คงเป็นภาวะ “สุดจะทน” หรือไม่ก็ “รำคาญเต็มแก่” ทำให้อดีตนักการเมือง/นักกฎหมาย อย่าง “นายนิพิฏฐ์ อินทรสมบัติ” ต้องออกมาโพสต์เฟซบุ๊กว่า

“คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดให้คุณยิ่งลักษณ์ชดใช้ค่าเสียหาย 10,028 ล้าน เข้าใจยากหรือ?

• มีนักกฎหมายและผู้อ้างตนว่าเป็นผู้รู้จำนวนมาก แสดงภูมิรู้ และ“รู้มาก”เรื่องคำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด ที่มีคำวินิจฉัยให้คุณยิ่งลักษณ์ใช้ค่าเสียหายกรณีมีการทุจริตจำนำข้าว 10,028.86 ล้านบาท (ผมเรียกกลมๆเข้าใจง่ายๆว่า 10,028 ล้านบาท)

• นักกฎหมายบางคนบอกว่า คุณยิ่งลักษณ์ไม่ต้องจ่าย,บางคนบอกว่าศาลไม่ได้บังคับให้จ่าย

• ยิ่งต่อมาศาลปกครองมีเอกสารเผยแพร่ระบุว่า ศาลปกครองไม่ได้มีคำพิพากษาให้จ่าย คนก็ยิ่งงงกันไปใหญ่ ฝ่ายที่รู้(มาก)อยู่แล้ว ก็ฟันธงเลยว่า นั่นไง คุณยิ่งลักษณ์ไม่ต้องจ่ายแล้ว

• ผมไม่ใช่นักกฎหมายปกครอง แต่สรุปง่ายๆเป็น “ภาษาชาวบ้าน” ดังนี้

1. เดิม กระทรวงการคลัง กับพวก รวม 9 คน มีคำสั่งทางปกครองให้คุณยิ่งลักษณ์ จ่ายค่าเสียหายจากการทุจริตจำนำข้าว 35,717 ล้านบาท

2.ต่อมา คุณยิ่งลักษณ์ และ นายอนุสรณ์ (สามี) ยื่นฟ้องต่อศาลปกครอง ให้เพิกถอนคำสั่งที่ให้ตนใช้ค่าเสียหาย 35,717 ล้านบาท

3.ศาลปกครองสูงสุดมีคำพิพากษาว่า มีความเสียหายเพียง 20,057 ล้านบาท และในจำนวนนี้ ให้คุณยิ่งลักษณ์จ่ายเพียงครึ่งเดียว คือ 10,028 ล้านบาท

4.ทรัพย์สินของคุณยิ่งลักษณ์ ให้กันส่วนของสามี(นายอนุสรณ์) ออกครึ่งหนึ่ง เพราะเป็นสินสมรส

5.ที่ศาลปกครองแถลงข่าวว่า ศาลปกครองมิได้มีคำพิพากษาให้คุณยิ่งลักษณ์จ่าย 10,028 ล้านบาท ความหมายคือ ศาลปกครองเห็นว่า ที่กระทรวงการคลังให้คุณยิ่งลักษณ์จ่าย 35,717 ล้านบาทนั้น ศาลไม่เห็นด้วย และศาลเห็นว่าคุณยิ่งลักษณ์ต้องจ่ายเพียง 10,028 ล้านบาทเท่านั้น

ก็สรุปว่า คุณยิ่งลักษณ์ ต้องจ่าย 10,028 ล้านบาท ง่ายๆ ไม่ซับซ้อนอะไร เพียงแต่“ผู้รู้” และ“ผู้รู้มาก” แสดงความเห็นทำให้เรื่องง่ายๆ กลายเป็นเรื่องยาก

...ชัดไหมครับ”

1) น.ส.สายทิพย์ สุคติพันธ์ ตุลาการศาลปกครองสูงสุด ในฐานะกรรมการประชาสัมพันธ์ศาลปกครอง กล่าวว่า คดีนี้เป็นการฟ้องของน.ส.ยิ่งลักษณ์ ซึ่งโดนคำสั่งของกระทรวงการคลังที่เรียกให้รับผิดใดใช้ค่าสินไหมโครงการจำนำข้าวเปลือกไป 3.5 หมื่นล้านบาทนั้น จากนั้น น.ส.ยิ่งลักษณ์ จึงเอาคำสั่งนี้มาฟ้องต่อศาลปกครองว่าคำสั่งนี้ถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่ ศาลปกครองก็ได้ทบทวน โดยพิจารณาแล้วเห็นว่า โครงการจำนำข้าวนั้นประกอบด้วยหลายขั้นตอน จึงวินิจฉัยว่า น.ส.ยิ่งลักษณ์ ในส่วนที่ทำหน้าที่กำหนดนโยบายนั้น ไม่ต้องมีความรับผิด แต่ในส่วนที่ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ทำหน้าที่ในฐานะเป็นเจ้าหน้าที่คือเป็นประธานคณะกรรมการนโยบายข้าว ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ที่ควบคุมการปฏิบัตินโยบาย ดังนั้น การระบายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ หรือจีทูจี มีปัญหาการทุจริต มีการรายงานเข้ามาโดยหลายหน่วยงาน แต่ น.ส.ยิ่งลักษณ์ไม่ได้ติดตามกำกับดูแลตรวจสอบการทุจริตในส่วนนี้

“ดังนั้น เฉพาะในส่วนนี้ที่ศาลปกครองเห็นว่า น.ส.ยิ่งลักษณ์จะต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของค่าเสียหายที่กระทรวงการคลังเขาเรียกมา 3.5 หมื่นล้านบาท แต่ศาลปกครองตรวจสอบแล้ว ว่าไม่ใช่ทั้งหมดที่ น.ส.ยิ่งลักษณ์ต้องชดใช้ แต่เป็นตัวเลขเพียงแค่ 10,028 ล้านบาท เนื่องจากโครงการจีทีจี ดังนั้น ผลของคดีศาลปกครองถึงบอกว่าคำสั่งเรียกเงินนั้นชอบบางส่วน และไม่ชอบบางส่วน ส่วนที่ชอบด้วยกฎหมายก็คือ 10,028 ล้านบาทนี้ กระทรวงการคลังก็มีหน้าที่ต้องไปดำเนินการเรียกจาก น.ส.ยิ่งลักษณ์ต่อไป”

2) นักข่าวเจอรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง จึงสอบถามเรื่องการชดใช้ค่าเสียหายในโครงการรับจำนำข้าวเพียงแค่ 10,028 ล้านบาท ซึ่งทางกรมบังคับคดีได้อายัดทรัพย์สินไว้ ประมาณ 30 รายการ จะต้องมีการทบทวนใหม่หรือไม่ พ.ต.อ.ทวี ตอบว่า ส่วนใหญ่การบังคับคดีจะอยู่ที่ตัวของเจ้าหนี้ เราก็ต้องไปถามฝ่ายเจ้าหนี้ เมื่อถามย้ำว่า กระทรวงการคลังใช่หรือไม่ พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า ต้องดูว่าเจ้าหนี้เป็นใคร

สรุป : เสียเวลาถาม ไม่ได้คำตอบที่เป็นประโยชน์อันใดเลย!

2) ด้าน นายพิชัย ชุณหวิชร รองนายกรัฐมนตรี และรมว.คลัง กล่าวว่า เรื่องนี้ตนได้สั่งการให้ฝ่ายกฎหมาย นำข้อเท็จจริงมาดูในรายละเอียดให้หมด ฉะนั้น ขอดูเรื่องย้อนหลังก่อน ผู้สื่อข่าวถามว่าจะต้องมีการตั้งคณะกรรมการขึ้นมาใหม่เพื่อคำนวณค่าเสียหายหรือไม่ นายพิชัย กล่าวว่า ขอดูรายละเอียดในคำสั่งก่อน ส่วนจะใช้ระยะเวลากี่วันนั้น ขอดูรายละเอียดก่อนที่จะดำเนินการอะไร เพราะต้องให้ฝ่ายกฎหมายตรวจดูข้อเท็จจริงก่อน เมื่อถามว่า ทรัพย์สินของ น.ส.ยิ่งลักษณ์ที่เคยยึดทรัพย์ ไว้ก่อนหน้านี้จะต้องนำมาพิจารณาใหม่หรือไม่ นายพิชัย กล่าวว่า ก็นี่ไงตนยังไม่รู้ข้อเท็จจริง ส่วนอายัดไว้เท่าใดนั้น ตนทราบเพียงแต่ในข่าวเท่านั้น ซึ่งมีทั้งอายัดแล้วและจำหน่ายแล้ว แต่เรื่องอื่นๆ ตนยังไม่ทราบ ขอหารือฝ่ายกฎหมายก่อน

เมื่อถามถึงกรณีนายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี และรมว.กลาโหม ออกมาระบุว่าการคำนวณราคาข้าวไม่เหมือนเดิม จึงจำเป็นต้องคำนวณค่าเสียหายใหม่ นายพิชัย กล่าวว่า ก็ต้องลงไปดูเมื่อถามอีกว่า จำเป็นจะต้องตั้งคณะอนุกรรมการขึ้นมาดูแลเฉพาะหรือไม่ นายพิชัย ย้ำว่า ตนขอปรึกษาฝ่ายกฎหมายก่อน

3) นายชูศักดิ์ ศิรินิล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ให้สัมภาษณ์ ว่า หมายความว่าวงเงินค่าเสียหาย คณะกรรมการที่จัดตั้งขึ้นใหม่ต้องคำนวณค่าเสียหายหรือไม่นั้น นายชูศักดิ์ กล่าวว่าเป็นสิ่งที่ต้องคิด เพราะมีข้อเท็จจริงที่เปลี่ยนแปลงไป เช่น การขายข้าว สำนวน และคำบังคับคดีในขณะนั้นเป็นอย่างไร ซึ่งเป็นเรื่องรายละเอียด และทรัพย์สินของนางสาวยิ่งลักษณ์ ที่มีการอายัดไปแล้วนั้น จะต้องมีการคำนวณใหม่ด้วยหรือไม่ นายชูศักดิ์ กล่าวว่า ก็ต้องดู ว่าถึงปัจจุบันมีความเสียหายเท่าไหร่ และรัฐได้เงินไปแล้วเท่าไหร่ ต้องไปดูทั้งหมดส่วนตัวไม่รู้
รายละเอียด

ทั้งนี้ กระทรวงการคลังจะต้องทำคำสั่งใหม่ภายในกี่วันนั้นนายชูศักดิ์ กล่าวว่า คำพิพากษาในข้อ 3 ระบุว่า ให้ดำเนินการภายใน 60 วัน ซึ่งเป็นหน้าที่ของกระทรวงการคลังที่จะต้องไปดู

4) ดร.ณัฐวุฒิ วงศ์เนียม นักกฎหมายมหาชน อธิบายประเด็นข้อสงสัยจากหลายฝ่ายว่า คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดในคดีนี้ เป็นกรณีที่นางสาวยิ่งลักษณ์เป็น “ผู้ฟ้อง” ขอเพิกถอนคำสั่งกระทรวงการคลัง ไม่ใช่เป็น “จำเลย” ถูกฟ้องให้รับผิด ดังนั้น คำพิพากษานี้จึงไม่ใช่คำสั่งให้เธอชำระเงินโดยตรง แต่เป็นเพียงการวินิจฉัยความชอบของคำสั่งทางปกครองเดิม
ตามมาตรา 63/8 (3) ของกฎหมายเดียวกัน กระทรวงการคลังจะต้องดำเนินการยึดหรืออายัดทรัพย์ให้เสร็จสิ้นภายใน 10 ปีนับแต่วันที่คำสั่งเป็นที่สุด โดยไม่ต้องฟ้องศาลให้เสียเวลาอีกต่อไป

หากมีการดำเนินการบังคับคดีให้เป็นไปตามคำสั่งที่กำหนดให้ชำระเงิน ก็จะเข้าสู่กระบวนการตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ได้ทันที

นอกจากนี้ ในกรณีที่ยึดทรัพย์ได้ไม่ครบ หรือไม่สามารถระบุแหล่งทรัพย์ได้ หน่วยงานรัฐที่ออกคำสั่งสามารถร้องขอให้ สำนักงานอัยการสูงสุด หรือหน่วยงานอื่น ช่วยสืบหาทรัพย์แทนได้ตามมาตรา 63/10 และ 63/11

ในส่วนของท่าทีจากพรรคเพื่อไทย และทนายของนางสาวยิ่งลักษณ์ ที่จะใช้ช่อง “ขอรื้อฟื้นคดี” ตามมาตรา 75 ของ พ.ร.บ.จัดตั้งศาลปกครองฯ นั้น ดร.ณัฏฐ์ชี้ว่า ต้องกระทำภายใน 90 วันนับแต่คำสั่งทางปกครองถึงที่สุด แต่ไม่เกิน 5 ปี และต้องมี “พยานหลักฐานใหม่” เท่านั้น อีกทั้งไม่สามารถฟ้องในประเด็นที่ศาลเคยตัดสินไปแล้ว

ข้อเสนอในการ “หักกลบลบหนี้” ด้วยมูลค่าข้าวในโครงการรับจำนำ ก็ไม่สามารถทำได้ เนื่องจากข้าวเป็นทรัพย์ของรัฐ มิใช่ของนางสาวยิ่งลักษณ์โดยตรง และไม่ถือเป็นพยานหลักฐานใหม่ในทางกฎหมาย

สรุป : กระทรวงการคลังและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องดำเนินการ “บังคับคดี” ต่อ นางสาวยิ่งลักษณ์ ให้ชดใช้ค่าเสียหาย จะด้วยวิธี “ยึดทรัพย์” หรืองวิธีใด ก็ไปทำซะ ไม่เช่นนั้นจะมีความผิดฐาน “ละเว้นการปฏิบัติหน้าที่”

เรื่องของเรื่องก็มีแค่นี้เอง!!

จิตกร บุษบา