วันพฤหัสบดี ที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2568
แนวหน้า
  • แนวหน้า
  • หน้าแรก
  • คอลัมน์
    • คอลัมน์วันนี้
    • คอลัมน์ออนไลน์
    • คอลัมน์การเมือง
    • คอลัมน์ลงมือสู้โกง
    • โลกธุรกิจ
    • ผู้หญิง
    • บันเทิง
    • Like สาระ
    • ดูทั้งหมด
  • ข่าวเด่น
  • พระราชสำนัก
  • การเมือง
  • โลกธุรกิจ
  • อาชญากรรม
  • กทม.
  • ในประเทศ
  • เกษตร
  • ต่างประเทศ
  • กีฬา
  • ผู้หญิง
  • บันเทิง
  • ยานยนต์
  • Like สาระ
หน้าแรก / คอลัมน์ / คอลัมน์ผู้หญิง / pet care
pet care

pet care

ผศ.น.สพ.ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
วันอาทิตย์ ที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2563, 02.00 น.
คัน....จากโรคหอยคัน

ดูทั้งหมด

  •  

เมื่อเร็วๆ นี้ มีการพูดกันอย่างมากในสังคมออนไลน์ เนื่องจากว่ามีชาวบ้านนับร้อยคน ในพื้นที่อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา ป่วยด้วยอาการ “ผื่นคัน” หลังการดำนา โดยพบการมีตุ่มแดง คัน และเป็นผื่นนูนตามแขนขาอย่างน่ากลัว ซึ่งมีผู้ป่วยกระจายในพื้นที่ถึง 7 ตำบล ทั้งหมดมีผื่นมีลักษณะจำเพาะ คือเป็นที่ขาทั้ง 2 ข้างและแขนข้างที่ถนัด หลังจากนั้นก็ได้มีการพิสูจน์แล้ว ว่ามีสาเหตุมาจาก “โรคหอยคัน” ที่เกิดจาก “ตัวอ่อน” ของ “พยาธิใบไม้ในเลือด” ที่อยู่ในตัว “หอยคัน”
ซึ่งเป็นหอยขนาดเล็กที่อยู่ในนาข้าว เนื่องจากเกิดในช่วงที่ชาวบ้าน “ดำนา”โดยรอยโรคเกิดที่ขาทั้ง 2 ข้าง (ที่แช่น้ำ) และเกิดกับมือข้างที่ถนัด (เฉพาะบริเวณที่แช่น้ำลงไปปักดำกล้าเท่านั้น) ส่วนแขนอีกข้างที่ไม่ได้สัมผัสน้ำจะไม่มีผื่น รวมถึงไม่มีผื่นบริเวณร่มผ้าหรือบริเวณอื่นที่ไม่สัมผัสน้ำด้วย

วันนี้เรามาทำความรู้จักกับโรคที่เกิดจาก “หอยคัน” นี้กันครับโดยข้อมูลจาก รศ.น.สพ.ดร.ปิยนันท์ ทวีถาวรสวัสดิ์ จากหน่วยปรสิตวิทยา ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ ซึ่งอาจารย์ได้ให้ข้อมูลว่า รอยโรคที่แขน-ขานี้คือ Cercarial dermatitis ที่เกิดจากตัวอ่อนของ “พยาธิใบไม้ในเลือด” ซึ่งตัวอ่อนในระยะเซอร์คาร์เลียไชเข้าสู่ผิวหนังเกษตรกรที่ไปดำนา


โรคพยาธิใบไม้ในเลือด (Schistosomosis) เกิดจากพยาธิใบไม้ในเลือด ที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Schistosoma spindale ทำอันตรายหลักให้กับ “โค-กระบือ” โดยตัวเต็มวัยอาศัยอยู่ในหลอดเลือดดำ mesenteric vein ที่เยื่อยึดลำไส้ หลังจากพยาธิตัวผู้ตัวเมียผสมพันธุ์กัน จะปล่อยไข่พยาธิออกมา ไข่พยาธิจะปนเปื้อนออกมากับอุจจาระของโค-กระบือ ซึ่งโดยธรรมชาติของโค-กระบือจะชอบแช่น้ำอยู่ตามปลักหรือแหล่งน้ำ ไข่ที่มีในอุจจาระก็จะกระจายไปในแหล่งน้ำที่มีหอยน้ำจืดอาศัยอยู่

หอยชนิดที่มีความสำคัญสำหรับโรคนี้คือ หอยสกุล อินโดพลานอร์บิส (Indoplanorbis) ดังรูปที่ 1 ซึ่งหอยชนิดนี้จัดเป็นโฮสต์กึ่งกลางที่สำคัญในประเทศไทย เมื่อไข่พยาธิปนเปื้อนออกมาในแหล่งน้ำตัวอ่อนระยะที่หนึ่ง (ไมราซิเดียม) ที่อยู่ในไข่ จะสามารถไชเข้าหอยหรือถูกหอยกินเข้าไป และเจริญไปเป็นตัวอ่อนระยะถัดมา (ระยะที่สอง และสาม)คือ sporocyst และ daughter sporocyst จนกลายเป็นตัวอ่อนระยะที่สี่ชื่อว่า เซอร์คาร์เลีย cercaria (รูปที่ 2) ซึ่ง Cercaris จะออกจากหอย เตรียมไชเข้าสู่โฮสต์สุดท้าย ซึ่งก็คือ โค-กระบือ ก่อนที่จะไปเป็นตัวเต็มวัยที่หลอดเลือดดำ mesenteric vein ที่เยื่อแขวนลำไส้ของโค-กระบืออีกครั้ง (ดังรูปที่ 3)

กรณีที่เกิดขึ้นตามข่าวนั้น คือ เซอร์คาร์เลียไชเข้าสู่คนที่มาทำงานในทุ่งนา (ที่มีหอยชนิดนี้อาศัยอยู่) จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดรอยโรคที่ผิวหนัง ที่เกิดจากการไชของตัวอ่อนของพยาธิชนิดนี้ เรียกว่า“Cercarial dermatitis” ซึ่งจะสังเกตเห็นการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน จึงทำให้เห็นเป็นลักษณะของตุ่มหนองเกิดขึ้น ยังโชคดีที่ “คน” ไม่ใช่โฮสต์แท้ จึงไม่สามารถไปเจริญเป็นตัวเต็มวัยได้เหมือนในโค-กระบือ

วิธีการป้องกันที่ดีที่สุดคือ กำจัดหอย ซึ่งเป็นโฮสต์กึ่งกลางของพยาธิชนิดนี้ โดยการควบคุมการแพร่พันธุ์ของหอยที่เป็นโฮสต์กึ่งกลางของพยาธิชนิดนี้ และรวมไปถึงการป้องกันไม่ให้มีการเลี้ยง โค-กระบือ ใกล้แหล่งน้ำที่มีหอยน้ำจืดชนิดนี้ ซึ่งน่าจะเป็นการตัดวงจรที่ดีที่สุด และที่สำคัญควรให้ความรู้เกี่ยวกับพยาธิชนิดนี้แก่บุคคลที่อาศัยอยู่ในบริเวณพื้นที่เสี่ยง เพื่อที่บุคคลเหล่านั้นตระหนัก สังเกต และสามารถระวังตัวเองได้

จะเห็นว่าวงจรชีวิตของพยาธิจะมี “หอยคัน” และ “โค-กระบือ”ซึ่งมี “แหล่งน้ำ” มาเกี่ยวข้อง ดังนั้นการให้ความรู้และการกำจัดหอยในแหล่งน้ำ น่าจะเป็นวิธีการที่ทำได้ง่ายที่สุด (ง่ายกว่าการกำจัดโค-กระบือนะครับ) ทั้งนี้ยังมีรายงานว่าพบโรคนี้ในสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัขและแมว ด้วยดังนั้นผู้ที่อยู่ในชนบทที่ใกล้แหล่งน้ำ จึงต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากมีความเสี่ยงต่อสูงกว่าผู้ที่อาศัยในเมือง และนอกจากที่เราจะป้องกันตัวเองแล้ว คงต้องขอฝากให้ดูแลสุนัขและแมวที่เลี้ยง ไม่ให้ไปซนหรือเล่นน้ำในแหล่งน้ำที่มีหอยชนิดนี้อาศัยอยู่ด้วยครับ

รูปที่ 1 หอยอินโดพลานอร์บิส

รูปที่ 2 เซอร์คาร์เลีย

รูปที่ 3 วงชีวิตของพยาธิใบไม้ในเลือด

 

หมอโอห์ม

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร

ฝ่ายประชาสัมพันธ์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน

โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น

1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี

3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี

  •  
  • Breaking News
  • ข่าวยอดนิยม
  • คอลัมน์ฮิต
09:25 น. ถล่มยับ! เปแอสเชทะลุชิงสโมสรโลก
09:15 น. 'กอบศักดิ์' ฟันธง 'ภาษีทรัมป์' รอบนี้ของจริง! เตือนไทยจับตาโครงสร้างการค้าโลกใหม่
09:06 น. รัฐบาลย้ำต้องขุดรากถอนโคนแก๊งคอลเซ็นเตอร์ หลังออกหมายจับแก๊ง 'ก๊ก อาน'
09:06 น. ยิปซีพยากรณ์'ดวงรายวัน'ประจำวันพฤหัสบดีที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2568
08:59 น. 'มทภ.2' นำสิ่งของพระราชทาน จาก'ในหลวง-กรมสมเด็จพระเทพฯ' มอบให้ทหารชายแดนไทย-กัมพูชา
ดูทั้งหมด
พอที'เพื่อไทย'!! อดีตเด็ก พท.หอบผ้าซบพรรคลุงป้อมพรึ่บ อีสานมาเพียบ! (คลิป)
'หมอวรงค์'บอกหนาวเลย! หลังฟังการไต่สวนคดี'ทักษิณ'ชั้น 14 รพ.ตร. ครั้งที่ 3
ศาลรัฐธรรมนูญ มีมติ 8 ต่อ 1 หญิงหย่าสามีต้องกลับไปใช้นามสกุลเดิม
'ปราชญ์ สามสี'ผ่าเกมตระกูล'ชินวัตร-ฮุน' ทำไมคนหนึ่งเงียบ อีกคนดิ้น ที่แท้!!
‘สม รังสี’เปิดไทม์ไลน์แฉ‘แรงจูงใจ’เบื้องหลัง‘ฮุน เซน’เล่นเกมกฎหมายถอดสัญชาติกัมพูชา
ดูทั้งหมด
‘อนุทิน VS แพทองธาร’เรื่อง‘กาสิโน’
ประชาธิปไตยมักถูกท้าทายอยู่เสมอ
ไร้เพื่อน?
บุคคลแนวหน้า : 10 กรกฎาคม 2568
รัฐบาลอุ๊งอิ๊งค์ไร้ฝีมือแท้ทรู คือ ตัวถ่วงประเทศไทย
ดูทั้งหมด

เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจ

ถล่มยับ! เปแอสเชทะลุชิงสโมสรโลก

ยิปซีพยากรณ์'ดวงรายวัน'ประจำวันพฤหัสบดีที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2568

'นิธิพัฒน์'ซัดเจ็บ! 'นักการเมืองสันดานเสีย' หวังประโยชน์ส่วนตน ทำชาติป่วน

'แพรรี่'เทศน์พระเอี่ยวสีกา สึกออกมาก็แค่ตาแก่คนหนึ่ง สีกาก็ร้ายไปเป็นเปรตแน่นอน

'ทรัมป์'ร่อนจดหมายภาษีอีก8ประเทศ 'บราซิล'อ่วมเจอรีดภาษีนำเข้า50%เซ่นปม'โบลโซนาโร'

'สมเด็จฮุน เซน'กลัวมากถ้า'คนไทย'จะรักตนเอง แซะเจ็บไทยควรโฟกัสผู้นำตัวเองดีกว่า

  • Breaking News
  • ถล่มยับ! เปแอสเชทะลุชิงสโมสรโลก ถล่มยับ! เปแอสเชทะลุชิงสโมสรโลก
  • \'กอบศักดิ์\' ฟันธง \'ภาษีทรัมป์\' รอบนี้ของจริง! เตือนไทยจับตาโครงสร้างการค้าโลกใหม่ 'กอบศักดิ์' ฟันธง 'ภาษีทรัมป์' รอบนี้ของจริง! เตือนไทยจับตาโครงสร้างการค้าโลกใหม่
  • รัฐบาลย้ำต้องขุดรากถอนโคนแก๊งคอลเซ็นเตอร์ หลังออกหมายจับแก๊ง \'ก๊ก อาน\' รัฐบาลย้ำต้องขุดรากถอนโคนแก๊งคอลเซ็นเตอร์ หลังออกหมายจับแก๊ง 'ก๊ก อาน'
  • ยิปซีพยากรณ์\'ดวงรายวัน\'ประจำวันพฤหัสบดีที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2568 ยิปซีพยากรณ์'ดวงรายวัน'ประจำวันพฤหัสบดีที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2568
  • \'มทภ.2\' นำสิ่งของพระราชทาน จาก\'ในหลวง-กรมสมเด็จพระเทพฯ\' มอบให้ทหารชายแดนไทย-กัมพูชา 'มทภ.2' นำสิ่งของพระราชทาน จาก'ในหลวง-กรมสมเด็จพระเทพฯ' มอบให้ทหารชายแดนไทย-กัมพูชา
ดูทั้งหมด

คอลัมน์ที่เกี่ยวข้อง

การดูแลรักษาสุนัขมีค่าเอนไซม์ตับสูงกว่าปกติ

การดูแลรักษาสุนัขมีค่าเอนไซม์ตับสูงกว่าปกติ

6 ก.ค. 2568

เมื่อสุนัขต้องเข้ารับการขูดหินปูน เราจะต้องเตรียมตัวอย่างไร?

เมื่อสุนัขต้องเข้ารับการขูดหินปูน เราจะต้องเตรียมตัวอย่างไร?

14 ก.ค. 2567

‘สุนัขปากเหม็น’

‘สุนัขปากเหม็น’

7 ก.ค. 2567

อยากแปรงฟันให้น้องหมา ต้องเตรียมตัวอย่างไร

อยากแปรงฟันให้น้องหมา ต้องเตรียมตัวอย่างไร

30 มิ.ย. 2567

เมื่อสุนัขต้องเข้ารับการขูดหินปูน เราจะต้องเตรียมตัวอย่างไร?

เมื่อสุนัขต้องเข้ารับการขูดหินปูน เราจะต้องเตรียมตัวอย่างไร?

23 มิ.ย. 2567

สุนัขปากเหม็น

สุนัขปากเหม็น

16 มิ.ย. 2567

การเป็นแม่นมให้ลูกสัตว์ (ตอนจบ)

การเป็นแม่นมให้ลูกสัตว์ (ตอนจบ)

9 มิ.ย. 2567

การเป็นแม่นมให้ลูกสัตว์ (ตอน1)

การเป็นแม่นมให้ลูกสัตว์ (ตอน1)

2 มิ.ย. 2567

Back to Top

ผู้ดูแลเว็บไซต์ www.naewna.com
webmaster นายปรเมษฐ์ ภู่โต
ดูแลรับผิดชอบข่าว/ภาพ/โฆษณา/ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับเว็บไซต์
กรรมการบริษัทฯ, กรรมการผู้มีอำนาจ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการนำเสนอข่าว/ภาพ/ข้อมูลใดๆในเว็บไซต์ทั้งสิ้น

Social Media

  • หน้าแรก |
  • เกี่ยวกับแนวหน้า |
  • โฆษณากับเรา |
  • ร่วมงานกับเรา |
  • ติดต่อแนวหน้า |
  • นโยบายข้อตกลง
Copyright © 2025 Naewna.com All right reserved