ตั้งแต่มนุษย์รู้จักไฟเมื่อหลายหมื่นปีก่อน นอกจากแสงสว่างที่ได้แล้ว ยังรวมถึงความร้อนและอารยธรรมต่างๆ ซึ่งต่อยอดไปอีกมากมายด้วย และหนึ่งในนั้นคือวัฒนธรรมการปรุงอาหาร สังคมชนบทสมัยก่อนสร้างสรรค์วิธีปรุงอาหารที่เหมาะกับวัตถุดิบที่หาในท้องถิ่นได้แทบจะไม่ต้องใช้เงิน ผักหญ้าเก็บตามริมรั้ว หาปลา กบ อึ่งเขียด จากหัวไร่ปลายนามาปรุงเป็นอาหารตามแบบลูกทุ่ง จำพวกแกงบอน แกงขี้เหล็ก ปลาร้าสับ ฯลฯ รูปแบบของอาหารแตกต่างกันไปตามวัตถุดิบและการถ่ายทอดฝีมือการปรุงตามแบบการดื่มกินอันเป็นความเคยชินของท้องถิ่น  เช่น อาหารเหนือ อาหารใต้ อาหารอีสาน หรือไทยภาคกลาง ที่แตกต่างกันทั้งรูปรสกลิ่น โดยอาหารหลักประจำวันของคนไทยสมัยโบราณจะเป็นสัตว์น้ำประเภทปลา เพราะแหล่งน้ำของเราอุดมสมบูรณ์ดังศิลาจารึกของพ่อขุนรามคำแหง “ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว”

ร้านปลาแม่น้ำนี้ เดิมเป็นบ้านไม้เก่าๆ อยู่บริเวณหัวมุมถนนบางบอนตัดกับถนนพระราม 2  เมื่อมีการขยายถนนบางบอนจึงย้ายร้านมาที่ถนนพระราม 2 ซอย 100 ที่ไม่ห่างจากร้านเดิมมากนัก เป็นบ้านไม้ทรงไทยโบราณ  โต๊ะเก้าอี้จะเป็นไม้ทั้งหมด มีโต๊ะประมาณ 20 กว่าโต๊ะ รองรับลูกค้าได้ราวๆ 100 ที่นั่ง ลูกค้าค่อนข้างมาก ครึกครื้นเลยทีเดียว แทบไม่มีโต๊ะเหลือ โดยส่วนใหญ่จะเป็นจำพวกคนมีอายุสักหน่อย  พาครอบครัวมากินข้าวกันจนเป็นขาประจำ

เนื้อปลาอวดความสดในตู้แช่เย็นกระจกให้เลือก

บรรดาเนื้อปลาที่ล้างชำแหละจนสะอาดแช่ในตู้เย็นกระจก อวดความสดให้ลูกค้าได้เลือกอย่างสนิทใจ

เมนูเด็ด ฉู่ฉี่ปลาเค้า

ปลาเค้าเป็นปลาหนังไม่มีเกล็ด สายพันธุ์เดียวกับปลาเนื้ออ่อน แต่ตัวใหญ่กว่า สมัยก่อนพรานเบ็ดในแม่น้ำเพชรเช่นปู่เย็นตกได้แต่ละตัวยาว 1.5 เมตรขึ้นไป แล้วร้อยเหงือกผูกท้ายเรือทีละหลายตัวเป็นพวงใหญ่  ปัจจุบันขนาดตัวได้ถึง 1 เมตร ก็ถือว่าใหญ่มากแล้ว ปลาเค้าของที่นี่เนื้อแน่น สดอร่อย ส่วนเครื่องแกงฉู่ฉี่ยกให้ 5 ดาวไปเลย รสชาตินุ่มนวล กะทิถึงพริกถึงขิงกลมกล่อมทุกรสไม่มีรสไหนโดด กำลังดี เอาน้ำมาราดคลุกกับข้าว เจริญอาหารมาก  

ทอดมันปลากราย

ชิ้นใหญ่ขนาดเกือบครึ่งฝ่ามือผู้ใหญ่ ผสมเนื้อปลาได้เหนียวกำลังพอดีหอมเครื่องแกงโขลกใหม่ ไม่เหนียวเหมือนเคี้ยวยางแผ่นรมควัน ทางร้านจะนับจำนวนคนแล้วจึงทอดให้คนละหนึ่งชิ้น

ผักแขนงผัดกุ้งสด

คนส่วนมากมักเข้าใจผิดว่าผักแขนงนั้นเกิดมาจากต้นอ่อนของผักคะน้า แต่ความจริงนั้น   เป็นผักที่เกิดจากกะหล่ำปลี ซึ่งแตกแขนงงอกออกมาใหม่จากต้นหลังจากที่เก็บเกี่ยวและตัดหัวกะหล่ำปลีออกมาแล้วจะเหลือต้นตอ ก็จะแตกเป็นแขนงได้อีก ซึ่งจะงอกออกมาเป็นต้นกะหล่ำปลีเล็กๆ หรือที่เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ยอดผัก เป็นผักสีเขียวที่มีขนาดเล็ก ลักษณะเป็นการผสมผสานระหว่างผักคะน้าและกะหล่ำปลี  

ตบกระทียมและพริก ผัดไฟแรงกับเนื้อกุ้งสด พ่อครัวแม่ครัวที่เล่นกับไฟเก่งจะผัดได้ผักที่กรุบกรอบ รสชาติเหมือนคะน้าแต่ไม่ขมเหมือนกับใบเขียวแก่ของผักคะน้า

ไก่บ้านผัดกะเพรา

เนื้อไก่ดิบในตู้เย็นจะเห็นถึงความแตกต่างจากไก่ฟาร์ม กล้ามเนื้อเป็นมัดเต่ง อดไม่ได้ที่สั่งสับทั้งกระดูกทำเป็นผัดกะเพรารสแรงไม่ทำให้ผิดหวังเพราะไม่ใส่ทั้งซีอิ้วและน้ำมันหอย   คลุกข้าวกินพลางคายกระดูกไก่ทิ้ง ครื้นเครงในหัวใจยิ่งนัก

ปลาเนื้ออ่อนทอดกระเทียม

ปลาขนาดค่อนข้างใหญ่กว่าร้านอื่นทั่วๆ ไป เนื้อหวานสด ทอดได้กรอบตลอดตัว โรยกระเทียมเจียวเป็นอันมาก เสิร์ฟมาพร้อมสับปะรด และน้ำปลาพริกธรรมดาให้จิ้ม

แกงป่าปลากดคัง

เห็นเนื้อปลากดคังที่โชว์ในตู้เย็น หนังมันละเลื่อมดูสดเหมือนเพิ่งขึ้นจากน้ำใหม่ๆ  แกงป่ารสแรง เพียงตักคนละชิ้นราดข้าวก็ต้องอ้าปากแทบจะหุบไม่ลง

ต้มยำปลาบึก

จากนี้ต่อไป เราคงไม่ต้องเกรงปลาบึกจะสูญพันธุ์อีกแล้ว กรมประมงประสพความสำเร็จในการผสมเทียมมานานกว่า 30 ปี เพาะได้ทั้งในบ่อดินและบ่อปูนซีเมนต์ได้ลูกปลาออกมานำไปปล่อยในแหล่งน้ำธรรมชาติทั่วประเทศไปหลายล้านตัวแล้ว อาทิ เขื่อนบางลาง จังหวัดยะลา เขื่อนแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี บ่อน้ำภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม เป็นต้น โดยมีการกำหนดให้จับได้เป็นช่วงระยะเวลาและปริมาณที่ชัดเจน เช่น ที่เขื่อนแก่งกระจานมีการปล่อยปลาบึกลงไปตั้งแต่ปี พ.ศ. 2528 มีกำหนดจับในช่วงปลายปีถึงต้นปี เนื่องจากเป็นช่วงฤดูหนาว น้ำจะมีอุณหภูมิเย็น ปลาบึกจะลอยตัวขึ้นมาบริเวณผิวน้ำเพื่อเล่นน้ำ ทำให้จับได้ง่าย  

เนื้อปลาบึกจะมี 3 ชั้นแบบบาง ชั้นหนังเหนียวเล็กน้อย หั่นชิ้นหนาสำหรับทำต้มยำเนื้อปลาจะไม่แหลกกระจุย ปรุงรสเผ็ดเปรี้ยวเค็มจัด อร่อยแบบทรมานเล็กน้อย

ปลาบึกผัดฉ่า

เนื้อปลาหนาใช้ผัดฉ่า ชนิดที่คนอยู่ใกล้ครัวจามกันสนั่น แค่เห็นสีสันจากเหล่าสมุนไพรสารพัดชนิด ก็ให้ความรู้สึกถึงรสชาติที่จัดจ้าน

ถุงลมปลาผัดเผ็ด

เคยเขียนถึงกระเพาะปลานั้นว่า คือส่วนถุงลมของปลาที่ปลาใช้ประคองตัวในน้ำนั้นเอง บางคนเรียกกระเพาะปลาสด เนื้อของถุงลมนี้จะเลือกๆ เหนียวเล็กน้อย ส่วนมากจะใช้ถุงลมปลาทะเลซึ่งเป็นปลาตัวใหญ่ ของปลาน้ำจืดก็เช่นกันจะตัดมาปรุงจากปลาตัวโตๆ

เมื่อเอามาผัดเผ็ดประกอบด้วยเครื่องแกงมากๆ จนหายเหม็นคาว เคี้ยวเหนียวหนืดปาก รสชาติอร่อยไปอีกแบบหนึ่ง

กบทอดกระเทียม  

หนังกบทอดได้กรอบเหมือนข้าวเกรียบ  ใช้กบตัวใหญ่ น่องกบขนาดน้องๆ ไก่รุ่น หอมกระเทียมเจียว จิ้มกินกับซอสศรีราชารสเข้ากันดี

หมูป่าผัดเผ็ด

สายพันธุ์หมูป่านั้นมีหลายสาย สามารถดูจากรูปลักษณ์ภายนอก พันธุ์หมูป่าของบ้านเราคือหมูป่าอินโดจีนมีขนตามลำตัวยาว โดยเฉพาะขนบริเวณปากและหน้า การกระจายพันธุ์มีจำนวนประชากรหมูป่าอาศัยอยู่ตามป่าลึกของเทือกเขาโดยทั่วไป เราสามารถปรับปรุงพันธุ์เป็นลูกผสมนำมาเลี้ยงในฟาร์มได้ในจำนวนพอเพียงต่อการบริโภคแล้ว

อีกเมนูเด่นของร้านนี้ขึ้นอยู่กับการเลือกเนื้อส่วนพุงที่หนังบาง มันน้อย เอามาผัดเผ็ดกับเครื่องแกงที่ปรุงเอง ยิ่งเคี้ยวยิ่งออกรส

เมนูเด่นของร้านนี้จะเป็นแนวครัวรสจัดประเภทอาหารป่าตามแบบชาวบ้านภาคกลาง เช่น ต้มยำ ผัดฉ่า ฉู่ฉี่ ผัดเผ็ด ฯลฯ โดยมีวัตถุดิบชูโรงคือปลาประเภทต่างๆ เช่น ปลาเนื้ออ่อน ปลาน้ำเงิน ปลาบึก ปลาเค้า ปลาไหล กบ หมูป่า เป็นต้น ซึ่งเป็นที่มาของชื่อร้านที่เรียบง่ายซื่อๆ ตรงตัวว่า “ปลาแม่น้ำ” นั่นเอง

ร้านอาหารปลาแม่น้ำ

145 ถนนพรมเเดน ซอยเอกชัย 131 (พระราม 2 ซอย 100)

เขตบางบอน กรุงเทพมหานคร 10150 โทร. 02 892 3499

ร้านตั้งอยู่ในซอยพระรามสอง 100 ที่อยู่บนถนนพระรามสอง แถวบางบอน  เมื่อเลี้ยวเข้าซอย 100 แล้วให้ตรงเข้าไปเรื่อยๆ ข้ามทางรถไฟ ตรงไปอีกไม่ไกลจะเจอสามแยก ให้เลี้ยวขวา ไปประมาณ 100 เมตร ร้านจะอยู่ขวามือ สังเกตป้ายจอดที่ลานจอดหน้าร้านได้เลย

ถ่ายภาพ :  ดิชพงษ์ ศิริมาตร์

แผนที่ : มูฮัมหมัด พันธ์โพธิ์