ผมเพิ่งอ่าน “Global Cancer Statistic 2020 : Globocan Estimates of Incidence and Motility Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries” ที่เพิ่งลงใน Ca Cancer J Clin 2021;Number 3 May/June 209-249 จึงขอนำมาเล่าให้พวกเราฟังเป็นความรู้ทั่วๆ ไปครับ

ทั่วโลกมีมะเร็งรายใหม่เกิดขึ้นในปี 2020 ทั้งหมด 19.3 ล้านราย และมีเกือบ 10 ล้านรายที่เสียชีวิต มะเร็งเต้านมเป็นมะเร็งที่พบบ่อยที่สุด คือ 2.3 ล้านราย หรือ 11.7% ของมะเร็งทั้งหมด ตามด้วยมะเร็งปอด (11.4%), มะเร็งลำไส้ใหญ่ (10%), มะเร็งต่อมลูกหมาก (7.3%) และมะเร็งกระเพาะอาหาร (5.6%)

มะเร็งที่ทำให้มีการเสียชีวิตมากที่สุดในปี 2020 คือ มะเร็งปอด 1.8 ล้านราย (18%) ตามด้วยลำไส้ใหญ่ (9.4%), ตับ (8.3%), กระเพาะอาหาร (7.7%) และเต้านม (6.9%)

คาดกันว่าในปี 2040 จำนวนผู้ป่วยมะเร็งจะเพิ่มขึ้นต่อปีเป็น 28.4 ล้านคน เพิ่มขึ้น 47% จากปี ค.ศ.2020

ในประเทศไทยเองมะเร็งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตอันดับที่ 1 ตามด้วยอุบัติเหตุบนถนน

ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลกในปี 2019 พบว่ามะเร็งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตเป็นอันดับที่ 1 หรือ 2 ก่อนอายุ70 ปี ใน 112 ประเทศจาก 183 ประเทศ และเป็นที่ 3 หรือ 4 ในอีก 23 ประเทศ มะเร็งเป็นสาเหตุต้นๆ ของการเสียชีวิตสาเหตุของการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจและสมองลดลง

จาก GLOBOCAN 2020 อุบัติการณ์ของมะเร็งทั่วโลกในผู้ชาย คือ ปอด (14.3%), ต่อมลูกหมาก (14.1%), ลำไส้ใหญ่(10.6%), กระเพาะอาหาร (7.1%), ตับ (6.3%), กระเพาะปัสสาวะ (4.4%), หลอดอาหาร (4.2%), Non-Hodgkin lymphoma (มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดหนึ่ง 3.0%), ไต (2.7%),มะเร็งเม็ดเลือดขาว (2.7%) อื่นๆ 30.7%

อัตราการเสียชีวิตตามลำดับสูงสุดในผู้ชาย คือ ปอด 21.5%,ตับ 10.5%, ลำไส้ใหญ่ 9.3%, กระเพาะอาหาร 9.1%, ต่อมลูกหมาก 6.8%, หลอดอาหาร 6.8%, ตับอ่อน 4.5%, เม็ดเลือดขาว 3.2%, กระเพาะปัสสาวะ 2.9%, Non Hodgkin lymphoma 2.7% อื่นๆ 22.9%

ในผู้หญิงอุบัติการณ์ คือ เต้านม 24.5%, ลำไส้ใหญ่ 9.4%, ปอด 8.4%, ปากมดลูก 6.5%, thyroid 4.9%, มดลูก 4.5%, กระเพาะอาหาร 4%, รังไข่ 3.4%, ตับ 3%, Non Hodgkin lymphoma 2.6% และอื่นๆ 28.9%

อัตราการเสียชีวิตในผู้หญิง คือ เต้านม 15.5%, ปอด 13.7%, ลำไส้ใหญ่ 9.5%, ปากมดลูก 7.7%, กระเพาะอาหาร 6%, ตับ 5.7%, ตับอ่อน 4.9%, รังไข่ 4.7%, หลอดอาหาร 3.8%, เม็ดเลือดขาว 3.6% และอื่นๆ 25.4%

ทั่วโลกอุบัติการณ์การเกิดมะเร็งพบได้ในชายมากกว่าหญิง 19% (222/แสนชาย vs 186/แสนหญิง)

สำหรับประเทศไทยข้อมูลผู้ป่วยเฉพาะที่สถาบันมะเร็งแห่งชาติ ทะเบียนมะเร็งระดับโรงพยาบาล ในปี พ.ศ.2562 มะเร็งที่พบมาก 10 อันดับแรกในชาย คือ ตับและท่อน้ำดี (19.5%), ลำไส้ใหญ่ (17.5%), ปอด (11.6%), ต่อมลูกหมาก (7.9%), ช่องปาก (6.2%), หลอดอาหาร (5.2%), larynx (3.7%), nasopharynx (3.6%), oropharynx (3.5%), กระเพาะอาหาร (2.8%)

ในหญิง เต้านม 40.0%, ปากมดลูก 15.3%, ลำไส้ใหญ่ 6.1%, ปอด 5.4%, รังไข่ 4.2%, ตับและท่อน้ำดี 3.8%, thyroid 2.2%, ช่องปาก 1.7%, ตับอ่อน 1.5%

ส่วนมะเร็งทั้งประเทศไทยใน “Cancer in Thailand Vol. IX, 2013-2015 ในชาย ตามลำดับมากไปน้อย คือ ตับและท่อน้ำดี, ปอด, ลำไส้ใหญ่, ต่อมลูกหมาก, มะเร็งต่อมน้ำเหลือง, ช่องปาก, เม็ดเลือดขาว, หลอดอาหาร, กระเพาะปัสสาวะ, กระเพาะอาหาร

หญิง เต้านม ตับและท่อน้ำดี ปากมดลูก ลำไส้ใหญ่ ปอด รังไข่ thyroid มดลูก ต่อมน้ำเหลือง ช่องปาก เม็ดเลือดขาว

จะเห็นได้ว่ามะเร็งที่พบบ่อยมากในโลกและในประเทศไทย มีสาเหตุคล้ายๆ กัน คือ ปอด ต่อมลูกหมาก ลำไส้ใหญ่ ตับ เต้านม ปากมดลูก ผมอยากจะชี้ให้เห็นว่า มะเร็งส่วนใหญ่ป้องกันได้ หรือสามารถตรวจคัดกรองหารอยโรคได้ ตั้งแต่ยังไม่ใช่มะเร็งหรือพบได้ในระยะเริ่มแรกของการเป็นมะเร็ง คือ ลำไส้ใหญ่ ตับ เต้านม ปากมดลูก ต่อมลูกหมาก มีเพียงปอดเท่านั้นที่ไม่สามารถตรวจวินิจฉัยได้ในระยะก่อนเป็นมะเร็งหรือมะเร็งในระยะเริ่มแรก เพียงแต่ว่าเราสามารถลดความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งปอดด้วยการไม่สูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้คนที่สูบและต้องระวังเรื่องอากาศเป็นพิษ เพราะ 29% ของมะเร็งปอดมาจากอากาศเป็นพิษ (องค์การอนามัยโลก)

ในโอกาสต่อๆไป ผมจะพูดถึงมะเร็งที่พบบ่อยที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตบ่อย ที่ป้องกันได้ คือ ลำไส้ใหญ่ ตับเต้านม ปากมดลูก และต่อมลูกหมาก

นพ.พินิจ กุลละวณิชย์