ฟิลเลอร์ คือ เป็นคำรวมๆ ของสารที่ช่วยทำให้ร่องและริ้วรอยเต็มขึ้น ซึ่งมีหลายประเภทที่นิยมฉีดในปัจจุบัน เช่น hyaluronic acid (หรือที่เรียกกันสั้นๆ ว่า สารไฮยา) สารฟิลเลอร์อื่นๆ เช่น ไขมันจากร่างกายเราเอง ซิลิโคน เป็นต้น

แต่ละตัวแตกต่างกันอย่างไร?

สารไฮยา เป็นสารสังเคราะห์ สะดวกหาได้ทั่วไป มีหลายรุ่น โดยทั่วไปแบ่งตามความหนืด ได้แก่ หนืดน้อย หนืดปานกลาง หนืดมาก อยู่ได้ตั้งแต่ 6 เดือนถึงหลักปี ขึ้นอยู่กับความหนืด หากหนืดมากมักจะอยู่ได้นานกว่า

ซิลิโคน ไม่ค่อยนิยมใช้แล้วในปัจจุบัน เนื่องจากในระยะยาวอาจกลายเป็นก้อนใต้ผิวหนังได้

Fat เป็นไขมันของเราเองที่ดูดมาจากไขมันส่วนเกินในร่างกาย ข้อดีคือใช้ได้ปริมาณเยอะนิยมในศัลยกรรมพลาสติก

ฟิลเลอร์เสี่ยงตาบอดได้บ่อยไหม อย่างไร?

เกิดขึ้นไม่บ่อย ขึ้นอยู่กับตำแหน่งและเทคนิคการฉีด จุดที่เสี่ยงมากที่สุดคือ จมูก และหว่างคิ้ว เนื่องจากเส้นเลือดที่จมูกและหว่างคิ้วจะเชื่อมต่อกับเส้นเลือดจอตา และขึ้นกับเทคนิคการฉีดด้วย หากใช้เข็มแหลมจะมีโอกาสทะลุเส้นเลือดได้มากกว่าเข็มทู่ จึงมีความเสี่ยงมากกว่าเข็มทู่

อาการทางตาที่เกิดขึ้นได้หลังฉีดฟิลเลอร์มีอะไรบ้าง?

- อาการมักเกิดขึ้นทันที

- หากฟิลเลอร์อุดตันเส้นเลือดที่เลี้ยงกล้ามเนื้อตา อาจทำให้กลอกตาไม่ได้ หนังตาตก

- หากฟิลเลอร์อุดตันเส้นเลือดที่จอตา (เจอบ่อยที่สุด) หากอุดตันเพียงบางส่วนตาจะยังไม่บอดแต่มองเห็นได้น้อยลง แต่หากอุดตันที่ขั้วเส้นเลือดเลี้ยงจอตาจะทำให้ตาบอดถาวรได้

- หากฟิลเลอร์อุดตันท่อน้ำตา จะทำให้ตาแห้งได้ และการฉีดฟิลเลอร์ใต้ตา หากใช้ยาหนืดไปอาจทำให้ตาเบลอได้

- เมื่อเทียบระหว่างฟิลเลอร์ชนิดไฮยา กับฟิลเลอร์ไขมัน พบว่าฟิลเลอร์ไขมันมักมีอาการรุนแรงกว่า ทั้งนี้ยังไม่มีการศึกษาเปรียบเทียบและรายงานวิจัยที่มากพอ

อาการทางตาหลังฉีดฟิลเลอร์สามารถหายขาดได้ไหม

- หากยังไม่ได้อุดตันเส้นเลือดเลี้ยงกล้ามเนื้อตาทั้งหมด การกลอกตาอาจกลับมาปกติได้

- หากอุดตันที่ขั้วเส้นเลือดเลี้ยงจอตา อาจทำให้ตาบอดถาวร

นอกจากที่ตาไปที่อื่นได้ไหม?

- อาจอุดตันหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมองได้ อาการจึงเหมือนโรคสมองขาดเลือด แต่ไม่เจอบ่อยเท่าฟิลเลอร์เข้าหลอดเลือดที่เลี้ยงจอตา

- ผลข้างเคียงจากฟิลเลอร์ที่พบบ่อยกว่าเข้าเส้นเลือดจอตากับเส้นเลือดสมอง คือ อุดตันหลอดเลือดที่ผิวหนัง ทำให้ผิวหนังขาดเลือดได้

การฉีดโบเพื่อลดริ้วรอย ไม่ทำให้เกิดการอุดตันของเส้นเลือด ดังนั้น จะไม่มีความเสี่ยงเรื่องตาบอด

ข้อแนะนำในการฉีดฟิลเลอร์อย่างปลอดภัย

- เข้ารับการฉีดฟิลเลอร์จากแพทย์ผู้มีใบประกอบวิชาชีพเวชกรรม สามารถเช็คชื่อแพทย์ได้ในเว็บแพทยสภา (www.tmc.or.th)

- ระมัดระวังเรื่องการติดเชื้อ ต้องทำความสะอาดบริเวณที่ฉีดก่อนฉีดฟิลเลอร์เสมอ

- หลังฉีดฟิลเลอร์หลีกเลี่ยงหัตถการที่โดนความร้อน เป็นเวลา 1 สัปดาห์ ถึง 1 เดือน ขึ้นกับว่าหัตถการร้อนแค่ไหน หากร้อนมากอาจต้องเลี่ยงถึง 1 เดือน เพราะอาจทำให้ฟิลเลอร์ละลายได้สามารถล้างหน้าได้ปกติหลังฉีดฟิลเลอร์

วิธีการรักษา

- แจ้งแพทย์ที่ฉีดฟิลเลอร์ให้โดยเร็วที่สุด (เวลาที่รักษาได้ผลดีตามรายงาน คือควรมาภายใน 90 นาที แต่ถ้าเกิน 90 นาทีแล้วก็ควรมาพบแพทย์เสมอไม่ควรปล่อยไว้) เนื่องจากแพทย์จะทราบขนาดยาที่ฉีด เทคนิคที่ฉีด และมีข้อมูลส่งต่อให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญรักษาต่อได้

- ไม่มีการรักษาหลัก มีเพียงการรักษาตามอาการ เช่น 1.นวดตาให้สารฟิลเลอร์ที่อุดตันเส้นเลือดหลุดออก โดยใช้นิ้วมือทั้ง 4 นิ้ว (นิ้วชี้ถึงนิ้วก้อย) กดบริเวณตาเป็นเวลา 10 วินาทีค้างไว้ และปล่อยไม่กดตาอีก 10 วินาที ทำประมาณ 3-5 ครั้ง โดยควรทำโดยแพทย์ 2.ใช้เลนส์เฉพาะของจักษุแพทย์ 3.หายใจในถุงกระดาษ เพิ่มการคั่งของคาร์บอนไดออกไซด์ เนื่องจากจะช่วยทำให้เส้นเลือดขยายตัว4.กินยาลดความดันลูกตา ร่วมกับเจาะระบายน้ำในช่องหน้าม่านตา เพื่อลดความดันลูกตา 5.อาจพิจารณาฉีดยาสลายเพื่อสลายสารไฮยาที่อุดตันหลอดเลือด 6.อาจพิจารณาใช้ออกซิเจนความดันสูง หรือ Hyperbaric oxygen

บรรยายโดย รศ. พญ.ธาริกานต์ สุจิระกุล

ชมรมจอตาและวุ้นตา

รศ. นพ.วาสนภ วชิรมน

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคผิวหนัง

จัดทำโดย นศพ.ณิชารีย์ ศรีงาม