ชาวฮกเกี้ยนหรือฝูเจี้ยน (福建; Hokkien; ภาษาจีนกลาง: Fújiàn) เป็นชนเผ่าจีนเผ่าหนึ่งที่อพยพมาจากทางตอนเหนือ มีเมืองหลักคือฮกจิว (ฝูโจว) และเอ้หมึง (เซี่ยเหมิน) ที่เป็นเมืองท่าสำคัญ มีอาณาบริเวณเหนืออำเภอแต้จิ๋ว มณฑลกวางตุ้ง เป็นบรรพบุรุษของชาวแต้จิ๋วและชาวไต้หวันเป็นส่วนใหญ่ 

กล่าวกันว่าชาวจีนฮกเกี้ยนเป็นชนเผ่าจีนที่อพยพมาประเทศไทยในสมัยกรุงศรีอยุธยาก่อนจีนกลุ่มอื่น และเป็นชนเผ่าจีนกลุ่มแรกๆ ที่อพยพออกจากแผ่นดินใหญ่ไปตามประเทศต่างๆ เนื่องจากเป็นมณฑลที่อยู่ติดทะเลจึงสามารถออกจากประเทศได้ง่ายกว่ามณฑลอื่น ช่วงแรกที่อพยพมาจะเป็นผู้ที่มีฐานะมาทำการค้า แต่ช่วงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์มาแบบเสื้อผืนหมอนใบมาเป็นกุลี

ชาวจีนฮกเกี้ยนยังเป็นชนเผ่าจีนอาสาช่วยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีกอบกู้เอกราชด้วย ฮกเกี้ยนจะเชี่ยวชาญทางด้านการค้าขายทางเรือหรือรับราชการ ชาวจีนกลุ่มนี้จะมีจำนวนมากในพื้นที่ภาคใต้ โดยเฉพาะเป็นประชากรส่วนใหญ่ของจังหวัดภูเก็ต อีกทั้งมีจำนวนมากในพังงา ตรัง ระนอง สตูล ชุมพรและจังหวัดทั่วไป

เปอรานากัน (มลายู: Peranakan) หรือ บาบ๋า-ย่าหยา (อังกฤษ: Baba-Nyonya, จีน: 峇峇娘惹, พินอิน: Bābā Niángrě, ฮกเกี้ยน: Bā-bā Niû-liá) คือกลุ่มลูกครึ่งมลายู-จีนที่มีวัฒนธรรมผสมผสาน เป็นวัฒนธรรมแบบใหม่ขึ้นมาโดยเป็นการนำเอาจุดเด่นระหว่างจีนกับมลายูมารวมกัน โดยใช้ชื่อ "เปอรานากัน" มีความหมายว่า "เกิดที่นี่"

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 นิยาม "บาบ๋า" และ "ย่าหยา" เป็นคำใช้เรียกชายและหญิง ที่เป็นลูกครึ่งจีนกับมลายูที่เกิดในมลายูและอินโดนีเซีย อย่างไรก็ตามชาวเปอรานากันในประเทศไทย บริเวณจังหวัดชายฝั่งทะเลอันดามันโดยเฉพาะภูเก็ตและตรังทั้งเพศชายและหญิง จะถูกเรียกรวมๆ ว่า บ้าบ๋า หรือบาบา

สาวน้อยบาบ๋าที่ภูเก็ต

อาหารเปอรานากันมีลักษณะผสมระหว่างสองวัฒนธรรม ซึ่งหาได้ทั่วไปในประเทศมาเลเซีย และประเทศสิงคโปร์ ซึ่งเป็นผลพวงจากการแต่งงานข้ามเชื้อชาติ เหล่าสาวย่าหยาจึงนำจุดเด่นที่สุดของอาหารทั้งสองชาติมารวมกัน อาหารเปอรานากันเป็นอาหารที่อร่อย ต้องใช้เวลาปรุงนาน บ้านเปอรานากันแบบเก่าจะมีคนรับใช้มาก และสาวย่าหยาจะใช้เวลาในการปรุงอาหารให้ถูกใจหนุ่มบ้าบ๋า โดยจะมีหญิงย่าหยาสูงวัยคอยกำกับอยู่

ชาฮกเกี้ยนและเอกลักษณ์การดื่มชา ส่วนมากที่มีชื่อเสียงของจีนและระดับโลกล้วนมาจากจากมณฑลเกี้ยน เช่น ชาต้าหงเผา ซุ่ยเซียน เพราะมีภูมิประเทศที่เหมาะสมจึงทำให้ได้ชาที่ดี ชาวฮกเกี้ยนเรียกชาว่า "เต๋" ชาที่ขึ้นชื่อที่สุดคือ ชาอู่หลง

อาหารฮกเกี้ยน เป็นหนึ่งในอาหารแบ่งตามกลุ่มหลักของจีน มีรสชาติที่กลมกล่อม ไม่รสจัด และรสอ่อน นิยมใช้ผัก ไก่ เนื้อหมู และอาหารทะเล มีวิธีการทำที่พิถีพิถัน อาหารขึ้นชื่อของชาวฮกเกี้ยนที่นิยมรับประทานกัน คือ บะกุ๊ดเต๋ ฮกเกี้ยนหมี่ จับฉ่ายหมูสามชั้น เปาะเปี๊ยะสดแป้งบางแผ่นใหญ่ และพระกระโดดกำแพง

เอกลักษณ์ของห้าจังหวัดชายแดนใต้ รวมถึง มาเลเซีย สิงคโปร์ เมื่อตัดยางเสร็จแล้ว จะนิยมดื่มโกปีออ (กาแฟดำ) ดื่มแตออ (ชาดำ) กับจาโก้ยหรือปาท่องโก๋ โรตีน้ำแกง ข้าวเหนียวปิ้ง ไข่ลวก ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ผสมผสานระหว่างจีนฮกเกี้ยนกับชาวมลายูท้องถิ่น การพูดจาภาษาจะผสมคำจีนฮกเกี้ยนและมลายูเข้าด้วยกันจนเกิดเป็นภาษาที่เข้าใจกันในเฉพาะท้องถิ่น

ฮกเกี้ยนหมี่ทะเล (น้ำ)

“ฝูเจี้ยนเหมี่ยน” (ฮกเกี้ยนหมี่) หรือที่คุ้นเคยกันในชื่อหมี่ฮกเกี้ยน เป็นก๋วยเตี๋ยวผัดปรุงสุกในแบบฮกเกี้ยนมีทั้งแบบแห้งและแบบน้ำ เป็นหมี่เส้นใหญ่ แต่เล็กกว่าราเมงของญี่ปุ่น โดยมากปรุงกับของทะเล กุ้ง หอย หมึก ปู ปลา น้ำซุปผสมซีอิ๊วอย่างหอม

หมี่ฮกเกี้ยนทะเล (ขลุกขลิก)

ปรุงเครื่องคล้ายหมี่ชนิดน้ำ ขาดแต่น้ำซุป แต่มีไข่ลาวาโปะหน้า มีรสเข้มข้นกว่าแบบน้ำ เนื่องจากโรยกระเทียมเจียวและต้นหอมเป็นอันมาก

หมี่ซั่วหมูตุ๋น

เส้นหมี่ซั่วคือเส้นหมี่ขาวยาวรสเค็มปะแล่ม ตามตลาดจะขายเป็นขด เมื่อลวกแล้วจะมีความนุ่มละไมต่างจากหมี่ชนิดอื่นๆ นิยมเอาไปทำหมี่ซั่วน้ำกับหมูตุ๋น หรือหมี่ซั่วทะเล เคยกินชนิดหวานโดยต้มกับน้ำตาลทรายแดง ออกรสหวานแซมเค็ม หอมอร่อย

ผักบุ้งไต่ราว (เถ้ากั้ว)

คืออาหารว่างที่เป็นเอกลักษณ์พิเศษจากชาวฮกเกี้ยน อาจจะเรียกได้ว่าเป็นเมี่ยงแบบจีน ตักเส้นหมี่ลวก เต้าหู้ทอด แตงกวา ถั่วงอกลวก ผักบุ้งลวก กุ้งทอด ราดด้วยน้ำจิ้มเฉพาะแบบของชาวฮกเกี้ยนที่รสดีเป็นพิเศษ จากการชิมพอจะแยกแยะได้ว่ามีเต้าหู้ยี้แดง ข้าวหมากแดง (อั่งคัก) รสหวานเค็มเปรี้ยวเสมอกัน เมื่อราดกับเครื่องเคราทั้งหลายทำให้เกิดรสดีอย่างน่าประหลาด

เปาะเปี๊ยะทอด

“เปาะเปี๊ยะกุ้ง” อร่อยหอมกรอบได้รสชาติกุ้งสดจากทะเล เคี้ยวได้อารมณ์ทำจากกุ้งเป็น รับประกันความอร่อยกับกุ้งเป็นตัวๆ เสิร์ฟพร้อมน้ำจิ้มสูตรเด็ดของทางร้าน กินควบน้ำชาจีนหอม เหมาะเป็นอาหารเช้า

เต้าหู้ทอด

ชาวฮกเกี้ยนยังมีความเชี่ยวชาญในการทำเต้าหู้ มีความละเอียดนุ่มนวลไม่เหมือนชาวจีนอื่นทำได้ไม่เหมือน หั่นชิ้นแล้วทอดจนผิวกรอบ หากแต่เนื้อเต้าหู้ข้างในมีความนิ่ม เมื่อได้จิ้มกับน้ำจิ้มสูตรฮกเกี้ยน ได้รสพิเศษชวนติดใจ

หมี่ผัดหมูตุ๋น

ลำพังเส้นหมี่ก็มีรสดีอยู่ในตัว เมื่อราดหมูตุ๋นซีอิ๊วจนเปื่อย แซมผักกาดไต้หวัน โรยกระเทียมเจียว

หมูฮ้องหมั่นโถว

รายการที่สุดป๊อบปูล่าของอาหารจากภาคใต้บ้านเรา ยิ่งไปละแวกฝั่งอันดามัน จะต้องไม่พลาด เป็นเทคนิคการต้มหมูสามชั้นจนเกือบหมดไขมันชั้นหนังนุ่มย้วยกระเพื่อม ให้มาพร้อมหมั่นโถวเนื้อนุ่มละเอียด กับผักแห้งแก้เลี่ยน เหล่านักกินทั้งหลายไม่ควรพลาด

คะน้าน้ำมันหอย

ผักคะน้าหั่นชิ้นไม่ใหญ่นัก ผัดใส่กระเทียมเป็นอันมาก มีข้อติงว่าใส่น้ำมันหอยมากไปหน่อย จนรสเค็มไปสักหน่อย

ราดหน้าซุปเปอร์

ที่อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง มีร้านจีนที่ร่ำลือไปไกลว่าผัดราดหน้าอันยอดเยี่ยมอย่างจานนี้ เป็นอาหารขึ้นชื่อแทบทุกร้านในอำเภอกันตังจะต้องมี เป็นก๋วยเตี๋ยวราดหน้าที่ใส่เครื่องเคราสารพัดจากท้องทะเลทั้งกุ้ง เนื้อปู หมึก หอย เนื้อปลา เขาเลือกสรรวัตถุดิบได้อย่างมีคุณภาพ ราคาราดหน้าหมู เริ่มตั้งแต่จานละ 60 บาท ราดหน้าทะเลจานละ 100 บาท 1,200  บาท จนถึงราคจานละ 2,500 บาท ถ้าไม่เทพจริงคงจะตั้งราคาถึงขนาดนี้ไม่ได้ หากจะลองชิม เขาย้ายร้านมาที่เมืองทองธานี คงไม่ต้องลำบากไปกินถึงอำเภอกันตัง

หมั่นหิ้น (ban hint)

เมืองทองธานี ซอยแจ้งวัฒนะ-ปากเกร็ด 39 นนทบุรี    

โทร. 089 009 8089

เปิดทุกวัน 10:00 - 21:30 น.

ภาพถ่าย โดย มีรัติ รัตติสุวรรณ