ชาติไทยดำรงคงอยู่มาได้เป็นระยะเวลายาวนานหลายร้อยปี และหากนับตั้งแต่อาณาจักรสุโขทัยซึ่งก่อตั้งเมื่อประมาณปีพุทธศักราช ๑๗๘๐ โดยมีพ่อขุนศรีอินทราทิตย์เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกนั้น ก็นับเป็นเวลาได้ประมาณ ๘๐๐ ปี ได้เกิดขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมมากมายหลายอย่าง ซึ่งเป็นสมบัติของชาติที่สำคัญยิ่ง อันควรจะต้องได้รับการรักษาและสืบทอดให้คงอยู่ตลอดไป
ในส่วนของพระมหากษัตริย์นั้น ธรรมเนียมปฏิบัติซึ่งสืบทอดมาตลอดก็คือ การปกครองแผ่นดินโดยทศพิธราชธรรม เป็นจริยวัตรที่พระเจ้าแผ่นดินทรงประพฤติเป็นหลักธรรมประจำพระองค์ในฐานะของผู้ปกครองบ้านเมือง เพื่อให้มีความเป็นไปโดยธรรมและยังประโยชน์สุขให้แก่ราษฎร จนเกิดความชื่นชมยินดีต่อการที่มีพระมหากษัตริย์เป็นผู้ปกครองแผ่นดิน
เป็นเรื่องที่ไม่อาจปฏิเสธได้เลยว่า พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเป็นตัวอย่างของพระมหากษัตริย์ที่ทรงปกครองแผ่นดินด้วยทศพิธราชธรรมตลอดรัชสมัยของพระองค์ จนเป็นที่รักเคารพและเทิดทูนของประชาชนชาวไทยอย่างหาที่สุดมิได้ทุกหมู่เหล่า
ทศพิธราชธรรม หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ราชธรรม ๑๐ ปรากฏอยู่ในมหาสังสชาดก พระสูตรขุททกนิกายชาดก โดยปรากฏเป็นพระคาถาดังนี้
ทานํ สีลํ ปริจฺจาคํ อาชฺชวํ มัทฺทวํ
ตปํ อกฺโกธํ อวิหึสญฺจ ขนฺติญฺจ อวิโรธนํ
หรือเรียบเรียงเป็นภาษาไทยได้ดังนี้
ทาน การให้ คือสละทรัพย์สิ่งของ บำรุงเลี้ยงช่วยเหลือผู้คน และบำเพ็ญสาธารณประโยชน์ ถือเป็นการให้ที่เป็นประโยชน์ทั้งวัตถุทานคือการให้วัตถุสิ่งของ และธรรมทานคือการให้ธรรม โดยการให้ปัญญาความรู้ คำแนะนำที่เป็นประโยชน์ รวมถึงการให้น้ำใจแก่ผู้อื่นด้วย
ศีล ความประพฤติดีงาม สำรวมกาย วาจาและใจประกอบแต่การสุจริต เว้นจากการประพฤติชั่ว ทุจริต รักษากิตติคุณ ประพฤติปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย ให้เป็นตัวอย่างและเป็นที่เคารพนับถือของผู้คน มิให้มีข้อที่ใครจะดูแคลนได้
ปริจจาคะ การบริจาค คือเสียสละประโยชน์หรือความสุขสำราญส่วนตน ตลอดจนชีวิตของตน เพื่อประโยชน์สุขของคนหมู่มาก และความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง เป็นคุณสมบัติสำคัญของผู้นำในการดำเนินชีวิตเพื่อผู้อื่นอย่างแท้จริง
อาชชวะ ความซื่อตรงไม่ประพฤติหลอกลวง หรือหลีกเลี่ยง แอบแฝง คนที่อยู่รวมกันเป็นหมู่ ถ้าปฏิบัติไม่ตรงในงานตามหน้าที่ไม่ซื่อตรงต่อกันและกันจะเกิดความแตกร้าวอยู่เป็นสังคมที่สงบสุขไม่ได้
มัทวะ ความอ่อนโยน ทั้งกายและใจมีสัมมาคารวะ คือมีอัธยาศัย ไม่เย่อหยิ่ง กระด้างหยาบคาย ถือตน มีความงามสง่า เกิดแต่ท่วงทีกิริยาสุภาพนุ่มนวล ละมุนละไม ให้ได้ความรักภักดีแต่ไม่ขาดความยำเกรง
ตปะ ความบำเพ็ญ แผดเผากิเลสตัณหา มิให้เข้ามาครอบงำย่ำยีจิต ระงับยับยั้งข่มใจได้ ไม่ยอมให้หลงใหลหมกมุ่นในความสุขสำราญและความปรนเปรอ มีความเป็นอยู่สม่ำเสมอหรืออย่างสามัญ มุ่งมั่นแต่จะบำเพ็ญเพียรในการทำหน้าที่ เพื่อให้กิจบริบูรณ์
อักโกธะ ความไม่โกรธ ไม่มุ่งร้ายผู้อื่น คือไม่เกรี้ยวกราด ลุอำนาจความโกรธจนเป็นเหตุให้วินิจฉัยความและกระทำกรรมต่างๆ ผิดพลาดเสียธรรม มีเมตตาประจำใจไว้ระงับความเคืองขุ่น วินิจฉัยความและกระทำการด้วยจิตอันราบเรียบเป็นตัวของตนเอง
อวิหิงสา ความไม่เบียดเบียน ทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น มีพรหมวิหาร ๔ คือ เมตตา กรุณา มุทิตาและอุเบกขา เป็นเครื่องแสดงออก ไม่หลงระเริงอำนาจ ขาดความกรุณา หาเหตุลงโทษอาชญาแก่ผู้ใดเพราะอาศัยความอาฆาตเกลียดชัง
ขันติ ความอดทนและอดกลั้นต่ออารมณ์ทั้งปวง คืออดทนต่องานที่ตรากตรำถึงจะลำบากกาย น่าเหนื่อยหน่ายเพียงไรก็ไม่ท้อถอย ถึงจะถูกยั่วถูกหยันด้วยคำเสียดสีถากถางอย่างใดก็ไม่หมดกำลังใจ ไม่ยอมละทิ้งกรณีที่บำเพ็ญโดยชอบธรรม
อวิโรธนะ ความไม่ประพฤติผิดธรรม คือวางตัวเป็นหลักหนักแน่นในธรรมคงที่ไม่มีความเอนเอียงหวั่นไหวเพราะถ้อยคำที่ดีร้าย ลาภสักการะหรืออิจฉารมณ์ อนิษฐารมณ์ใดๆ สติมั่นในธรรมทั้งส่วนยุติธรรมคือความเที่ยงธรรมก็ดี นิติธรรมคือระเบียบแบบแผนหลักการปกครอง ตลอดจนธรรมเนียมประเพณีอันดีงามก็ดีไม่ประพฤติให้เคลื่อนคลาดวิบัติไป
การปฏิบัติตามทศพิธราชธรรม เป็นสิ่งที่เป็นไปด้วยความดีงาม จึงเป็นเรื่องที่ผู้ปกครองบ้านเมือง หรือมีส่วนในการบริหารบ้านเมืองในตำแหน่งสูงๆ ทั้งหลาย ควรจะต้องยึดถือเป็นแนวปฏิบัติด้วย
หันมาดูการประพฤติปฏิบัติของคณะรัฐบาลชุดปัจจุบันภายใต้การนำของนายเศรษฐา ทวีสิน ในฐานะนายกรัฐมนตรี ซึ่งได้เข้ากระทำพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตน เข้ารับหน้าที่ตั้งแต่วันที่ ๕ กันยายน ๒๕๖๖ รวมระยะเวลาที่ได้ปฏิบัติหน้าที่จนถึงขณะนี้เป็นเวลา ๖ เดือนเศษ ซึ่งได้ถูกพรรคฝ่ายค้านยื่นขอเปิดอภิปรายการปฏิบัติหน้าที่ของคณะรัฐบาลโดยไม่มีการลงมติ ซึ่งผ่านพ้นไปเมื่อปลายสัปดาห์ก่อนนั้น
จะเห็นว่าในการอภิปราย ประเด็นสำคัญที่พรรคฝ่ายค้านหยิบยกมาใช้ในการอภิปรายจะประกอบไปด้วยประเด็นหลักๆ ไม่มากนัก อาทิ การที่ยังไม่ได้ดำเนินนโยบายตามที่มีการหาเสียงไว้ ทำให้ไม่เกิดผลลัพธ์ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการแจกเงินดิจิทัล ซึ่งยังเป็นปัญหาทั้งแหล่งที่มาของการเงินและวิธีการปฏิบัติ ซึ่งอาจจะเป็นเรื่องที่ไม่สอดคล้องหรือผิดกฎระเบียบที่มีอยู่ รวมทั้งเรื่องเงินสวัสดิการอื่นๆ ที่จะให้แก่ผู้สูงอายุหรือเด็กเล็ก เรื่องการปลดหนี้สินนอกระบบ ซึ่งมีผู้ที่เข้าร่วมโครงการเป็นจำนวนไม่มากนัก เมื่อเทียบกับจำนวนแท้จริงของผู้ที่มีการกู้ยืมหนี้สินนอกระบบนั้น
ส่วนเรื่องที่รัฐบาล อาจจะเคยใช้หาเสียงบ้าง แต่ไม่ควรดำเนินการต่อไปอย่างยิ่ง คือการปรับแก้รัฐธรรมนูญ รวมทั้งกฎหมายอาญามาตรา ๑๑๒ ซึ่งพรรคฝ่ายค้านบางพรรคเป็นผู้เสนอ ซึ่งแน่นอนว่าจะกระทบต่อสถาบันเป็นอย่างยิ่ง ก็ควรจะตัดสินใจอย่างเด็ดขาด ที่จะไม่ดำเนินการที่สวนกระแสความรู้สึกส่วนใหญ่ของประชาชน ซึ่งยังคงมีความรักเทิดทูนและผูกพันต่อสถาบันพระมหากษัตริย์
อีกประเด็นหนึ่ง ซึ่งมีการหยิบยกมาพูดโดยเฉพาะอย่างยิ่งจากการนำเสนอของพรรคฝ่ายค้านโดยผู้แทนที่เป็นอดีตรองนายกรัฐมนตรี และนำเสนอให้เห็นอย่างชัดเจนถึงความไม่โปร่งใส ไม่ยึดหลักแห่งความยุติธรรมที่แท้จริง โดยพยายามอ้างกฎระเบียบที่มีอยู่และถูกนำใช้ โดยน่าจะมีการยกเว้นหรือละเลยการปฏิบัติที่ควรจะกระทำ คือการดำเนินคดีกับนักโทษชั้น ๑๔ ซึ่งยังคงเป็นกระแสที่สร้างความไม่พอใจอย่างยิ่งให้กับผู้คนจำนวนมาก ทำให้รู้สึกว่ากฎหมายของบ้านเมืองที่พยายามจะสร้างความยุติธรรม ได้ถูกเหยียบย่ำในการนำไปใช้ รวมทั้งการพักโทษให้นักโทษคนดังกล่าว ที่ได้รับอนุญาตให้ออกไปปรากฏตัวในหลายสถานที่ในสภาพร่างกายที่ได้เคยถูกกล่าวอ้างว่าเจ็บป่วยรุนแรงหลายโรคนั้น ไม่ได้ปรากฏให้เห็นแต่อย่างใดเลย จนเกิดคำถามขึ้นอย่างมากมาย
คงจะต้องมีคำถามย้อนกลับไปยังผู้บริหารบ้านเมืองทั้งหลายในขณะนี้ ว่าได้เคยรู้เรื่องของทศพิธราชธรรมหรือไม่ ถ้าหากรู้เรื่อง ได้เคยสนใจที่จะอ่านศึกษา และนำไปปฏิบัติ แม้จะกระทำได้เพียงสักครึ่งหนึ่ง เช่น ศีล ตปะ อักโกธะ อวิหิงสา อวิโรธนะ เพื่อให้ประชาชนในบ้านเมืองนี้อยู่ได้โดยสงบสุข ปราศจากความขัดแย้งอย่างรุนแรงในเรื่องของความคิดเห็น ซึ่งเกิดจากความไม่เป็นธรรม ภายใต้การบริหารจัดการของรัฐบาล
ปิยะ เนตรวิเชียร
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี