กว่า 10 ปีที่ รู้จักร้านนี้เพราะเห็นชื่อแล้วสงสัยว่าหมายความว่าอะไร จึงแวะถามได้ความว่าเป็นภาษากะเหรี่ยงแปลว่ากระท่อม ได้ส่งข้าวราดแกงมาชิม จึงชื่นชมในรสชาติเป็นขาประจำทุกครั้งที่มาเมืองกาญจน์ ต่อมาร้านได้ย้ายไปอยู่กลางป่าที่ตำบลไทรโยคใหญ่ (ลิ่นถิ่น)

เพราะเจ้าของร้านเป็นนักนิยมธรรมชาติ เชื่อมั่นว่ามีฝีมือที่ลูกค้าต้องตามไปหาที่ระยะทางไกลเกือบ 100 กิโลเมตร ย้ายไปไม่นานมีความจำเป็นต้องกลับมาขายที่บ้านในตัวเมืองด้วยเหตุผลบางประการ

ตัวร้านโปร่งลมโชยบางๆ

พื้นที่เมืองกาญจน์นั้นตั้งอยู่ในภาคตะวันตกของประเทศไทย มีชายแดนติดต่อกับประเทศพม่าระยะทางประมาณ 370 กิโลเมตร ตลอดเทือกเขาตะนาวศรี ซึ่งส่วนมากเป็นป่าเขากว้างใหญ่มีความอุดมสมบูรณ์ในทรัพยากรธรรมชาติเป็นอันมาก โดยเฉพาะมีแม่น้ำใหญ่สองสายทั้งแควใหญ่กับแควน้อยขนานกันเลี้ยวลดเลาะไปตลอด อุดมด้วยปลาหลากชนิดชุกชุม บนบกเป็นแหล่งสัตว์ป่าหายากที่พรานไพรนิยมมาล่า เป็นป่าพืชพันธุ์สมุนไพรที่หลากหลาย เช่น พริกกะเหรี่ยงที่เผ็ดหอมอันเป็นเอกลักษณ์ กลิ่นกะเพราป่าอันหอมฉุนเฉียว ช่วยตัดรสคาวเนื้อสัตว์ด้วยความขื่นนวลเนียนของมะเขือเหลืองพันธุ์โบราณ (มะเขือขื่น) ได้กลิ่นหัวเร่วป่าฉุยแตะจมูก

กลิ่นพริกพรานพริกกะเหรี่ยง กลิ่นดอกเทียนเอกลักษณ์ของจังหวัดช่วยเพิ่มความเผ็ดร้อน อีกทั้งมีพืชอีกจำนวนมาก อย่างเช่น "ว่านตาปรือ" เครื่องเทศจำพวกกระวาน พริกไทยเม็ด กับยี่หร่า ผักชีไร่ 1 ขีด ของหายาก (เป็นผักชีต้นยาวๆ สูงประมาณ 50 ซม. คล้ายๆ ต้นหญ้า แต่หอมมาก)

ที่จาระไนมาทั้งหมดคือส่วนผสมของเครื่องแกงป่าตำรับกาญจน์ที่มีแต่แกงป่าของเมืองจันทร์เมืองตราด พอฟัดพอเหวี่ยงเสมอกันแบบต้องถ่ายรูปเข้าเส้นชัย

สีสันของถ้วยแกงแค่เห็นก็รู้สึกป่วนใจจนน้ำลายสอ

ปลาซิวทอด

เกิดมาเพิ่งเคยเห็นปลาซิวตัวใหญ่ขนาดยาวเป็นคืบ ชนิดที่ต้องบั้งถี่ตลอดตัว ทอดจนกรอบเคี้ยวได้ทั้งตัวเป็นจานประเดิมเอาฤกษ์เอาชัย

ปลาสร้อยผัดพริกเกลือ

พอรู้ว่าเป็นปลาสร้อยถึงกับต้องขยี้สายตาเพื่อให้แน่ใจ เคยเห็นปลาสร้อยแค่ขนาดโตสุดก็ขนาดสองนิ้วมือผู้ใหญ่ ตกเล่นได้ทีเป็นกระป๋องไม่เคยลองทำกินเอง นอกจากที่เมื่อก่อนเขาเอาไปหมักทำน้ำปลาปลาสร้อย ทอดแล้วผัดกับพริกเกลือกระเทียมเจียวราด โรยใบมะกรูด รองก้นจานด้วยใบกะเพราทอด อร่อยอย่าบอกใคร เนื้อปลาละไมซุยกว่าปลาสำลีทะเล จนอยากจะสั่งซ้ำอีกจาน

หมูป่าผัดเผ็ด

แค่เห็นหน้าตาของแกงป่าหมูป่าที่อุดมด้วยสารพัดเครื่องแกงแบบพื้นเมือง เผ็ดถึงลูกถึงคนด้วยพริกกะเหรี่ยง เนื้อหมูคัดเฉพาะส่วนพุงติดหนังนุ่มกำลังเคี้ยว เหมือนปรุงโดยศิลปินแห่งชาติ เพราะพ่อครัวมีเทคนิคส่วนตัว ต่างจากบางแห่งที่ทั้งแข็งและเหนียว จึงเป็นรายการยอดนิยมของร้านขายหมดก่อนเพื่อน

หมูผัดพริกแกงกะปิ

เนื้อหมูสามชั้นผัดกับเครื่องแกงผสมกะปิมอญ แค่เห็นก็บาดตาบาดใจ รสเผ็ดหวานตั้งใจจะให้ช่วยแก้เผ็ด ปรากฏว่ากลับซ้ำเติมความเผ็ดจนหุบปากหุบคอไม่ลงสะอกสะใจจิ๊กโก๋รุ่นโบราณ เผ็ดร้อนจนเหงื่อกาฬไหลชุ่มโชก ตักคลุกข้าวได้รสเข้มลึก เผลอเจริญอาหารโดยไม่รู้ตัว

ลูกตำลึงผัดไก่

ไม่ได้กินลูกตำลึงมานานแสนนานจนเกือบลืม จำได้ว่าลูกตำลึงนั้นเขาจะไม่หั่นเพื่อแคะเม็ด แต่จะใช้การบุบหรือทุบให้ลูกแตกบีบเมล็ดทิ้ง แล้วเคล้าเกลือป่น คั้นให้น้ำเฝื่อนออกไปบ้าง ไม่ค่อยพบตามตลาดทั่วไป เพราะเป็นผักรั้วกินได้ พบที่เพชรบุรี สุพรรณบุรี และเมืองกาญจน์นี่แหละ ในตำรับสายเยาวภา (พ.ศ. 2478) กล่าวถึงว่า “ผลตำลึง ใช้ผลอ่อน ใช้แกงและดอง” คนไทยโดยมากไม่เคยกินเพราะเป็นเมนูโบราณ ส่วนมากจะแกงกะทิ หากได้ลองกินจะพบว่าอร่อยแปลก มีรสขมหร่อมๆ อย่างที่คนเมืองสิงห์บุรีให้คำจำกัดความของรสชาตินี้

แกงขี้เหล็ก

แกงขี้เหล็กถือเป็นอาหารโบราณที่นิยมกินกันมานานมาก น่าจะได้รับอิทธิพลจากอินเดียโบราณ หลายปีก่อนไปทำธุระที่ประเทศโมซัมบิก (Mozambique) ในอาฟริกาตอนใต้ คู่ค้าเป็นชาวอินเดีย (มุสลิม) พาไปกินข้าว เขาสั่งแกงที่ดูคุ้นๆ เมื่อได้ชิมแล้วทั้งรสและกลิ่นของเนื้อย่างเหมือนแกงขี้เหล็กไม่ผิดเพี้ยน เพื่อนที่เดินทางไปด้วยกันตื่นเต้นกินกวาดจานเกลี้ยง จึงสัณนิษฐานว่าแกงขี้เหล็กนี้น่าจะสืบทอดมาแต่โบราณจากชมพูทวีปนี้เอง

แต่ในสมัยนี้อาจจะหากินยากไปสักนิด เพราะไม่ค่อยเป็นที่นิยมเท่าไหร่แล้ว เป็นแกงที่มีหลายสูตรต่างกันตามภูมิภาค ทั้งเหนือ อีสาน และภาคกลางของไทย ที่แกงกับเนื้อย่าง หนังวัวย่าง หมูย่าง ปลาย่าง เมื่อพบว่าครัวกระเต๊ามีแกงนี้ให้กินด้วยกลิ่นรสเก่าที่เกือบลืมเลือน จึงกินกันจนเกลี้ยงเกลา

ต้มมะระผักกาดดอง

สำหรับซดแก้เผ็ด ต้มมะระแบบไม่ขม น้ำแกงหอมหวานเหมือนน้ำแกงตามภัตตาคารจีน ให้ความสดชื่นจนต้องสั่งอีกถ้วย

กบผัดเผ็ด

กบทั้งตัวสับพอหยาบๆ เพื่อคนกินจะได้เคี้ยวทั้งกระดูกกบที่ไม่แข็งแทงปาก ตักคลุกข้าวกินอร่อยไม่ต้องคอยคายกระดูก คลุกข้าวกินอร่อยตามด้วยผักสดล้างใส่กล่องปิดฝาสะอาด ช่วยแก้เผ็ดเหมือนคั่วกลิ้งของทางภาคใต้ แต่กลิ่นรสต่างกันคนละโยชน์

แกงป่าไก่บ้าน

เป็นแกงสุดยอดของร้าน ยิ่งถ้าแกงด้วยเนื้อไก่บ้าน ใส่มะเขือเหลือง พริกกระเหรี่ยง พริกพราน เผ็ดจัดตามธรรมเนียนของอาหารป่า อันที่จริงเรามีแกงป่าสารพัดชนิดตามกติกาการแกงของแต่ละจังหวัด ตามชิมทั่วประเทศมีความเห็นว่าของกาญจนบุรีเผ็ดดุที่สุด เจ้าของร้านออกตัวว่าบางวันได้พริกมาไม่ค่อยเผ็ด เพราะพริกป่าจากแต่ละแหล่งเผ็ดไม่เท่ากัน พริกกระเหรี่ยงกาญจน์ลักษณะเม็ดป้อมๆ ถ้าของอำเภอหนองหญ้าปล้อง เพชรบุรี เม็ดพริกจะยาวกว่าและเหม็นเขียวต้องคั่วไฟก่อนปรุงจึงจะหอมไปอีกแบบ นอกจากนั้นที่จังหวัดตราดก็มีทีเด็ดของ “ข้าวแกงแสนตุ้ง” คุยกับแม่ครัวเปิดเผยว่าใช้เครื่องเทศกับสมุนไพรนับได้ 27 ชนิด ด้านที่ภาคใต้ “แกงพริก” ของนครศรีธรรมชาติ น่าจะนับได้ได้ว่าเป็นเครือข่ายของแกงป่าอีกชนิดหนึ่ง

อย่างไรก็ดีถ้ามาเมืองกาญจน์ต้องกินแกงป่าอย่างน้อยสักมื้อหนึ่ง จะได้ไม่เสียเที่ยวที่อุตส่าห์มาถึง ให้อร่อยแน่นอนก็ต้องแวะร้านครัวกระเต๊านี้ไม่ผิดหวังแน่นอน

ครัวกระเต๊าได้ปรับปรุงร้านดูโปร่งสบาย สะอาดสะอ้าน หลังจากเปิดเมืองจากโรคระบาด เหลือเจ้าของร้านสองคนสามีภรรยาช่วยกันคนละไม้คนละมือ ลดจำนวนชนิดอาหารไปเป็นครึ่งต่อครึ่ง ก่อนไปร้านหนึ่งวันลองโทรคุยว่ารุ่งขึ้นจะมีรายการอะไรให้กินตามแต่ว่าจะหาวัตถุดิบอะไรได้ ซึ่งเจ้าของร้านจะให้คำปรึกษาด้วยอัธยาศัยที่งดงาม

ครัวกระเต๊า  (ข้าวราดแกงป่า)

73 หมู่ 1 ตำบลท่าล้อ อำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี

โทร  089 305 5969

ถ่ายภาพ  มีรัติ  รัตติสุวรรณ

อยู่บนถนนแสงชูโต ฝั่งเข้าเมือง (ทางหลวงสาย 323)  เลยสามแยกบายพาสประมาณ 1 กม.

จุดสังเกต อยู่ตรงข้ามกับโฮมโปร สาขากาญจนบุรี