ด่านชายแดนไทย-กัมพูชา ถูกปิด และมีมาตรการเข้มงวดหลังเกิดเหตุสู้รบไทย-กัมพูชา และชัดเจนว่า กัมพูชา“ไร้กติกา” ในการสู้รบ ทำลายและทำร้ายพลเรือนโรงพยาบาล ร้านสะดวกซื้อ ปั๊มน้ำมัน ฯลฯ ที่ “มนุษย์” เขาไม่ทำกัน พูดง่ายๆ ว่า “ฮุนเซน” นั้น กระทำการที่ “ต่ำกว่าความเป็นมนุษย์” ความตายของทหาร เด็ก ประชาชน และขาที่ขาดกุดของทหารที่เหยียบกับระเบิด คือ “รอยแผล” ที่ยังสดในหัวใจคนไทย

จู่ๆ จะมาเรียกร้องให้เปิดด่านชายแดนกันง่ายๆ โดยที่กัมพูชายังไม่ได้รับผิดชอบใดๆ ก็ได้อย่างนั้นหรือ?

1) วันที่ 13 ก.ย. 2568 ศ.ดร.พวงทอง ภวัครพันธุ์ อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นำเสนอความเห็นให้เปิดด่านชายแดนว่า

“โปรดเข้าใจเถิดว่าการเปิดจุดผ่านแดนไทย-กัมพูชาให้กับการขนส่งสินค้าระหว่างสองประเทศ เป็นไปเพื่อผลประโยชน์ของประเทศไทย”

โดยระบุว่า...จากกรณีสถานทูตญี่ปุ่นประจำประเทศไทยได้ร้องขอให้รัฐบาลไทยเปิดด่านชายแดนไทย-กัมพูชา และอนุญาตให้มีการส่งสินค้าข้ามแดนได้ แต่กลับถูกทัวร์ชาตินิยมไทยรุมประณามอย่างรุนแรง เพราะเข้าใจว่าสินค้าจากไทยจะทำให้กัมพูชาเข้มแข็งขึ้น เพราะคนไทยเชื่อว่าเราต้องลงโทษกัมพูชาให้ย่อยยับทางเศรษฐกิจ และเชื่อว่าประเทศไทยจะไม่ได้รับผลกระทบอะไรเลย นี่เป็นความเชื่อที่ผิดทั้งสิ้น ดังนี้

1.สินค้าที่บริษัทญี่ปุ่นต้องการส่งข้ามแดนระหว่างไทย-กัมพูชา ไม่ใช่เครื่องอุปโภค-บริโภคในชีวิตประจำวันของผู้คน แต่เป็นชิ้นส่วนอุตสาหกรรม ที่ผลิตในลักษณะ supply chain เช่น ประเทศหนึ่งผลิต และส่งไปประกอบในอีกประเทศหนึ่ง เป็นต้น ฉะนั้น หาก supply chain ถูก disrupt ประเทศที่เกี่ยวข้องล้วนได้รับผลกระทบด้วยกันทั้งหมด

2.สถานทูตญี่ปุ่นกล่าวว่าบริษัทญี่ปุ่นที่ได้รับผลกระทบจากการปิดด่านนี้ เข้ามาลงทุนในไทยและกัมพูชา ตามนโยบาย Thailand Plus ที่ริเริ่มตั้งแต่ปี 2562 หรือในยุครัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นโยบายนี้มุ่งชักชวนให้นักลงทุนต่างชาติที่ได้รับผลกระทบจากสงครามการค้าระหว่างสหรัฐฯ-จีน ให้หันมาลงทุนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มากขึ้น

โดยไทยมีไอเดียว่า บริษัทต่างชาติสามารถผลิตชิ้นส่วนอุตสาหกรรมที่เน้นใช้แรงงานไร้ฝีมือในกัมพูชาได้ (เพราะค่าแรงขั้นต่ำของไทยสูงกว่าประเทศเพื่อนบ้าน) แล้วส่งชิ้นส่วนเข้ามาประกอบในประเทศไทยได้ โดยได้รับการยกเว้นภาษี (ใช้ประโยชน์จากเขตการค้าเสรีของ AEC) ส่วนประเทศไทยจะเป็นศูนย์กลางการผลิตที่ใช้เทคโนโลยีชั้นสูง และรัฐบาลไทยยังจัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (EEC) เพื่อรองรับนักลงทุนต่างชาติ

3.เมื่อปีที่แล้ว รัฐบาลไทยก็พานักลงทุนกว่า 20 ราย ไปทัวร์กัมพูชา ไปเยี่ยมชมเขตเศรษฐกิจพิเศษของกัมพูชา เพื่อหาทางจับคู่ทำการลงทุนตามแนวคิด Thailand Plus

4.การปิดด่านชายแดนจึงกระทบต่อภาคการผลิตของบริษัทต่างๆ ซึ่งเชื่อว่าบริษัทสัญชาติไทยก็ได้รับผลกระทบด้วย แต่พวกเขาไม่กล้าปริปาก เท่าที่ได้รับข้อมูลมา บริษัทญี่ปุ่นต้องเปลี่ยนไปใช้การขนส่งทางอากาศและทางเรือแทน ส่งผลให้ค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นเดือนละหลายร้อยล้านบาท

คำถามคือ เขาไม่ได้เป็นคู่กรณีในความขัดแย้ง แต่เขาเข้ามาลงทุนด้วยความเชื่อว่ารัฐบาลไทยจะอำนวยความสะดวกให้เขาตามที่ได้ตกลงกันไว้ แต่รัฐบาลไทยกลับไม่สามารถอำนวยความสะดวกให้เขาได้ ด้วยเหตุผลเรื่องชาตินิยมและความเกลียดชังชาวเขมร

พวกเขาคงเข็ดกับประเทศไทย และในอนาคตอันใกล้ คงได้ข้อสรุปว่าประเทศไทยไม่สามารถสร้างความมั่นใจให้นักธุรกิจต่างชาติได้เลย อินฟลูฯไม่กี่คนก็สามารถขัดขวางการค้าการลงทุนระหว่างประเทศได้

5.การปิดด่านย่อมทำให้การผลิตสินค้าอุตสาหกรรมในไทย ได้รับผลกระทบด้วยแน่นอน แม้ว่าสินค้านั้นจะเป็นของบริษัทญี่ปุ่น แต่รายได้จากการส่งออกนับเป็นรายได้ของประเทศไทยด้วย หุ้นส่วนก็เป็นคนไทย แรงงานก็เป็นคนไทย

6.ที่น่าสนใจคือ พล.อ.ณัฐพล นาคพาณิชย์ ว่าที่รมว.กลาโหม ดูจะมีความเข้าใจปัญหานี้เป็นอย่างดี ท่านจึงเสนอให้เปิดด่าน ทั้งนี้ ในช่วงสองปีที่ผ่านมา ท่านเป็นนายทหารที่สวมหมวกฝ่ายการเมืองด้วย จึงได้รับข้อมูลที่รอบด้านมากขึ้น

แต่ที่น่าตกใจคือ ลูกน้องของท่าน มทภ.2 พล.ท.บุญสิน พาดกลาง ที่ใช้ชีวิตอยู่ที่ชายแดนเป็นส่วนใหญ่ (ยกเว้นขณะนี้ที่กำลังเดินสายเลคเชอร์ในเมืองใหญ่) กลับเสนอความเห็นสวนทางแบบไม่เกรงใจผู้บังคับบัญชาเลยท่านอาจจะมีความรู้เรื่องการรบดี แต่ท่านยังต้องทำความเข้าใจเรื่องเศรษฐกิจสังคมการเมืองและการต่างประเทศเพิ่มเติมอีกมาก

7.ไทยส่งออกไปกัมพูชาเดือนละประมาณหมื่นล้านบาท จริงๆ แม้แต่การห้ามส่งสินค้าที่ใช้ในชีวิตประจำไปยังกัมพูชา ฝ่ายที่เจ็บตัวกว่าแน่ๆ คือฝ่ายไทย ทั้งเจ้าของโรงงานและแรงงานไทย

ขณะที่สินค้าเหล่านี้ กัมพูชาสามารถหันไปซื้อจากเวียดนามและจีนได้ แถมราคาถูกกว่าด้วยซ้ำ เราจะต้องสูญเสียตลาดในกัมพูชาที่นักธุรกิจไทยใช้เวลาสร้างสมมากว่า 30 ปี อย่างนั้นหรือ? คนไทยอยู่กับการใช้อารมณ์ จนมองข้ามผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับตนเองในระยะยาวหรืออย่างไร?

2) อ.พวงทอง อ้างอิงว่า พล.อ.ณัฐพล “เสนอเปิดด่าน” เป็นการอ้างอิงที่ผิดและเป็นเท็จ

12 ก.ย. 2568 พลเอก ณัฐพล นาคพาณิชย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม ให้สัมภาษณ์ผ่านรายการข่าวเที่ยงไทยรัฐ ว่า ผมคิดว่าจะชี้แจงแค่รายการนี้ และต่อไปจะไม่ชี้แจงอีกแล้ว ในส่วนมาตรการผ่อนปรนการขนส่งสินค้า ยืนยันและเน้นย้ำว่า ปัจจุบันยังไม่มีการเริ่มดำเนินการเลย เพียงแต่ว่าบันทึกในที่ประชุม GBC ใช้ศัพท์ว่าพิจารณาความเป็นไปได้ ซึ่งหมายความว่า จะต้องไปประเมินผลจากการดำเนินการ 4 ข้อแรกก่อนว่า กัมพูชามีความจริงใจที่จะร่วมมือกับเราจริงหรือไม่ และถ้าสังเกตจากที่ผลประชุม นี่เป็นข้อเดียวที่ไม่กำหนดเวลาให้ดำเนินการแตกต่างจากข้ออื่น

พล.อ.ณัฐพลกล่าวว่า คำว่า ประเทศที่ 3 หมายความว่าไม่ใช่เฉพาะประเทศญี่ปุ่น ซึ่งวันนั้นตอนแถลง ผมไม่ได้พูดถึงประเทศญี่ปุ่นประเทศเดียว เพราะว่า 2 ประเทศมีกิจการของหลายประเทศที่อยู่ใน 2 ประเทศนี้ ฉะนั้นการผ่อนปรนที่ใช้คำว่าประเทศที่ 3 หมายถึงไม่ใช่ของกัมพูชา และสินค้าที่จะผ่อนปรนให้ เฉพาะสินค้าที่ไม่ใช่ยุทธปัจจัย หมายถึงสินค้าที่ไม่ใช่สิ่งที่เอาไปใช้ประโยชน์ทางการทหาร ฉะนั้น อิฐ หิน ปูนทราย เหล็กเส้น ไม่มีแน่นอน และเฉพาะพื้นที่จันทบุรี-ตราดเท่านั้น ซึ่งประเมินแล้วว่าเป็นพื้นที่มีความตึงเครียดน้อยที่สุด รวมถึงเฉพาะที่กองกำลัง กองบัญชาการป้องกันชายแดนจันทบุรี-ตราด อนุญาตเท่านั้น หากเห็นว่าไม่เหมาะสมก็ไม่อนุญาต ซึ่งไม่ใช่การเปิดด่านตลอดเวลา เป็นการ “ผ่อนปรนผ่านแดน” พร้อมย้ำว่าคนยังผ่านไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นนักท่องเที่ยว นักพนันสแกมเมอร์ใดๆ

พล.อ.ณัฐพล กล่าวย้ำว่า ขอให้พี่น้องประชาชนสบายใจได้ว่า ขณะนี้ยังไม่มีการดำเนินการใดๆ และการดำเนินการจะต้องได้รับอนุญาตจากกองกำลังของกองทัพ และในวันนี้ GBC ได้มอบอำนาจให้ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ในฐานะผู้บัญชาการศูนย์บัญชาการทางทหาร เป็นผู้มีอำนาจขั้นตกลงใจการดำเนินการ

3) วันที่ 11 กันยายน 2568 พล.ต.วันชนะ สวัสดี ผู้อำนวยการสำนักงานประสานภารกิจด้านความมั่นคงกับกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร
กรมยุทธการทหาร กองบัญชาการกองทัพไทย กล่าวถึงกรณี การเปิดด่านเนื่องจากถูกกดดันจากประเทศที่สาม ว่า

เข้าใจได้ว่าเพราะประเทศที่สาม ก็ทำเพื่อผลประโยชน์ของประเทศตนเอง แต่เราก็ต้องทำเพื่อผลประโยชน์ของประเทศเราเช่นกัน วันนี้เราคิดถึงครอบครัวผู้บริสุทธิ์ ที่เสียชีวิตรวมถึงผู้ที่ได้รับบาดเจ็บ ครอบคลุมไปถึงทหารแนวหน้าที่บาดเจ็บและเสียชีวิตเช่นกัน

“ประเทศที่สาม ที่กดดันเราเข้าใจว่าเขาทำเพื่อประเทศเขา แต่เราก็ทำเพื่อประเทศเรา อยากให้คิดถึงครอบครัวผู้ที่เสียชีวิตและได้รับบาดเจ็บ ทั้งประชาชนและทหาร กัมพูชาต้องสิ้นสภาพการเป็นภัยคุกคามกับไทยถึงจะเริ่มเจรจา และควรที่จะไปกดดันกัมพูชา เพราะเป็นฝ่ายเริ่มก่อน ขนกำลังมาประชิดชายแดน และหากกัมพูชามีการถอนกำลังออก ไทยมีความเป็นสุภาพบุรุษเพียงพอ ไม่มีการตลบหลังแน่นอน และพร้อมที่จะถอนกำลังเช่นเดียวกัน” พล.ต.วันชนะ กล่าวและว่า

“สิ่งที่จะจบปัญหานี้ได้ ทางกัมพูชาจะต้องสิ้นสภาพภัยคุกคามต่อประเทศไทย เราถึงค่อยเจรจา” และตนก็ไม่เห็นด้วย ที่มาบอกว่า พื้นที่ที่ไม่มีการปะทะให้เปิดด่านก่อน เพราะฝ่ายตรงข้ามก็ยังเป็นกัมพูชาอยู่วันยังค่ำ ดังนั้น ต้องทำทุกวิถีทางให้กัมพูชาสิ้นสภาพการเป็นภัยคุกคามต่อไทย จึงไม่ใช่ข้ออ้างที่จะมาเปิดด่านตรงจุดที่ไม่ปะทะ และในวันนี้กัมพูชา ยังไม่มีความจริงใจ แต่ก็ให้โอกาส ที่กัมพูชาระบุว่าจะทำตามข้อตกลง การประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไปไทย-กัมพูชา (GBC)

พล.ต.วันชนะกล่าวอีกว่า จะเห็นได้ว่าการแก้ไขปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา ในกรอบทวิภาคี จะโยนไป-มาระหว่าง GBC RBC และJBC ซึ่งหากปล่อยเอาไว้แบบนี้ก็จะยื้อกันต่อไปเรื่อยๆ ปัญหาไม่จบ วันนี้ให้ไปสอบถามประชาชนที่อยู่บริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา ทุกคนอยากให้ปัญหาชายแดนจบเร็ว

คำว่า “กัมพูชาสิ้นสภาพต่อภัยคุกคามต่อไทย”ไม่ได้หมายความว่าจะต้องทำลายจนสิ้นซาก เพียงแต่จะต้อง ทำให้กัมพูชา ได้รับผลกระทบ ทั้งกำลังทหาร เศรษฐกิจและความน่าเชื่อถือ เพื่อลดทอนการเป็นภัยคุกคามต่อประเทศไทย ต่อไปในอนาคตได้

พล.ต.วันชนะ ยังระบุต่อว่า วันนี้ถอนเพียงอาวุธหนักออกจากพื้นที่ยังไม่เพียงพอ เพราะกำลังทหารยังคงอยู่ในพื้นที่ เช่นเดียวกับทางกัมพูชาเรียกร้องให้เราส่งเชลยศึกกลับไป แต่ในขณะเดียวกันยังมีกำลังเผชิญหน้าพร้อมที่จะปะทะกันอยู่ หากทางกัมพูชา ต้องการตัวเชลยศึกเขาต้องถอนกำลังทหารกลับไป

พล.ต.วันชนะ ยังระบุต่อว่า ตนไม่ทราบว่าการเปิดด่านเป็นนโยบายของรัฐบาลหรือไม่ แต่อยากให้คิดถึงประชาชนและทหารที่เสียชีวิต และบาดเจ็บรวมถึงครอบครัวของเขา

“การเปิดด่านในจุดที่ไม่ปะทะ ผมไม่เห็นด้วย เพราะว่าจะปะทะหรือไม่ปะทะ ฝั่งตรงข้ามก็คือกัมพูชา ดังนั้นเราจะต้องทำให้เขาสิ้นสภาพการเป็นภัยคุกคามต่อประเทศไทยก่อน” พล.ต.วันชนะ กล่าว

สรุป : ชัดเจนแล้วว่า การเปิดด่านหรือการผ่อนปรนใดๆ ก็ดี ยังไม่เกิดขึ้น และคำว่า “กัมพูชาจะต้องสิ้นสภาพภัยคุกคามต่อประเทศไทย เราถึงค่อยเจรจา” จึงเป็นคำพูดที่ชัดเจนและถูกต้องที่สุด !!