สถานการณ์พายุฝนและปัญหาน้ำท่วมยังส่งผลกระทบอย่างหนักต่อหลายจังหวัดในประเทศไทย ทั้งภาครัฐและเอกชนก็เร่งดำเนินการให้ความช่วยเหลืออย่างเต็มที่ “PetCare ดูแลสัตว์เลี้ยงBy หมอโอห์ม” “คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ” และ “หนังสือพิมพ์แนวหน้า” ขอแสดงความห่วงใยและส่งกำลังใจให้ทุกท่านนะครับ
เรื่องราวในสัปดาห์นี้ยังคงเกี่ยวกับ “ปัญหาที่ตามมาจากฝนและน้ำท่วม” ซึ่งจัดว่าสำคัญและเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ส่งให้เกิดความวิตกกังวลต่อเจ้าของสัตว์เลี้ยงเป็นอย่างมาก นั่นก็คือ “โรคติดเชื้อที่ระบบทางเดินอาหารและอาการท้องเสีย”
“ท้องเสีย” เป็นอาการที่พบได้บ่อย ในกรณีที่สัตว์เลี้ยงกินอาหารหรือน้ำที่ปนเปื้อนจากเชื้อโรคไม่ว่าจะเป็น แบคทีเรีย โปรโตซัว หรือไวรัส ซึ่งความรุนแรงนั้นจะแตกต่างกัน แต่ก็ส่งผลให้สัตว์เกิดความอ่อนเพลีย รวมถึงทำให้เจ้าของเกิดความปวดหัวกับความเป็นห่วงสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะเรื่องกลิ่นและกองอุจจาระที่ทำให้เกิดความไม่น่าดูที่ฝากรอยไว้ตามพื้นบ้านและสนาม ท่านที่เคยเจอปัญหานี้คงเข้าใจความยุ่งยากในการทำความสะอาดเป็นอย่างดีนะครับ
โดยปกติแล้ว สุนัขและแมวจะถ่ายอุจจาระเป็นก้อนประมาณ1-2 ครั้งต่อวัน ซึ่งการจะจัดว่าสัตว์มีอาการท้องเสียหรือไม่ ซึ่งใช้การสังเกตจาก “จำนวนครั้งของการถ่าย” และ “ลักษณะของอุจจาระ”รวมถึง “อาการอ่อนเพลียของสัตว์” ก็พอจะใช้เป็นตัวบ่งชี้ได้ แต่ในบางครั้งเราอาจไม่เห็นกองอุจจาระโดยตรงเนื่องจากเจ้าตูบ เจ้าเหมียว“แอบไปถ่าย” ในที่ลับตา ดังนั้นการสังเกตจาก “ขนที่เปรอะเปื้อนบริเวณก้น” ก็พอจะบอกถึงภาวะท้องเสียได้ครับ
ความรุนแรงของแต่ละตัวนั้นจะแตกต่างกัน โดยอาจเริ่มจาก “ลักษณะของอุจจาระมีเนื้อเหลวมากขึ้น” คล้ายเนื้อยาสีฟัน หรือสังขยา จนถึง “ถ่ายพุ่งเป็นน้ำ” ซึ่งในรายที่มีสภาพการอักเสบของลำไส้อย่างรุนแรง อาจมีอาการถ่ายพุ่งและมีเลือดปน มีกลิ่นคาว และมักมีอาการอาเจียนร่วมด้วย ซึ่งต้องรีบนำไปพบสัตวแพทย์โดยด่วน
เนื่องจากการเสียน้ำในร่างกายปริมาณมาก จะทำให้เกิดภาวะช็อก และตายได้โดยเฉพาะลูกสัตว์ซึ่งความทนทานต่อโรคต่ำครับ
สาเหตุของการท้องเสียนั้น มักเกิดจากการ “กิน” อาหารและน้ำที่ปนเปื้อน “เชื้อโรค” หรืออาจเป็นการเลียน้ำแฉะๆ ที่ขังตามพื้น การเลียทำความสะอาดตัวเองหลังจากไปเดินย่ำพื้นที่มีน้ำขัง ซึ่งเชื้อเหล่านั้น ได้แก่ พยาธิ แบคทีเรีย บิด โปรโตซัว และไวรัส โดยตัวที่ทำอันตรายอย่างมาก คือเชื้อ “parvovirus” ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตสุนัขได้
เมื่อสัตว์เลี้ยง “เริ่ม” มีอาการท้องเสีย แต่ยังคงพอกินอาหารได้ ไม่อาเจียน ซึมลงไม่มากนัก เราอาจช่วยเบื้องต้นโดยการให้กินเกลือแร่ “ORS หรือ Oral Rehydration Salt (ที่เราใช้ทดแทนการเสียเหงื่อหรือท้องเสียของเรานั่นเอง)หลีกเลี่ยงการกินนม รวมถึงให้งดอาหาร 1-2 มื้อ (สัก 12-24 ชั่วโมง) เพื่อพักทางเดินอาหาร แต่ถ้ายังถ่ายเหลวหรือมีอาการอื่น เช่น อาเจียน ร่วมด้วย ก็ต้องรีบพาไปพบสัตวแพทย์ได้เลย
ย้ำว่า กรณีที่มีการอาเจียน ถ่ายมีเลือดปน และสัตว์อ่อนเพลียมาก เรา “ไม่ควร” ป้อนน้ำหรือยาอะไรให้กินเลย เพราะจะเป็นการกระตุ้นให้ระคายเคืองทางเดินอาหารมากขึ้น อาเจียนมากขึ้น ควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์โดยเร็วที่สุด เพื่อรับการรักษาในช่องทางของยาฉีด เนื่องจากอาการเหล่านั้นอาจเกิดจากการติดเชื้อโรคลำไส้อักเสบจากเชื้อ parvovirus สุนัขมีโอกาสเสียชีวิตได้
สัตวแพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัยจากอุจจาระของสัตว์ป่วย ผ่านกล้องจุลทรรศน์ หรือชุดทดสอบเชื้อไวรัสที่แม่นยำมากขึ้น นอกนั้นอาจตรวจเลือดดูค่าทางเคมีต่างๆ เพื่อประเมินสภาวะของสัตว์ประกอบการรักษาด้วย
ทั้งนี้ ท่านเจ้าของสัตว์เลี้ยงสามารถป้องกันได้โดย
- ล้างภาชนะใส่อาหารและน้ำให้สะอาดเป็นประจำ
- ป้องกันไม่ให้นก หนู หรือสัตว์อื่นมาเกาะชามอาหาร เนื่องจากสัตว์เหล่านั้นอาจสัมผัสอุจจาระสัตว์ที่ป่วยมาก่อน แล้วมาแพร่เชื้อที่ชามอาหารของสัตว์เลี้ยงของเราได้
- ครอบครัวที่เลี้ยงด้วยอาหารสด ควรใช้อาหารที่ปรุงสุก
- เก็บอาหารเม็ดในที่แห้งและสะอาด
- หลายท่านนิยมให้สุนัขกินโยเกิร์ตวันละ 1-2 ช้อนเป็นประจำ เพื่อเป็นการเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ในกระเพาะและทางเดินอาหาร
- ล้างเท้าและเช็ดทำความสะอาดให้แห้ง เมื่อสัตว์เลี้ยงเดินย่ำบริเวณที่มีน้ำท่วมขังมา
ทั้งหมดนี้เป็นการป้องกันเจ้าสัตว์เลี้ยงจากอาการท้องเสียครับสิ่งที่สำคัญอีกเรื่องคือการฉีดวัคซีนรวมประจำปีตามตารางนัดของสัตวแพทย์ ก็จะเป็นการป้องกันโรคลำไส้อักเสบที่รุนแรงที่เกิดจากเชื้อไวรัส ซึ่งช่วยป้องกันการเจ็บป่วยและการสูญเสียได้ครับ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ภาควิชาการวิภาคศาสตร์ และ ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี