ร้อยเอกธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ประกาศเดินหน้ามาตรการกำจัดปลาหมอคางดำที่แพร่ระบาด 16 จังหวัด

รับซื้อปลาหมอคางดำกิโลกรัมละ 15 บาท โดยห้ามเพาะเลี้ยง ฯลฯ

ล่าสุด ประกาศสนับสนุนนำปลาหมอคางดำแปรรูปเป็นปลาร้า

เป็นซอฟต์พาวเวอร์ของคนอีสาน

เพิ่มมูลค่าจากกิโลกรัมละ 15 บาท เป็นเงินหมื่นล้านบาท!!!

1.ปลาร้า คือ ส่วนประกอบอาหารสำคัญของชาวอีสาน

และจริงๆ แล้ว “ปลาร้า” นอกจากจะเป็นตัวชูรสอาหารเมนูต่างๆ แล้ว ยังเป็นวิธีการถนอมอาหารอีกแบบหนึ่ง

เพราะในอดีต เมื่อชาวบ้านจับปลามาได้เยอะๆ ก็จะนำปลาที่เหลือจากการกิน มาทำน้ำปลาร้า

ปลาร้าในอดีต ที่ชาวบ้านทำไว้กินเอง จึงทำจากปลาหลากหลายชนิด แล้วแต่ว่าจับได้ปลาอะไรมามากน้อยอย่างไร

2.ปัจจุบัน “ปลาร้า” คือ สินค้าอุตสาหกรรมเกษตรอย่างหนึ่ง

มีมูลค่าตลาด นับหมื่นล้านบาท!

มีปลาร้าสำเร็จรูป บรรจุขวดสวยงาม มากมายหลากยี่ห้อ หลายร้อยแบรนด์

ส่งออกตลาดกลุ่มอาเซียน สหภาพยุโรป ตะวันออกกลาง ประเทศจีน สหรัฐอเมริกา มูลค่าหลายพันล้านบาท

ในประเทศไทย มีเจ้าดังๆ หลายยี่ห้อ อาทิ

ปลาร้าแม่บุญล้ำ เจ้าตลาด ใหญ่สุด ยอดขายเกือบพันล้าน

ปลาร้าแม่เหรียญ

ปลาร้าแซบไมค์ ของไมค์ ภิรมย์พร ยอดขายหลายร้อยล้านบาท

น้ำปลาร้าแม่คูณ หมักจากปลากะตัก 100%

น้ำปลาร้าบัวขาว

น้ำปลาร้าสุนารี ราชสีมา

น้ำปลาร้า MUM หม่ำ

น้ำปลาร้ารสมือแม่ ฯลฯ

ปัจจุบัน น้ำปลาร้ามีโรงงานผลิตที่รับทำ OEM ให้ผู้เล่นสามารถสั่งผลิตน้ำปลาร้ารสชาติพื้นฐานตามความต้องการ แปะแบรนด์ตัวเองออกมาจำหน่ายได้ด้วย

3. ปลาร้าจากปลาหมอคางดำ ไม่เคยมี

เพราะเป็นสายพันธ์ุปลาต่างระบบนิเวศ ที่ไม่มีการระบาดอยู่ทางภาคอีสาน

ปลาร้าส่วนใหญ่ ทำมาจากปลาน้ำจืด เช่น ปลาช่อน ปลากระดี่ ปลาสร้อย ปลาตะเพียน ปลาชะโด และปลานิล

ปลาทะเลที่นิยมนำมาผลิตปลาร้าก็มีเหมือนกัน อาทิ ปลาจวด ปลาช่อนทะเล ปลากระบอก ปลาแป้น และปลาทรายแดง เป็นต้น

ถ้านำปลาหมอคางดำมาทำปลาร้า ก็จะช่วยดูดซับปลาส่วนเกินได้จำนวนมาก

เพราะปลาร้าจะต้องใช้เวลาหมักไว้หลายเดือน

ส่วนผสมที่สำคัญ คือ เกลือ และข้าวคั่วหรือรำข้าว อย่างใดอย่างหนึ่ง ขึ้นอยู่กับความนิยมของผู้บริโภค

ปลาร้าที่ผลิตในภาคอีสาน นิยมใช้รำข้าว

สมัยก่อน ก็เคยนำปลาทูและปลาช่อนทะเลมาทำปลาร้า และพบว่า ได้รับความนิยมมากกว่าปลาร้าที่ผลิตจากปลาจวดและปลาข้างเหลือง

เพราะฉะนั้น ปลาร้าจากปลาหมอคางดำ ก็ไม่ใช่ว่าเกิดขึ้นจริงไม่ได้

ถ้าสำเร็จ รับรองอาจสูญพันธุ์ !!!

จะตั้งชื่อเท่ๆ ว่า ปลาร้าเอเลี่ยนก็ได้

4. มาตรการกำจัดปลาหมอคางดำ จะต้องทำจริงจัง ทุกมาตรการ

ที่ผ่านมา (ข้อมูล ณ วันที่ 30 มิถุนายน 2567) มีการกำจัดปลาหมอคางดำไปแล้ว 623,370 กิโลกรัม

จำแนกเป็นปลาหมอคางดำที่จับจากแหล่งน้ำธรรมชาติ 325,668 กิโลกรัม และปลาหมอคางดำที่จับจากบ่อเพาะเลี้ยง 297,702 กิโลกรัม

โดยรัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จะทำการขยายผลเพื่อดำเนินมาตรการดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง เพื่อเร่งกำจัดปลาหมอคางดำให้หมดไปจากระบบนิเวศทางน้ำของไทย 

กระทรวงเกษตรฯ จะดำเนินการตามแผนปฏิบัติการแก้ไขปัญหาการแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำ พ.ศ. 2567 - 2568 กรอบ 5 มาตรการ 12 กิจกรรม

ระยะเวลาดำเนินการตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2567 ถึงเดือนกันยายน 2568

ได้รับการเห็นชอบจาก คณะกรรมการแก้ไขปัญหาการแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำ ครั้งที่ 2/2567

ประกอบด้วย 

มาตรการที่ 1 การควบคุมและกำจัดปลาหมอคางดำในแหล่งน้ำทุกแห่งที่พบการแพร่ระบาด 4 กิจกรรม เน้นการกำจัดปลาหมอคางดำในแหล่งน้ำธรรมชาติ ด้วยเครื่องมือและวิธีการต่างๆ 

มาตรการที่ 2 การกำจัดปลาหมอคางดำในแหล่งน้ำธรรมชาติ โดยการปล่อยปลาผู้ล่าอย่างต่อเนื่อง 2 กิจกรรม เน้นการประเมินสถานภาพปลาหมอคางดำก่อนปล่อยลูกพันธุ์ปลาผู้ล่า เช่น ปลากะพงขาว 

มาตรการที่ 3 การนำปลาหมอคางดำที่กำจัดได้ไปใช้ประโยชน์ เน้นการจัดหาแหล่งกระจายและรับซื้อ จัดหาแนวทางการใช้ประโยชน์ 

มาตรการที่ 4 การสำรวจและเฝ้าระวังการแพร่กระจายปลาหมอคางดำในพื้นที่เขตกันชน เน้นการสร้างความพร้อมในการรับมือเมื่อพบการแพร่ระบาดให้กับองค์กรประมงชุมชนท้องถิ่น และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง สำรวจและเฝ้าระวังในแหล่งน้ำที่ยังไม่พบการแพร่ระบาด

และมาตรการที่ 5 การสร้างความรู้ ความตระหนัก และการมีส่วนร่วมในการกำจัดปลาหมอคางดำ เพื่อประชาสัมพันธ์ให้กับทุกภาคส่วน พร้อมจัดทำคู่มือแนวทางการรับมือ

นอกจากนี้ ยังมีการดำเนินโครงการวิจัยการเหนี่ยวนำชุดโครโมโซม 4n ในปลาหมอคางดำ เพื่อทำให้ประชากรปลาหมอคางดำเป็นหมัน

จากนั้น จะปล่อยปลาหมอคางดำพิเศษเหล่านี้ ลงสู่แหล่งน้ำ เพื่อให้ไปผสมพันธุ์กับปลาหมอคางดำปกติที่มีชุดโครโมโซม 2 ชุด (2n) ซึ่งจะทำให้เกิดลูกปลาหมอคางดำที่มีชุดโครโมโซม 3 ชุด (3n) ซึ่งลูกปลากลุ่มนี้จะเป็นหมัน ไม่สามารถขยายพันธุ์ต่อได้

โดยมีแผนปล่อยพันธุ์ปลาหมอคางดำ 4n ลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติเพื่อควบคุมการแพร่ระบาด ทยอยปล่อยอย่างน้อย 250,000 ตัว ภายในระยะเวลา 15 เดือน (กรกฎาคม 2567 - กันยายน 2568) 

5. กรมประมงได้มีการออกประกาศกรมประมง เรื่อง ประชาสัมพันธ์ห้ามเพาะเลี้ยงปลาหมอคางดำ ลงวันที่ 19 กรกฎาคม 2567

เน้นย้ำ สร้างการรับรู้ และการตระหนักรู้อย่างจริงจัง

หากผู้ใดฝ่าฝืนทำการเพาะเลี้ยงปลาหมอคางดำ จะถูกดำเนินคดีตามมาตรา 144 แห่งพระราชกำหนดการประมง พ.ศ.2558

ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 1 ล้านบาทหรือทั้งจำทั้งปรับ

และหากนำไปปล่อยในที่จับสัตว์น้ำ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 2 ล้านบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

6. ส่วนการสาวหาต้นตอการแพร่ระบาด ก็ควรทำอย่างตรงไปตรงมา

ไม่จงใจโจมตีเฉพาะรายใดรายหนึ่ง เพื่อดิสเครดิต โดยปราศจากหลักฐานชี้ชัด จริงแท้แน่นอน

อย่าลืมว่า นอกจากการขออนุญาตนำเข้าในปี 2553 แล้วยังปรากฏข้อมูลด้วยว่า มีบริษัท 11 ราย ส่งออกปลาหมอสีคางดำกว่าสองแสนตัว ออกจำหน่ายในหลายประเทศ ช่วงปี 2556-2559

ทั้งหมดมีรายชื่อบริษัทเอกชน พร้อมจำนวนส่งออก มูลค่าส่งออกชัดเจน

บริษัทเหล่านี้ เอาปลาที่ไหนไปส่งออก ? มีการเพาะเลี้ยงในประเทศหรือไม่? แล้วแพร่กระจายออกสู่แหล่งน้ำธรรมชาติได้หรือไม่?

สารส้ม