เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา ท่านผู้อ่านคงจะได้รับทราบข่าวน่าตกใจและเศร้าใจอย่างมาก ที่เกิดเหตุระเบิดครั้งใหญ่กลางกรุงเบรุต ประเทศเลบานอน บางท่านที่ได้เห็นคลิปวีดีโอก็จะเห็นว่าการระเบิดครั้งนี้มีความรุนแรงและน่ากลัวมากขนาดไหน ส่งผลให้มีรายงานผู้เสียชีวิตถึง 154 คน มีผู้บาดเจ็บมากถึง 5,000 คน และทำให้ประชาชนต้องไร้ที่อยู่อาศัยอีกมากกว่า 300,000 คน ผู้เขียนขอแสดงความเสียใจและขอส่งกำลังใจไปถึงผู้ที่ได้รับผลกระทบจากความสูญเสียนี้ทุกคนนี้ด้วยนะครับ
จากรายงานข่าว การระเบิดครั้งใหญ่ครั้งนี้ในเบื้องต้นสันนิษฐานว่า ต้นตอมาจากสารเคมีแอมโมเนียมไนเตรทปริมาณหลายพันตันที่ถูกเก็บไว้อยู่ในโรงเก็บสินค้าที่ท่าเรือกลางเมืองตั้งแต่ปี 2556 แอมโมเนียมไนเตรท นั้นเป็นสารเคมีที่นำไปใช้เป็นปุ๋ยทางการเกษตรอย่างแพร่หลาย แต่ในขณะเดียวกันก็เป็นที่ทราบกันดีว่าเป็นสารตั้งต้นของระเบิดด้วย ซึ่งเพราะความอันตรายนี้เองทำให้มันถูกสั่งห้ามใช้เป็นเวลานานแล้ว จึงเกิดคำถามขึ้นว่า แล้วสารเคมีต้องห้ามนี้ถูกเก็บอยู่ในปริมาณมหาศาลกลางเมืองเช่นนี้ได้อย่างไร
จากคำถามดังกล่าว สื่อมวลชวน นักวิชาการ และประชาชนชาวเลบานอนก็เริ่มจะสงสัยว่า มันต้องมีอะไรไม่ชอบมาพากลกับเรื่องนี้แน่ๆ และคงต้องมีเรื่องการคอร์รัปชันเข้าไปเกี่ยวข้องด้วย เช่น มีการสืบพบว่าเจ้าของเรือที่นำสารแอมโนเนียมไนเตรทเข้ามาตั้งแต่แรกนั้นเป็นนิติบุคคลที่บิดบังการจดทะเบียน ซึ่งน่าสงสัยว่าต้องมีการคอร์รัปชันอยู่ในกระบวนการนำเข้ามาเก็บไว้นี้ เป็นต้น นำไปสู่การประท้วงรัฐบาลที่รุนแรง มีการใช้กำลังปราบปรามการชุมนุมจนมีผู้บาดเจ็บถึง 728 คน และมีเจ้าหน้าที่ตำรวจเสียชีวิต 1 นาย จนในเวลาต่อมานายกรัฐมนตรีฮัสสัน ดิแอ๊บ ประกาศลาออก โดยยอมรับว่าปัญหาการคอร์รัปชันที่หยั่งรากลึกในประเทศนี่ล่ะ คือต้นตอสำคัญของเหตุการณ์ระเบิดที่นำมาซึ่งความสูญเสียใหญ่หลวงในครั้งนี้
ท่านผู้อ่านคงทราบกันอยู่แล้วถึงผลกระทบที่รุนแรงและเลวร้ายของการคอร์รัปชันทางเศรษฐกิจ เคยมีนักวิชาการประมาณการว่าในแต่ละปีประเทศไทยสูญเสียเงินภาษีของประชาชนไปกับการคอร์รัปชันมากกว่าแสนล้านบาท แต่ความสูญเสียทางการเงินนี้ เทียบไม่ได้เลยกับความสูญเสียชีวิตของคน เหตุการณ์ระเบิดในเลบานอนครั้งนี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่าคอร์รัปชันสามารถทำลายล้างชีวิตอย่างรุนแรงและรวดเร็ว ซึ่งในความเป็นจริงเหตุการณ์นี้ไม่ใช่ครั้งแรกที่คอร์รัปชันเผยความน่าสะพรึงกลัวออกมา หลายประเทศทั่วโลกเคยได้เป็นประจักษ์พยานกับเหตุการณ์น่าสลดเช่นนี้มาแล้ว ผมขอนำกรณีตัวอย่างจากรายงานขององค์กรเพื่อความโปร่งใสนานาชาติ (Transparency International) บางส่วนมานำเสนอนะครับ
เมื่อเดือนมกราคมปีแล้ว เกิดเหตุการณ์เขื่อนแตกในเมืองบรูมาดินโญ่ ประเทศบราซิล ทำให้มีผู้เสียชีวิตถึง 270 คน และทำให้ระบบนิเวศบริเวณนั้นพังทลายอย่างราบคาบ เมื่อมีการสืบสวนจึงพบว่าผู้บริหารของบริษัทที่รับผิดชอบการสร้างและดูแลรักษาเขื่อนนี้รับทราบมาเป็นปีแล้วว่าเขื่อนชำรุด มีความเสี่ยงที่จะพังทลายลงมาสูงมาก แต่เพื่อรักษาผลประโยชน์ทางการเงินของตัวเอง จึงใช้การคอร์รัปชันในรูปแบบต่างๆ ทั้งปิดบังและติดสินบนนักการเมืองและข้าราชการที่เกี่ยวข้องไม่ให้ประกาศความเสี่ยงที่เขื่อนจะแตกออกไปสู่สาธารณะ
เรื่องเลวร้ายแบบนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงในประเทศกำลังพัฒนาเท่านั้น แต่ในประเทศที่พัฒนาแล้วอย่างอังกฤษก็มีด้วย เมื่อหลายปีก่อนมีเหตุการณ์เพลิงไหม้ครั้งใหญ่ที่อาคารเกรนเฟลล์ (Grenfell Tower) ในกรุงลอนดอน ทำให้มีผู้เสียชีวิตมากถึง 70 คน ต่อมาเมื่อมีการสืบสวน จึงพบว่าบริษัทรับเหมาก่อสร้างที่มาปรับปรุงอาคารนั้น ใช้วัสดุก่อสร้างที่ด้อยคุณภาพ ไม่เป็นไปตามข้อกำหนดในสัญญา ซึ่งเป็นวัสดุที่นำไฟและเป็นต้นตอสำคัญของเหตุเพลิงไหม้ในครั้งนั้น
พอท่านผู้อ่านได้อ่านเรื่องราวที่น่าสลดจากกรณีตัวอย่างข้างต้นแล้ว อาจจะนึกตามได้ว่า การคอร์รัปชันรูปแบบต่างๆ ในประเทศเหล่านั้น ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่ได้ยินบ่อยๆ ว่าเกิดขึ้นในเมืองไทยด้วย ซึ่งก็เป็นความจริงที่ได้สร้างความเสียหายทั้งทางเศรษฐกิจและชีวิตมาโดยตลอด เช่น การสร้างถนนที่ไม่ได้มาตรฐาน แต่ใช้การติดสินบนผู้ตรวจรับงาน เพื่อให้เซ็นอนุมัติ ทำให้ถนนพังเร็ว นำไปสู่อุบัติเหตุทางท้องถนนบ่อยครั้ง การสร้างอาคารโดยล็อกสเปกวัสดุก่อสร้างที่ไม่ได้คุณภาพ ทำให้อาคารถล่ม การเรียกรับส่วนแบ่งอย่างมหาศาลของนักการเมือง ข้าราชการ และนักธุรกิจในโครงการต่างๆ จนทำให้ไม่เหลืองบประมาณมาดำเนินงานจริง ถ้าไม่ทิ้งงานก็ต้องหาทางโกงกันต่อไปเป็นทอดๆ จนสินค้าและบริการไม่เหลือคุณภาพ เราจึงได้ยินข่าวเศร้าอยู่เป็นประจำ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอาหารโรงเรียนเน่าเสีย นมโรงเรียนบูด จนต้องพานักเรียนเข้าโรงพยาบาลกันยกโรงเรียน ข่าวป้ายถล่มลงมาทับคนบาดเจ็บเสียชีวิต ข่าวสะพานพังลงมาทับทั้งคนและรถ หรือ ข่าวนำป่าไหลหลากลากไม้ซุงถล่มหมู่บ้านตีนเขาพังทลาย
เช่นเดียวกับประเทศไทย เลบานอนได้รับคะแนนดัชนีภาพลักษณ์การคอร์รัปชัน (Corruption Perception Index) อยู่ในระดับต่ำ และมีอัตราการติดสินบนในระดับที่สูงมาก จากการวัดด้วยมาตรวัดการคอร์รัปชัน (Global Corruption Barometer) ที่จัดทำโดยองค์กรเพื่อความโปร่งใสนานาชาติ ทำให้ผู้คนในประเทศเลบานอนลุกขึ้นมาเรียกร้องการเปลี่ยนแปลงสถานการณ์คอร์รัปชันที่ย่ำแย่เช่นนี้ โดยประกาศว่าพวกเขาจะยืนหยัดร่วมกันเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน และจะเรียกร้องความโปร่งใสและความรับผิดชอบอย่างเต็มที่ต่อความสูญเสียจากเหตุระเบิดในครั้งนี้ ประเทศไทยเราเองก็ผ่านเรื่องเศร้าสลดมาครั้งแล้วครั้งเล่า จากรัฐบาลที่ผลัดเปลี่ยนกันเข้ามาทุจริตคอร์รัปชันเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ทุกครั้ง อย่ารอให้ประเทศไทยต้องพบกับความวิบัติวินาศมากไปกว่านี้เลย วันช่วงต้นเดือนกันยายนนี้ องค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย) หรือ ACT จะจัดงานวันต่อต้านคอร์รัปชันแห่งชาติ โดยปีนี้จะจัดในรูปแบบออนไลน์ จึงขอเชิญชวนทุกท่านเข้ามาร่วมแสดงพลังและเรียนรู้เครื่องมือทันสมัยที่จะช่วยให้ประชาชนต้านโกงได้จริงอย่างง่ายๆ ด้วยกันนะครับ ท่านผู้อ่านสามารถติดตามรายละเอียดของงานได้ที่ facebook ขององค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย) นะครับ
รศ.ดร.ต่อตระกูล ยมนาค และ ผศ.ดร.ต่อภัสสร์ ยมนาค
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี