สามสี่คืนหลังปีใหม่ เป็นวันทำการปกติ ผมเรียกแท็กซี่คันหนึ่งไปธุระแถวถนนปรีดีพนมยงค์คนขับก็พยักหน้า พอขึ้นรถผมก็พูดนิ่มๆ ว่า “เข้าซอยสุขุมวิท 53 แล้วตัดเข้าทองหล่อซอย 10 จะดีกว่าครับ” คนขับเบนหัวรถทันทีและจอดรถเข้าข้างทาง พูดเสียงแข็งๆ ว่า “ถ้าเข้าทองหล่อไม่ไป” ผมเริ่มจะหงุดหงิด แต่ข่มใจ บอกไปห้วนๆ ว่า “จะไปทางไหนก็ไป”

ที่ผมบอกให้เข้าซอยสุขุมวิท 53 ก็ด้วยความหวังดี เพราะใช้เป็นประจำ เป็นซอยที่ไม่ค่อยมีรถวิ่ง เมื่อตัดเข้าทองหล่อก็อยู่บนถนนในซอยทองหล่อแค่ราวๆ 30 เมตร ก็เลี้ยวขวาตรงยาวไปถนนปรีดีฯ ใช้เวลาและระยะทางสั้นกว่าวิ่งไปตามสุขุมวิท ผ่านแยกทองหล่อ, แยกเอกมัย และแยกพระโขนง ไม่อยากจะใช้คำว่า โง่แล้วยังอวดดี

นี่เป็นเพียงตัวอย่างเบาๆ มีปัญหาที่เกิดจากแท็กซี่อีกมากมายในกรุงเทพฯ แต่ก็ไม่เคยแก้ไขได้

ก่อนสิ้นปี เคยมีคำโอดครวญของสมาคมแท็กซี่อะไรสักอย่างว่า อย่าร้องเรียนแท็กซี่ไม่รับผู้โดยสารเลย ลำบากกันมาก แต่ไม่เคยคิดถึงผู้โดยสารว่าลำบากขนาดไหน หรืออาจจะไม่สนใจเลย

จากนั้นยังมีข้อแนะนำจากสมาคมแท็กซี่อีกเช่นกัน ออกมา 6 ข้อ ผมอ่านแล้วก็นึกในใจว่า พวกเขาใหญ่มาจากไหน น้ำเสียงในคำแนะนำเป็นแบบยกตนข่มท่านอย่างมาก รวมถึงข้อที่แสดงความเห็นแก่ได้ที่ว่า “อย่าลืมทิป” ซึ่งเป็นสิทธิ์ของผู้โดยสาร ใครจะมีน้ำใจมากน้อยเท่าไหร่ก็เป็นสิทธิ์ของเขา

แทนที่จะเขียนคำแนะนำผู้โดยสาร เปลี่ยนเป็นเขียนถึงคุณธรรมที่แท็กซี่ควรมี บอกคนในอาชีพเดียวกันน่าจะดีกว่า

ต่อมาก็มีคนขับแท็กซี่เขียนบนสื่อออนไลน์ในประเด็นทำนองว่า ถูกกดขี่ อยู่ใต้กฎหมายทาส ไม่ใช่ความเสมอภาค ไปกันใหญ่

ทุกคนอยู่ใต้กฎหมายเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นแท็กซี่หรือผู้โดยสาร แท็กซี่เป็นอาชีพอิสระ เมื่อเลือกมาทำอาชีพนี้แล้วไม่พอใจกฎเกณฑ์ก็ควรจะเลิกรา หันไปหาอาชีพอื่นทำ หรือถ้ารักอาชีพนี้จริงๆ ก็ตั้งกลุ่มเรียกร้องไปยังรัฐเหมือนที่เคยทำมา พูดจากันด้วยเหตุผล ถ้าเขาพิจารณาแล้วว่าราคามิเตอร์ขนาดนี้เหมาะสมแล้วก็ปฏิบัติตาม

แต่ผมไม่เชื่อว่า ถ้าแท็กซี่เรียกร้องจากรัฐให้เปลี่ยนแปลงราคาในมิเตอร์สำเร็จ จะไม่มีแท็กซี่ที่ไม่ปฏิเสธผู้โดยสาร, ไม่มีแท็กซี่ที่ไม่ยอมเปิดมิเตอร์ จะเอาราคาเหมาอย่างเดียว, ไม่มีแท็กซี่ที่ไม่ทิ้งผู้โดยสารกลางทาง, ไม่มีแท็กซี่จอดแช่ซ้อนคันตามป้ายรถเมล์ หรือห้างสรรพสินค้า ฯลฯ

ในสังคมเมืองใหญ่ แท็กซี่มีบทบาทมากในการเดินทางของผู้คน โดยเฉพาะเมื่อระบบรถเมล์สาธารณะไม่พอเพียง และบริการไม่น่าพอใจ คนที่มีกำลังทรัพย์ก็ซื้อรถส่วนตัว ส่วนคนที่ไม่อยากมีภาระต้องดูแลรถ, ไม่อยากเครียดเวลาขับรถ, จำเป็นต้องเดินทางในเวลาเร่งด่วน, คนที่มาจากต่างที่ต่างถิ่น ฯลฯ คนเหล่านี้ต้องอาศัยแท็กซี่ และก็ได้พบกับฤทธิ์เดชของแท็กซี่ต่างๆ นานา

เมื่อหนีรถเมล์มาขึ้นแท็กซี่แล้วเจอสภาพหนีเสือปะจระเข้ ในที่สุดคนก็ต้องกระเสือกกระสนที่จะมีรถส่วนตัวจนได้ เพิ่มปริมาณให้รถติดบนถนนขึ้นอีก

ปัจจุบันนี้นักท่องเที่ยวหลั่งไหลเข้ามาในกรุงเทพฯเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ถือเป็นอันดับต้นๆของโลก แท็กซี่จำนวนไม่น้อยไม่เพียงเป็นปัญหากับผู้โดยสารคนไทย แต่กำลังมีส่วนในการทำลายธุรกิจท่องเที่ยวด้วย เพราะความไม่ซื่อตรงต่ออาชีพของตนเอง

ผมเป็นประชาชนคนหนึ่งที่ใช้บริการแท็กซี่ค่อนข้างมาก และใช้มายาวนานหลายสิบปี เพราะผมไม่ขับรถ บางเดือนผมต้องขึ้นแท็กซี่เกือบทุกวัน จึงมั่นใจว่าหัวข้อการร้องเรียนพฤติกรรมแท็กซี่ไปยังศูนย์ของกรมการขนส่งทางบก ผมได้พบมาแล้วเกือบทุกรูปแบบ ยกเว้นยังไม่เจอที่คิดจะมอมยาและข่มขืนผมเท่านั้น

ถ้าถามว่า แท็กซี่ดีๆ มีบ้างไหม คำตอบก็คือ-มีแน่นอน เพราะทุกสังคมมีทั้งคนดีและเลว แท็กซี่ที่ดีอยู่แล้วก็ควรได้รับความชื่นชม และโดยปกติผู้โดยสารก็เต็มใจจะให้ทิปอยู่แล้ว แต่สำหรับคนขับแท็กซี่ที่ผู้โดยสาร “ต้องทน” และ “สุดทน” น่าจะมีจำนวนเยอะกว่า นั่นเป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมปัญหาจากแท็กซี่จึงแก้ไขไม่ได้

ครั้นผู้โดยสาร ซึ่งเป็นคนส่วนใหญ่ ที่หวังจะพึ่งพาเจ้าหน้าที่รัฐช่วยดูแลแก้ปัญหาแท็กซี่ให้สำเร็จ ทุกวันและทุกแห่งจะได้พบแต่แท็กซี่พูดหวานขานเพราะ มารยาทในการขับรถดี และบริการด้วยความตรงไปตรงมา คงต้องเริ่มต้นด้วยการเข้านอน และจากนั้นก็ฝันไป

ทิวา สาระจูฑะ