ขณะที่สื่อตะวันตกและสื่อไทยปั่นกระแสกองกำลังผสมกลุ่มชาติพันธุ์ โกกั้ง ตะอั้ง และกองกำลังพิทักษ์ประชาชน (PDF) ฝ่ายรัฐบาลเงาพม่า (NUG) รุกคืบหน้าทำสงครามกับกองทัพพม่า และยึดเมืองสำคัญๆ ใกล้ชายแดนจีนได้หลายเมือง สหรัฐอเมริกากับประเทศตะวันตก รวมทั้งพรรคก้าวไกลที่อ้างตนเป็นคนรุ่นใหม่หัวก้าวหน้า ดีอกดีใจว่า รัฐบาลทหารพม่าใกล้ล่มสลายแล้ว

ในขณะที่สหรัฐและประเทศตะวันตกตลอดถึงพรรคก้าวไกลฮึกเหิมดีใจ ในกรุงปักกิ่ง ในกรุงเนปิดอว์ และปางซาง ในเมืองหลวงรัฐว้า ผู้นำต่างนั่งดื่มเหมาไถแกล้มหมูสามชั้น ที่อเมริกาและตะวันตก เตะเข้าปากสหาย จีน พม่าและกลุ่มชาติพันธุ์ว้า ที่กำลังขยายอิทธิพลกว้างใหญ่ออกไปในรัฐฉาน และอีกไม่นานไม่ช้าจะสถาปนารัฐ “ว้า” เป็นทางการหลังจากรัฐบาลทหารพม่าจัดให้มีการเลือกตั้งใหม่ และเปลี่ยนแปลงสหภาพพม่าเป็นสหพันธ์รัฐอย่างเป็นทางการ

ปี 1989 กองทัพว้าแดง ได้แยกตัวออกจากพรรคคอมมิวนิสต์พม่า จัดตั้งเป็น กองทัพสหรัฐว้า (United Wa State Army = UWSA) จากนั้น ว้า ได้ทำสัญญาหยุดยิงกับรัฐบาลพม่า การทำสัญญาหยุดยิง รัฐบาลทหารพม่าตอบแทนโดยการมอบพื้นที่ใกล้ชายแดนพม่า-จีน ภาคเหนือรัฐฉานจัดตั้งเขตพิเศษหมายเลข 2 สหรัฐว้า ปกครองตนเองโดยมีเมืองปางซาง หรือปางคำ เป็นเมืองหลวง ที่ตั้งของสหรัฐว้า ฝั่งตะวันออกติดกับจังหวัดหลินซาง มณฑลยูนนาน ของจีน

UWSA เป็นกองกำลังติดอาวุธที่ใหญ่และแข็งแกร่งที่สุดในบรรดากลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ในสหภาพพม่า UWSA มีกำลังพลติดอาวุธกว่า 30,000 นาย กำลังพลว้า หน้าตาถมึงทึงพร้อมจะล่ากินเนื้อศัตรูได้ทุกขณะเป็นเหตุให้กลุ่มชาติพันธุ์ทุกฝ่ายไม่กล้าข้องแวะกับว้า จากประสบการณ์ตรงที่เคยสัมภาษณ์“อ้ายเสี่ยว สือ และ เต้กุงเหมงผู้นำว้า ในกองทัพว้า ใต้ตรงข้ามดอยสามเส้า จังหวัดเชียงรายเมื่อ 31 ปีแล้ว ผู้เขียนถามอ้ายเสี่ยวสือ ว่า “ในฐานะผู้นำว้ามีผลงานอะไรที่ท่านภูมิใจมากที่สุด” อ้ายเสี่ยวสือ ตอบว่า “ที่ภูมิใจคือสามารถทำให้ ว้า ลดกินเนื้อคนลงได้บ้างแล้ว..” นั่นคือคำตอบนักรบที่แข็งแกร่ง จริงจัง มุ่งหวังจะสถาปนารัฐว้า ในพื้นที่ 155,800 ตารางกิโลเมตรของรัฐฉาน ที่มีกลุ่มชาติพันธุ์หลากหลายส่วนใหญ่เชื้อสายจีน

ว้า ได้ทำข้อตกลงกับรัฐบาล พลเอกมิน อ่อง หล่ายให้ ว้า เป็นกลาง แต่เอียงเข้าข้างพม่า ตามข้อตกลงว่าหลังจากเลือกตั้งครั้งต่อไปกองทัพพม่าจัดการแก้รัฐธรรมนูญให้พม่าเป็นสหพันธ์รัฐประชาธิปไตย ถึงตอนนั้น ว้า ก็เป็นรัฐอิสระจากรัฐฉานโดยสมบูรณ์ และว้าจะขยายอิทธิพลในรัฐฉานกว้างไกลแค่ไหนก็ได้ ที่สำคัญต้องเป็นแนวร่วมรัฐบาลกลางพม่า ว้าใช้กำลังปราบปรามกลุ่มใดก็ได้ตามความพอใจ แต่ต้องไม่ทำสงครามกับทหารพม่า

ว้า มีความสัมพันธ์แนบแน่นทางเชื้อชาติ ความมั่นคง การเมือง และการค้ากับปักกิ่ง ในเวลาเดียวกัน ว้าก็มีผลประโยชน์ร่วมกันกับรัฐบาลทหารพม่า ทั้งด้านการเมือง ความมั่นคงตลอดถึงการค้าทั้งผิดกฎหมายและทรัพยากรธรรมชาติ จึงพูดได้ว่า สงครามในตอนเหนือรัฐฉานเป็นการเตะหมูเข้าปาก ว้า พม่า และจีน พูดง่ายๆ คือกลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มเล็กๆ รบกันมากเท่าไหร่ ว้าก็ยิ่งขยายพื้นที่รัฐ ว้า ออกไปได้มากเท่านั้น

ตัวอย่างเช่น ปลายปี 2566 กองกำลังพันธมิตรสามฝ่าย นำโดยโกงกั้ง ตะอั้งและกองทัพอาระกัน ปฏิบัติการ 2017 ทำสงครามกับโกงกั้ง ที่บริหารเมืองอาชญากรรมข้ามชาติ ในเมืองเล่าก์ก่าย โกกั้ง ที่เป็นฝ่ายรุกได้รับการสนับสนุนจากจีนขับไล่โกกั้ง ที่เป็น กองกำลังชายแดนพม่า BGF (Border Guard Force) ออกจากเล่าก์ก่ายไปได้ กองกำลังผสมสามฝ่ายยึดเมืองได้แล้วปกครองไม่ได้ ไม่มีกำลังคน ขาดอาวุธ ขาดปัจจัย บริหารไม่ได้สุดท้ายต้องมอบพื้นที่บางส่วนให้ ว้า ขยายพื้นที่เข้ามาบริหาร ตัวอย่างเช่นวันที่ 10 มกราคม 2567 ที่ผ่านมา ที่หอประชุมกลางอำเภอโหป่าง เขตปกครองตนเองชนชาติว้า ในภาคเหนือของรัฐฉาน ตัวแทนจากกองทัพโกก้าง (MNDAA) ได้จัดพิธีส่งมอบพื้นที่ของอำเภอโหป่าง และตำบลป่างโหลงให้แก่กองทัพสหรัฐว้า (UWSA) อย่างเป็นทางการ โดยมีตัวแทนรัฐบาลเขตปกครองตนเองชนชาติว้า และตัวแทนกองบัญชาการกองทัพสหรัฐว้า จากอำเภอเมืองใหม่มาเป็นผู้รับมอบ

และล่าสุด เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม ดิโพลแมตออนไลน์ กระบอกเสียงของ CFR (Council of Foriegn Relstion) ซีไอเอ พลเรือนของอเมริกา รายงานว่าปฏิบัติการเฟสสองสงคราม 2017 ใช้กำลังจำนวนมากโจมตีเมืองลาเสี้ยว ทำให้ UWSA ซึ่งไม่ต้องลั่นกระสุนแม้แต่นัดเดียว กลับได้ครอบครองสามเมืองเพิ่มเติมในรัฐฉาน ได้แก่ เมืองโอปัง ปางโลง และเมืองตังยาน และมีแนวโน้มว่า ว้า จะครอบครองเพิ่มอีกหลายเมืองในไม่กี่อาทิตย์ข้างหน้า

นั้นเป็นหนึ่งตัวอย่างในหลายสิบเมืองที่ฝ่ายต่อต้านยึดได้แล้วมอบให้ ว้า บริหารจัดการเงียบๆไม่เปิดเผยต่อสาธารณะเพื่อรักษาหน้า และให้สื่อตะวันตกได้หากินต่อไปดังนั้นกระแสข่าวกองกำลังผสมโกกั้ง ตะอั้ง และ พีดีเอฟกำลังรุกหนักทางเหนือรัฐฉาน ยึดฐานที่ฐานมั่นพม่าได้หลายแห่ง รวมทั้งเส้นทางขนส่งสินค้า ซึ่งบัดนี้ตกอยู่ใต้การควบคุมของปฏิบัติ 2017 เฟสสอง 90% แล้ว จึงเป็นเหตุให้พลเอกมิน อ่อง หล่าย กับเฮียสี..นอนตีพุงหัวเราะร่วน

ส่วนว้าก็ครึ้มอกครึ้มใจว่า รัฐว้าอิสระจากรัฐฉานใกล้เป็นจริงขึ้นมาทุกวันแล้ว ซึ่งมีสัญญาณน่าสนใจเมื่อวันที่ 15 เมษายนที่ผ่านมา ที่เมืองปางซาง UWSA ได้จัดเฉลิมฉลองครบรอบ 30 ปีของการก่อตั้งสหรัฐว้า ไฮไลท์ของการเฉลิมฉลอง คือการสวนสนามแสดงแสนยานุภาพของกองทัพซึ่งจัดขึ้นในช่วงเช้าของวัน โดยมีเป่า โหย่ว เสียง ผู้นำ UWSA เป็นผู้ตรวจพลสวนสนาม “ประกาศเป็นรัฐว้าอย่างเป็นทางการไม่ได้เรียกเขตปกครองพิเศษอีกต่อไป”

หลายท่านคงเข้าใจแผนการแบ่งแยกแล้วปกครองของอังกฤษ ที่ก่อนจากอังกฤษไปได้แบ่งการปกครองพม่าเป็น 7 รัฐ (State) และ 7 ภาค (Division) ได้แก่ รัฐยะไข่ รัฐฉิ่น รัฐคะฉิ่น รัฐกะเหรี่ยง รัฐคะยา รัฐมอญ และรัฐฉาน ซึ่งมีพื้นที่มากที่สุดถึง 155,800 ตารางกิโลเมตร และมีประชากรหลายชาติพันธุ์อยู่ในรัฐฉานประมาณ 6 ล้านคน แบ่งพื้นกันอยู่ตามภูมิศาสตร์ที่ส่วนใหญ่ชาติพันธุ์ฉานหรือไทใหญ่อยู่ใกล้ชายแดนไทย ส่วนชาติพันธุ์เชื้อสายจีนอยู่ใกล้ชายแดนจีนกับพม่า อาทิ ว้า โกกั้ง ปะโอ ปะลอง เป็นต้นดังนั้นการสู้รบกันเองในกลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มเล็กกลุ่มน้อยมีมากเท่าไหร่พวกเขายิ่งต้องการให้ว้า เข้าไปบริหารจัดการพื้นยึดครอบครองได้มากขึ้นเท่านั้น เนื่องจากชาติพันธุ์ขัดแย้งกันเองภายในไม่ไว้ใจพม่า กลุ่มชาติพันธุ์เล็กๆ ให้ ว้า ปกครองอุ่นใจกว่าเนื่องจากมีบรรพบุรุษจีนด้วยกัน จึงพูดได้เต็มปากว่า สหรัฐและตะวันตกรวมทั้งพรรคก้าวไกลที่สนับสนุนให้ฝ่ายต่อต้านทำสงครามกับทหารพม่าคือ เตะหมูเข้าปากว้า พม่าและจีน

ส่วนสถานการณ์ 7 ภาค หรือ 7 Division คืออิระวดี มีประชากรมากที่สุด ภาคมาเกว มัณฑะเลย์ พะโค หรือหงสาวดี หรือ สะกาย ตะนาวศรีและย่างกุ้ง ซึ่งเป็นพื้นที่ของชนชาติพม่าเป็นส่วนใหญ่ จึงไม่ค่อยได้ยินข่าวการสู้รบ จะมีบ้างประปรายที่ PDF ก่อกวนเหมือนยุงรำคาญ หรือไม่ก็มีข่าวปั่นกระแสสร้างราคาว่า กองกำลังปืนแก๊ปของ พีดีเอฟ โจมตีที่นั้นที่นี่ แต่เมื่อสอบถามจากผู้เกี่ยวข้องพบว่าหาความจริงไม่ได้ กองกำลังปืนแก๊ปปั่นกระแสสร้างราคาหาเงินจากต่างชาติ

คนที่รู้เช่นเห็นชาติกลุ่มชาติพันธุ์จึงรู้ว่า ข่าวฝ่ายต่อต้านโจมที่นั่นยึดค่ายทหารพม่าที่โน้น ล้วนเป็นข่าวปั่นกระแสสร้างราคาที่หาความจริงไม่ได้ หรือจะมีบ้างก็เป็นสงครามจรยุทธ์ ที่ พีดีเอฟ ซุ่มโจมตีแล้วล่าถอยออกไป มีบ้างที่ยึดฐานลอย ยึดหมู่บ้านได้แต่พอทหารพม่ายึดคืนก็โวยวายว่า ทหารยิงปืนใหญ่ทิ้งระเบิดใส่ชาวบ้านตาย พวกนักการเมืองหัวก้าวหน้าตาบอดคลำช้างก็อ้างทหารพม่าฆ่าพลเรือน เรียกร้องแซงก์ชั่น
คว่ำบาตรพม่า

พวกตาบอดคลำช้างคงไม่เข้าใจว่า ชนกลุ่มน้อยในพม่ารบราฆ่าฟันแย่งชิงผลประโยชน์กันเองในพื้นที่มีปัญหากันมากว่า 50 ปีแล้ว และในทศวรรษนี้ปัญหาอาชญากรรมชาติแก๊งคอลเซ็นเตอร์ บ่อนพนันออนไลน์เข้ามามีบทบาทสำคัญในพื้นที่ใกล้ชายแดนจีนกับพม่า โกกั้งกับตะอั้งและพีดีเอฟ จึงกำลังเตะหมูเข้าปากว้า พม่า และจีน