วันจันทร์ ที่ 27 ตุลาคม พ.ศ. 2568
แนวหน้า
  • แนวหน้า
  • หน้าแรก
  • คอลัมน์
    • คอลัมน์วันนี้
    • คอลัมน์ออนไลน์
    • คอลัมน์การเมือง
    • คอลัมน์ลงมือสู้โกง
    • โลกธุรกิจ
    • ผู้หญิง
    • บันเทิง
    • Like สาระ
    • ดูทั้งหมด
  • ข่าวเด่น
  • พระราชสำนัก
  • การเมือง
  • โลกธุรกิจ
  • อาชญากรรม
  • กทม.
  • ในประเทศ
  • เกษตร
  • ต่างประเทศ
  • กีฬา
  • ผู้หญิง
  • บันเทิง
  • ยานยนต์
  • Like สาระ
หน้าแรก / คอลัมน์ / คอลัมน์การเมือง / เรื่องเล่าจากสภา
เรื่องเล่าจากสภา

เรื่องเล่าจากสภา

ศ.พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร
วันพฤหัสบดี ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2567, 02.00 น.
ที่มาของระเบียบราชการบริหารของไทย

ดูทั้งหมด

  •  

การแบ่งการบริหารราชการของไทยเป็น 3 ประเภทที่มีอยู่ในปัจจุบันนี้ คือราชการบริหารส่วนกลางราชการบริหารส่วนภูมิภาค และราชการบริหารส่วนท้องถิ่น นั้น ได้มีจุดเริ่มต้นขึ้นในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2476 ในสมัยรัฐบาลของนายกรัฐมนตรี พระยาพหลพลพยุหเสนาแต่เดิมนั้นเราไม่มีราชการบริหารส่วนท้องถิ่นดังนั้นการเสนอร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรสยาม เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 จึงถือได้ว่าเป็นการปฏิรูปราชการหรือการบริหารราชการที่ต้องการ จะกระจายอำนาจในการบริหารลงไปยังชุมชนต่างๆ ในระดับล่างให้มากขึ้นนั่นเอง ทั้งนี้น่าจะเดาได้ว่านี่เป็นเจตนาของรัฐบาลของคณะราษฎรที่ต้องการให้ราษฎรในชนบทได้เรียนรู้ถึงการปกครองตนเอง อย่างใกล้ชิด จะได้สนับสนุนการสร้างประชาธิปไตยระดับชาติของคณะราษฎรด้วย ที่จริงร่างกฎหมายฉบับนี้ได้คิดกันทันทีภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง แต่เนื่องจากเกิดความขัดแย้งกันขึ้น จนหลวงประดิษฐ์มนูธรรม ซึ่งเป็นคนที่ได้รับทำในเรื่องนี้ ต้องเดินทางออกนอกประเทศไปฝรั่งเศส เรื่องจริงค้างมา และพระยามโนได้ไปออกพระธรรมนูญราชการฝ่ายพลเรือนแทนเมื่อหลวงประดิษฐ์ฯ กลับมาแล้ว จึงได้มาสะสางร่างกฎหมายฉบับนี้จนเสร็จเรียบร้อย สามารถมานำเสนอได้อย่างรวดเร็ว

“เราจะจัดรูปราชการให้เข้าตามลักษณะการดังที่เขานิยมใช้กันในประเทศต่างๆ คือเราจัดเป็นส่วนกลาง เป็นภูมิภาค และเป็นท้องถิ่นสำหรับส่วนกลางนั้น คือคณะรัฐมนตรีรับมอบหมายเช่น มีกระทรวง ทบวงและกรม ส่วนภูมิภาคหมายถึงจะส่งข้าราชการไปประจำแต่เดิมมีมณฑลจังหวัดอำเภอ… สำหรับเรื่องราชการบริหารส่วนท้องถิ่นนั้น หมายความถึงเรื่องเทศบาล ซึ่งรัฐบาลได้แถลงเป็นนโยบายไว้แล้ว จึงควรยกอำนาจบางอย่างให้ท้องถิ่นเขาทำ เพราะฉะนั้นจึงแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ


1. ราชการบริหารส่วนกลาง

2. ราชการบริหารส่วนภูมิภาค

3. ราชการบริหารส่วนท้องถิ่น”

หลังจากประดิษฐ์ฯแถลงเสร็จ พระยาปรีดานฤเบศร์ ได้ถามว่า “เกี่ยวด้วยศาลหรือเปล่า” คำตอบของประดิษฐ์ฯคือ “ไม่เกี่ยวเลย”

ที่ประชุมสภาฯมีมติเห็นด้วยกับหลักการตามที่เสนอ และได้มีการพิจารณาต่อไปในวาระที่ 2 และ 3 โดยใช้เป็นอนุกรรมการเต็มสภาฯ ในการพิจารณาเรียงมาตรานั้นได้มีการซักถามเพื่อความเข้าใจอันดี ซึ่งคำตอบที่อธิบายอันน่าสนใจนั่นคืออธิบายถึงคำว่าทบวง กับทบวงการเมือง

“คำว่า “ทะบวง” ซึ่งเราได้เคยใช้เรียกขานโดยทั่วๆไปนั้น หมายถึงส่วนราชการอย่างหนึ่ง ส่วนคำว่า“ทะบวงการเมือง”นั้น หมายถึงส่วนราชการที่มีฐานะเป็นนิติบุคคล คือเป็นคำรวมของกระทรวง ทะบวง กรม เพราะฉะนั้น “ทะบวง” จึงเป็นทะบวงการเมืองเสมอไป แต่ “ทะบวงการเมือง “ไม่เป็น” ทะบวง “เสมอไป”

จบลงด้วยการพิจารณาในวาระที่ 3 ที่สภาฯได้มีมติผ่านร่างกฎหมายฉบับนี้ให้ออกมา ต่อจากนั้นจึงได้มีการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทะบวง กรม ติดต่อกันไปเลย โดยจัดแจงให้มีกระทรวงเพียง 8 กระทรวง และมีทะบวง 1 แห่ง คือสำนักนายกรัฐมนตรี และให้เปลี่ยนชื่อกระทรวงพระคลังเป็นกระทรวงการคลัง กับมีกระทรวงวังอยู่ด้วย ทั้งนี้ทางรัฐบาลได้ส่งพระยานิติศาสตร์ไพศาลและหม่อมเจ้า
วรรณไวทยากร วรวรรณ ไปเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและมาถ่ายทอดว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระกระแสรับสั่งว่าเป็นความคิด
ที่ทรงเห็นพ้องด้วย ในการพิจารณาในวาระที่ 2 ก็ได้นำเสนอว่ามีการตั้งกรมใหม่ เช่น กรมพลศึกษา หรือเปลี่ยนชื่อใหม่กรมใหม่เช่นกรมนคราทร เป็นกรมโยธาเทศบาล โดยสภาฯมติผ่านกฎหมายนี้ในวันนั้น

นรนิติ เศรษฐบุตร

เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน

โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น

1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี

3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี

  •  
  • Breaking News
  • ข่าวยอดนิยม
  • คอลัมน์ฮิต
22:07 น. 'ป้ารุจี'นักปั้นตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ บุคคลในภาพที่เคยเฝ้ารับเสด็จ'สมเด็จพระพันปีหลวง'
21:52 น. เข้าใจยากตรงไหน? 'โดม'โพสต์สั้นๆง่ายๆ หลังคนงงเรื่องการจัดงานรื่นเริง
21:48 น. ‘เอ้ สุชัชวีร์’ศิษย์พระจอมเกล้าลาดกระบัง ร่วมน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ‘สมเด็จพระพันปีหลวง’
21:39 น. ไม่ยกเลิกจัดที่ไทย! Miss Universe 2025 พร้อมปรับรูปแบบให้เหมาะสม
21:33 น. จังหวัด-อำเภอทั่วไทยร่วมประกอบพิธีถวายน้ำสรงพระบรมศพเบื้องหน้าพระฉายาลักษณ์'สมเด็จพระพันปีหลวง'
ดูทั้งหมด
สมฐานะสะใภ้สิงห์! 'มายด์ ลภัสลัล'ควง'พาย สุนิษฐ์'เข้าพิธีมงคลแรกของชีวิต
รู้จัก'อีฟ กาญจนา' ประธานมูลนิธิ เคียงข้าง'กัน จอมพลัง'ที่เจ้าตัวไว้วางใจที่สุด!
'ต๊ะ นารากร'เปิดผนึกถึง'หนุ่ม กรรชัย'ขยี้ปมเงินบริจาค ยก'องค์กรทำดี'จัดตั้งโปร่งใส
สื่อทั่วโลกรายงานข่าว 'สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง' สวรรคต
เปิดวินาที! ประชาชนฝ่าขบวนเสด็จ'ในหลวง-พระราชินี'
ดูทั้งหมด
พระจะครองกมลไทยไปชั่วกาล
บุคคลแนวหน้า : 26 ตุลาคม 2568
อ.หมอเฉก ธนะสิริ
ไม่ลบไม่เลือนจากความทรงจำ
‘กัน จอมพลัง’ กับพลังที่ซ่อนเร้น
ดูทั้งหมด

เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจ

เข้าใจยากตรงไหน? 'โดม'โพสต์สั้นๆง่ายๆ หลังคนงงเรื่องการจัดงานรื่นเริง

‘เอ้ สุชัชวีร์’ศิษย์พระจอมเกล้าลาดกระบัง ร่วมน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ‘สมเด็จพระพันปีหลวง’

ไม่ยกเลิกจัดที่ไทย! Miss Universe 2025 พร้อมปรับรูปแบบให้เหมาะสม

น้อมรำลึกเก้าอี้ทรงประทับของ'สมเด็จพระพันปีหลวง' เมื่อทรงเสด็จเยี่ยมชาวผู้ไทยบ้านโพน

'นฤมล'แจงชัด!คำสั่งงดกิจกรรมรื่นเริง ไม่กระทบกีฬาสี-กิจกรรมเสริมหลักสูตร

'เรวัช'ซัดแรง! อดีต สส.ไม่สำนึก ปมโพสต์ถาม'จะจัดงานลอยกระทงยังไง'

  • Breaking News
  • \'ป้ารุจี\'นักปั้นตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ บุคคลในภาพที่เคยเฝ้ารับเสด็จ\'สมเด็จพระพันปีหลวง\' 'ป้ารุจี'นักปั้นตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ บุคคลในภาพที่เคยเฝ้ารับเสด็จ'สมเด็จพระพันปีหลวง'
  • เข้าใจยากตรงไหน? \'โดม\'โพสต์สั้นๆง่ายๆ หลังคนงงเรื่องการจัดงานรื่นเริง เข้าใจยากตรงไหน? 'โดม'โพสต์สั้นๆง่ายๆ หลังคนงงเรื่องการจัดงานรื่นเริง
  • ‘เอ้ สุชัชวีร์’ศิษย์พระจอมเกล้าลาดกระบัง ร่วมน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ‘สมเด็จพระพันปีหลวง’ ‘เอ้ สุชัชวีร์’ศิษย์พระจอมเกล้าลาดกระบัง ร่วมน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ‘สมเด็จพระพันปีหลวง’
  • ไม่ยกเลิกจัดที่ไทย! Miss Universe 2025 พร้อมปรับรูปแบบให้เหมาะสม ไม่ยกเลิกจัดที่ไทย! Miss Universe 2025 พร้อมปรับรูปแบบให้เหมาะสม
  • จังหวัด-อำเภอทั่วไทยร่วมประกอบพิธีถวายน้ำสรงพระบรมศพเบื้องหน้าพระฉายาลักษณ์\'สมเด็จพระพันปีหลวง\' จังหวัด-อำเภอทั่วไทยร่วมประกอบพิธีถวายน้ำสรงพระบรมศพเบื้องหน้าพระฉายาลักษณ์'สมเด็จพระพันปีหลวง'
ดูทั้งหมด

คอลัมน์ที่เกี่ยวข้อง

การมีวุฒิสภาครั้งแรกในประเทศไทย

การมีวุฒิสภาครั้งแรกในประเทศไทย

23 ต.ค. 2568

โฉมหน้าผู้พิจารณาร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2489

โฉมหน้าผู้พิจารณาร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2489

16 ต.ค. 2568

พึ่ง ศรีจันทร์ ประธานสภาผู้แทนฯ มือเปล่าที่กล้าไปประชุมสภา  ภายหลังที่คณะรัฐประหารล้มรัฐธรรมนูญแล้ว

พึ่ง ศรีจันทร์ ประธานสภาผู้แทนฯ มือเปล่าที่กล้าไปประชุมสภา ภายหลังที่คณะรัฐประหารล้มรัฐธรรมนูญแล้ว

9 ต.ค. 2568

คณะผู้ยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับถาวรฉบับแรก

คณะผู้ยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับถาวรฉบับแรก

2 ต.ค. 2568

การมีสมาชิกพฤฒสภาในประวัติศาสตร์การเมืองไทย

การมีสมาชิกพฤฒสภาในประวัติศาสตร์การเมืองไทย

25 ก.ย. 2568

การอภิปรายเพื่อไม่ไว้วางใจรัฐบาลที่ใช้เวลานานที่สุดในประวัติศาสตร์รัฐสภาไทย

การอภิปรายเพื่อไม่ไว้วางใจรัฐบาลที่ใช้เวลานานที่สุดในประวัติศาสตร์รัฐสภาไทย

18 ก.ย. 2568

รัฐบาลนายควงแพ้เสียงในสภาฯเรื่องกฎหมายควบคุมค่าใช้จ่ายของประชาชน ต้นปี 2489

รัฐบาลนายควงแพ้เสียงในสภาฯเรื่องกฎหมายควบคุมค่าใช้จ่ายของประชาชน ต้นปี 2489

11 ก.ย. 2568

การปิดประตูประชาธิปไตยครึ่งใบโดย รัฐธรรมนูญ พ.ศ.2489

การปิดประตูประชาธิปไตยครึ่งใบโดย รัฐธรรมนูญ พ.ศ.2489

4 ก.ย. 2568

Back to Top

ผู้ดูแลเว็บไซต์ www.naewna.com
webmaster นายปรเมษฐ์ ภู่โต
ดูแลรับผิดชอบข่าว/ภาพ/โฆษณา/ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับเว็บไซต์
กรรมการบริษัทฯ, กรรมการผู้มีอำนาจ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการนำเสนอข่าว/ภาพ/ข้อมูลใดๆในเว็บไซต์ทั้งสิ้น

Social Media

  • หน้าแรก |
  • เกี่ยวกับแนวหน้า |
  • โฆษณากับเรา |
  • ร่วมงานกับเรา |
  • ติดต่อแนวหน้า |
  • นโยบายข้อตกลง
Copyright © 2025 Naewna.com All right reserved