วันพฤหัสบดี ที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2568
แนวหน้า
  • แนวหน้า
  • หน้าแรก
  • คอลัมน์
    • คอลัมน์วันนี้
    • คอลัมน์ออนไลน์
    • คอลัมน์การเมือง
    • คอลัมน์ลงมือสู้โกง
    • โลกธุรกิจ
    • ผู้หญิง
    • บันเทิง
    • Like สาระ
    • ดูทั้งหมด
  • ข่าวเด่น
  • พระราชสำนัก
  • การเมือง
  • โลกธุรกิจ
  • อาชญากรรม
  • กทม.
  • ในประเทศ
  • เกษตร
  • ต่างประเทศ
  • กีฬา
  • ผู้หญิง
  • บันเทิง
  • ยานยนต์
  • Like สาระ
หน้าแรก / คอลัมน์ / คอลัมน์การเมือง / เรื่องเล่าจากสภา
เรื่องเล่าจากสภา

เรื่องเล่าจากสภา

ศ.พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร
วันพฤหัสบดี ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2567, 02.00 น.
ที่มาของระเบียบราชการบริหารของไทย

ดูทั้งหมด

  •  

การแบ่งการบริหารราชการของไทยเป็น 3 ประเภทที่มีอยู่ในปัจจุบันนี้ คือราชการบริหารส่วนกลางราชการบริหารส่วนภูมิภาค และราชการบริหารส่วนท้องถิ่น นั้น ได้มีจุดเริ่มต้นขึ้นในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2476 ในสมัยรัฐบาลของนายกรัฐมนตรี พระยาพหลพลพยุหเสนาแต่เดิมนั้นเราไม่มีราชการบริหารส่วนท้องถิ่นดังนั้นการเสนอร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรสยาม เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 จึงถือได้ว่าเป็นการปฏิรูปราชการหรือการบริหารราชการที่ต้องการ จะกระจายอำนาจในการบริหารลงไปยังชุมชนต่างๆ ในระดับล่างให้มากขึ้นนั่นเอง ทั้งนี้น่าจะเดาได้ว่านี่เป็นเจตนาของรัฐบาลของคณะราษฎรที่ต้องการให้ราษฎรในชนบทได้เรียนรู้ถึงการปกครองตนเอง อย่างใกล้ชิด จะได้สนับสนุนการสร้างประชาธิปไตยระดับชาติของคณะราษฎรด้วย ที่จริงร่างกฎหมายฉบับนี้ได้คิดกันทันทีภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง แต่เนื่องจากเกิดความขัดแย้งกันขึ้น จนหลวงประดิษฐ์มนูธรรม ซึ่งเป็นคนที่ได้รับทำในเรื่องนี้ ต้องเดินทางออกนอกประเทศไปฝรั่งเศส เรื่องจริงค้างมา และพระยามโนได้ไปออกพระธรรมนูญราชการฝ่ายพลเรือนแทนเมื่อหลวงประดิษฐ์ฯ กลับมาแล้ว จึงได้มาสะสางร่างกฎหมายฉบับนี้จนเสร็จเรียบร้อย สามารถมานำเสนอได้อย่างรวดเร็ว

“เราจะจัดรูปราชการให้เข้าตามลักษณะการดังที่เขานิยมใช้กันในประเทศต่างๆ คือเราจัดเป็นส่วนกลาง เป็นภูมิภาค และเป็นท้องถิ่นสำหรับส่วนกลางนั้น คือคณะรัฐมนตรีรับมอบหมายเช่น มีกระทรวง ทบวงและกรม ส่วนภูมิภาคหมายถึงจะส่งข้าราชการไปประจำแต่เดิมมีมณฑลจังหวัดอำเภอ… สำหรับเรื่องราชการบริหารส่วนท้องถิ่นนั้น หมายความถึงเรื่องเทศบาล ซึ่งรัฐบาลได้แถลงเป็นนโยบายไว้แล้ว จึงควรยกอำนาจบางอย่างให้ท้องถิ่นเขาทำ เพราะฉะนั้นจึงแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ


1. ราชการบริหารส่วนกลาง

2. ราชการบริหารส่วนภูมิภาค

3. ราชการบริหารส่วนท้องถิ่น”

หลังจากประดิษฐ์ฯแถลงเสร็จ พระยาปรีดานฤเบศร์ ได้ถามว่า “เกี่ยวด้วยศาลหรือเปล่า” คำตอบของประดิษฐ์ฯคือ “ไม่เกี่ยวเลย”

ที่ประชุมสภาฯมีมติเห็นด้วยกับหลักการตามที่เสนอ และได้มีการพิจารณาต่อไปในวาระที่ 2 และ 3 โดยใช้เป็นอนุกรรมการเต็มสภาฯ ในการพิจารณาเรียงมาตรานั้นได้มีการซักถามเพื่อความเข้าใจอันดี ซึ่งคำตอบที่อธิบายอันน่าสนใจนั่นคืออธิบายถึงคำว่าทบวง กับทบวงการเมือง

“คำว่า “ทะบวง” ซึ่งเราได้เคยใช้เรียกขานโดยทั่วๆไปนั้น หมายถึงส่วนราชการอย่างหนึ่ง ส่วนคำว่า“ทะบวงการเมือง”นั้น หมายถึงส่วนราชการที่มีฐานะเป็นนิติบุคคล คือเป็นคำรวมของกระทรวง ทะบวง กรม เพราะฉะนั้น “ทะบวง” จึงเป็นทะบวงการเมืองเสมอไป แต่ “ทะบวงการเมือง “ไม่เป็น” ทะบวง “เสมอไป”

จบลงด้วยการพิจารณาในวาระที่ 3 ที่สภาฯได้มีมติผ่านร่างกฎหมายฉบับนี้ให้ออกมา ต่อจากนั้นจึงได้มีการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทะบวง กรม ติดต่อกันไปเลย โดยจัดแจงให้มีกระทรวงเพียง 8 กระทรวง และมีทะบวง 1 แห่ง คือสำนักนายกรัฐมนตรี และให้เปลี่ยนชื่อกระทรวงพระคลังเป็นกระทรวงการคลัง กับมีกระทรวงวังอยู่ด้วย ทั้งนี้ทางรัฐบาลได้ส่งพระยานิติศาสตร์ไพศาลและหม่อมเจ้า
วรรณไวทยากร วรวรรณ ไปเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและมาถ่ายทอดว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระกระแสรับสั่งว่าเป็นความคิด
ที่ทรงเห็นพ้องด้วย ในการพิจารณาในวาระที่ 2 ก็ได้นำเสนอว่ามีการตั้งกรมใหม่ เช่น กรมพลศึกษา หรือเปลี่ยนชื่อใหม่กรมใหม่เช่นกรมนคราทร เป็นกรมโยธาเทศบาล โดยสภาฯมติผ่านกฎหมายนี้ในวันนั้น

นรนิติ เศรษฐบุตร

เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน

โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น

1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี

3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี

  •  
  • Breaking News
  • ข่าวยอดนิยม
  • คอลัมน์ฮิต
07:14 น. บทวิเคราะห์ อุตสาหกรรมไทยต้องปรับตัว รับมือมาตรการ CBAM ของสหภาพยุโรป
07:13 น. อุตุฯประกาศฉบับ 10 ภาคใต้ฝนตกหนัก-อ่าวไทยคลื่นลมแรง
07:11 น. ‘ทัพภาค 2’ลั่น‘การทูต’คือชุดสูท ‘การทหาร’คือชุดเกราะ พลังเดียวกันปกป้องประเทศ
07:00 น. ‘พิพัฒน์’เล็งผุด 2 โปรเจกต์ EEC จูงใจเอกชนเดินหน้ารถไฟเชื่อม 3 สนามบิน
06:58 น. สภาพอากาศวันนี้! ไทยตอนบนอุณหภูมิสูงขึ้น-ภาคใต้มีฝนเพิ่ม
ดูทั้งหมด
ทนายแก้ว เสียใจอย่างสุดซึ้ง หากเป็นไปตามข่าว ผิดถึงขั้นประหารชีวิต
มาแล้ว! กรมอุตุฯคาดหมายอากาศ 7 วันข้างหน้า ตั้งแต่ 7-13 ธ.ค.68
ฮุน เซน กินหรูอยู่สบาย โพสต์ภาพเที่ยวทะเลในสีหนุวิลล์ ขณะดำรงตำแหน่งรักษาการประมุข
ทำไมทองคำ 3 บาท ของพนักงาน 10 ปี ถึงกลายเป็นชนวนสงครามแรงงานแห่งปี
มาแล้ว! อัปเดตพยากรณ์ 10 ข้างหน้า 6–15 ธ.ค. 68 พบมวลอากาศเย็นระลอกใหม่
ดูทั้งหมด
ใกล้สิ้นปียังมีเงาหม่น
‘เผด็จศึกเขมร’ไม่มีการหยุดยิง
การบ้านสำหรับพรรคการเมือง
ท่านเหลี่ยมไม่ยอมแพ้?
การค้าขาย การบริโภค และการออม
ดูทั้งหมด

เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจ

สภาพอากาศวันนี้! ไทยตอนบนอุณหภูมิสูงขึ้น-ภาคใต้มีฝนเพิ่ม

'พ.อ.กิตติพงษ์'เดือด! ซัดพวกวิจารณ์กองทัพ ไม่เคยเหยียบสนามจริง อย่าริเป็นกูรู

'เงือกเนย'ลุ้นสุดใจ!คว้าทองผีเสื้อ200ม.ซีเกมส์

‘รัฐสภา’ไฟเขียว ‘สูตร20หยิบ1’เลือก‘ผู้ร่างรธน.’ ด้าน‘พริษฐ์’แจงป้องผูกขาดเสียงข้างมาก

ประวัติศาสตร์!ขี่ม้าโปโลไทยคว้าทองแรกซีเกมส์

แชมป์รอบ30ปี! ฮอกกี้หญิงไทยคว้าทองซีเกมส์

  • Breaking News
  • บทวิเคราะห์ อุตสาหกรรมไทยต้องปรับตัว รับมือมาตรการ CBAM ของสหภาพยุโรป บทวิเคราะห์ อุตสาหกรรมไทยต้องปรับตัว รับมือมาตรการ CBAM ของสหภาพยุโรป
  • อุตุฯประกาศฉบับ 10 ภาคใต้ฝนตกหนัก-อ่าวไทยคลื่นลมแรง อุตุฯประกาศฉบับ 10 ภาคใต้ฝนตกหนัก-อ่าวไทยคลื่นลมแรง
  • ‘ทัพภาค 2’ลั่น‘การทูต’คือชุดสูท ‘การทหาร’คือชุดเกราะ พลังเดียวกันปกป้องประเทศ ‘ทัพภาค 2’ลั่น‘การทูต’คือชุดสูท ‘การทหาร’คือชุดเกราะ พลังเดียวกันปกป้องประเทศ
  • ‘พิพัฒน์’เล็งผุด 2 โปรเจกต์ EEC จูงใจเอกชนเดินหน้ารถไฟเชื่อม 3 สนามบิน ‘พิพัฒน์’เล็งผุด 2 โปรเจกต์ EEC จูงใจเอกชนเดินหน้ารถไฟเชื่อม 3 สนามบิน
  • สภาพอากาศวันนี้! ไทยตอนบนอุณหภูมิสูงขึ้น-ภาคใต้มีฝนเพิ่ม สภาพอากาศวันนี้! ไทยตอนบนอุณหภูมิสูงขึ้น-ภาคใต้มีฝนเพิ่ม
ดูทั้งหมด

คอลัมน์ที่เกี่ยวข้อง

ญัตติเปิดอภิปรายทั่วไปเกี่ยวกับแผนปฏิวัติ เมื่อ พ.ศ. 2493

ญัตติเปิดอภิปรายทั่วไปเกี่ยวกับแผนปฏิวัติ เมื่อ พ.ศ. 2493

11 ธ.ค. 2568

ร่างกฎหมายจะเป็นกฎหมายเกี่ยวกับการเงินหรือไม่ ใครจะมีอำนาจชี้ขาด

ร่างกฎหมายจะเป็นกฎหมายเกี่ยวกับการเงินหรือไม่ ใครจะมีอำนาจชี้ขาด

4 ธ.ค. 2568

เมื่อ นายฉ่ำ จำรัสเนตร ผู้แทนฯเมืองนครศรีธรรมราช ถูกร้องว่าเป็นผู้วิกลจริต

เมื่อ นายฉ่ำ จำรัสเนตร ผู้แทนฯเมืองนครศรีธรรมราช ถูกร้องว่าเป็นผู้วิกลจริต

27 พ.ย. 2568

ตำรวจจะจับสมาชิกสภาที่กลางสภาผู้แทนราษฎร

ตำรวจจะจับสมาชิกสภาที่กลางสภาผู้แทนราษฎร

20 พ.ย. 2568

ผู้แทนฯ ขอออกจากสมาชิกภาพ เพราะไม่เห็นด้วยกับการคืนเงินเดือนผู้แทนฯ

ผู้แทนฯ ขอออกจากสมาชิกภาพ เพราะไม่เห็นด้วยกับการคืนเงินเดือนผู้แทนฯ

13 พ.ย. 2568

สภาร่างรัฐธรรมนูญสภาแรกของไทย

สภาร่างรัฐธรรมนูญสภาแรกของไทย

6 พ.ย. 2568

การเลือกตั้งทั่วไปครั้งที่ 6

การเลือกตั้งทั่วไปครั้งที่ 6

30 ต.ค. 2568

การมีวุฒิสภาครั้งแรกในประเทศไทย

การมีวุฒิสภาครั้งแรกในประเทศไทย

23 ต.ค. 2568

Back to Top

ผู้ดูแลเว็บไซต์ www.naewna.com
webmaster นายปรเมษฐ์ ภู่โต
ดูแลรับผิดชอบข่าว/ภาพ/โฆษณา/ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับเว็บไซต์
กรรมการบริษัทฯ, กรรมการผู้มีอำนาจ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการนำเสนอข่าว/ภาพ/ข้อมูลใดๆในเว็บไซต์ทั้งสิ้น

Social Media

  • หน้าแรก |
  • เกี่ยวกับแนวหน้า |
  • โฆษณากับเรา |
  • ร่วมงานกับเรา |
  • ติดต่อแนวหน้า |
  • นโยบายข้อตกลง
Copyright © 2025 Naewna.com All right reserved