

ผ่านมา 5 ปีกว่าแล้ว!!!

สันติสุข มะโรงศรี