วันพุธ ที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2568
แนวหน้า
  • แนวหน้า
  • หน้าแรก
  • คอลัมน์
    • คอลัมน์วันนี้
    • คอลัมน์ออนไลน์
    • คอลัมน์การเมือง
    • คอลัมน์ลงมือสู้โกง
    • โลกธุรกิจ
    • ผู้หญิง
    • บันเทิง
    • Like สาระ
    • ดูทั้งหมด
  • ข่าวเด่น
  • พระราชสำนัก
  • การเมือง
  • โลกธุรกิจ
  • อาชญากรรม
  • กทม.
  • ในประเทศ
  • เกษตร
  • ต่างประเทศ
  • กีฬา
  • ผู้หญิง
  • บันเทิง
  • ยานยนต์
  • Like สาระ
หน้าแรก / คอลัมน์ / คอลัมน์การเมือง / เรื่องเล่าจากสภา
เรื่องเล่าจากสภา

เรื่องเล่าจากสภา

ศ.พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร
วันพฤหัสบดี ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2567, 02.00 น.
ที่มาของระเบียบราชการบริหารของไทย

ดูทั้งหมด

  •  

การแบ่งการบริหารราชการของไทยเป็น 3 ประเภทที่มีอยู่ในปัจจุบันนี้ คือราชการบริหารส่วนกลางราชการบริหารส่วนภูมิภาค และราชการบริหารส่วนท้องถิ่น นั้น ได้มีจุดเริ่มต้นขึ้นในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2476 ในสมัยรัฐบาลของนายกรัฐมนตรี พระยาพหลพลพยุหเสนาแต่เดิมนั้นเราไม่มีราชการบริหารส่วนท้องถิ่นดังนั้นการเสนอร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรสยาม เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 จึงถือได้ว่าเป็นการปฏิรูปราชการหรือการบริหารราชการที่ต้องการ จะกระจายอำนาจในการบริหารลงไปยังชุมชนต่างๆ ในระดับล่างให้มากขึ้นนั่นเอง ทั้งนี้น่าจะเดาได้ว่านี่เป็นเจตนาของรัฐบาลของคณะราษฎรที่ต้องการให้ราษฎรในชนบทได้เรียนรู้ถึงการปกครองตนเอง อย่างใกล้ชิด จะได้สนับสนุนการสร้างประชาธิปไตยระดับชาติของคณะราษฎรด้วย ที่จริงร่างกฎหมายฉบับนี้ได้คิดกันทันทีภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง แต่เนื่องจากเกิดความขัดแย้งกันขึ้น จนหลวงประดิษฐ์มนูธรรม ซึ่งเป็นคนที่ได้รับทำในเรื่องนี้ ต้องเดินทางออกนอกประเทศไปฝรั่งเศส เรื่องจริงค้างมา และพระยามโนได้ไปออกพระธรรมนูญราชการฝ่ายพลเรือนแทนเมื่อหลวงประดิษฐ์ฯ กลับมาแล้ว จึงได้มาสะสางร่างกฎหมายฉบับนี้จนเสร็จเรียบร้อย สามารถมานำเสนอได้อย่างรวดเร็ว

“เราจะจัดรูปราชการให้เข้าตามลักษณะการดังที่เขานิยมใช้กันในประเทศต่างๆ คือเราจัดเป็นส่วนกลาง เป็นภูมิภาค และเป็นท้องถิ่นสำหรับส่วนกลางนั้น คือคณะรัฐมนตรีรับมอบหมายเช่น มีกระทรวง ทบวงและกรม ส่วนภูมิภาคหมายถึงจะส่งข้าราชการไปประจำแต่เดิมมีมณฑลจังหวัดอำเภอ… สำหรับเรื่องราชการบริหารส่วนท้องถิ่นนั้น หมายความถึงเรื่องเทศบาล ซึ่งรัฐบาลได้แถลงเป็นนโยบายไว้แล้ว จึงควรยกอำนาจบางอย่างให้ท้องถิ่นเขาทำ เพราะฉะนั้นจึงแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ


1. ราชการบริหารส่วนกลาง

2. ราชการบริหารส่วนภูมิภาค

3. ราชการบริหารส่วนท้องถิ่น”

หลังจากประดิษฐ์ฯแถลงเสร็จ พระยาปรีดานฤเบศร์ ได้ถามว่า “เกี่ยวด้วยศาลหรือเปล่า” คำตอบของประดิษฐ์ฯคือ “ไม่เกี่ยวเลย”

ที่ประชุมสภาฯมีมติเห็นด้วยกับหลักการตามที่เสนอ และได้มีการพิจารณาต่อไปในวาระที่ 2 และ 3 โดยใช้เป็นอนุกรรมการเต็มสภาฯ ในการพิจารณาเรียงมาตรานั้นได้มีการซักถามเพื่อความเข้าใจอันดี ซึ่งคำตอบที่อธิบายอันน่าสนใจนั่นคืออธิบายถึงคำว่าทบวง กับทบวงการเมือง

“คำว่า “ทะบวง” ซึ่งเราได้เคยใช้เรียกขานโดยทั่วๆไปนั้น หมายถึงส่วนราชการอย่างหนึ่ง ส่วนคำว่า“ทะบวงการเมือง”นั้น หมายถึงส่วนราชการที่มีฐานะเป็นนิติบุคคล คือเป็นคำรวมของกระทรวง ทะบวง กรม เพราะฉะนั้น “ทะบวง” จึงเป็นทะบวงการเมืองเสมอไป แต่ “ทะบวงการเมือง “ไม่เป็น” ทะบวง “เสมอไป”

จบลงด้วยการพิจารณาในวาระที่ 3 ที่สภาฯได้มีมติผ่านร่างกฎหมายฉบับนี้ให้ออกมา ต่อจากนั้นจึงได้มีการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทะบวง กรม ติดต่อกันไปเลย โดยจัดแจงให้มีกระทรวงเพียง 8 กระทรวง และมีทะบวง 1 แห่ง คือสำนักนายกรัฐมนตรี และให้เปลี่ยนชื่อกระทรวงพระคลังเป็นกระทรวงการคลัง กับมีกระทรวงวังอยู่ด้วย ทั้งนี้ทางรัฐบาลได้ส่งพระยานิติศาสตร์ไพศาลและหม่อมเจ้า
วรรณไวทยากร วรวรรณ ไปเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและมาถ่ายทอดว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระกระแสรับสั่งว่าเป็นความคิด
ที่ทรงเห็นพ้องด้วย ในการพิจารณาในวาระที่ 2 ก็ได้นำเสนอว่ามีการตั้งกรมใหม่ เช่น กรมพลศึกษา หรือเปลี่ยนชื่อใหม่กรมใหม่เช่นกรมนคราทร เป็นกรมโยธาเทศบาล โดยสภาฯมติผ่านกฎหมายนี้ในวันนั้น

นรนิติ เศรษฐบุตร

เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน

โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น

1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี

3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี

  •  
  • Breaking News
  • ข่าวยอดนิยม
  • คอลัมน์ฮิต
20:41 น. ประธาน IOT ขอไทยอดทนจนกว่ามีประชุม JBC ชมกองทัพไทย อดทน ดำรงมาตรฐานสากลโลก 
20:35 น. 'แม๊ตธิว'จากอังกฤษนำเดี่ยว9อันเดอร์ ไทยซีเนียร์ รอบแรกที่อัลไพน์ เชียงใหม่
20:06 น. 'อรรถวิชช์'เฮ! สภาฯ ผ่านร่าง กม.ฟื้นฟูหนี้ ข้าราชการล้มละลายไม่ต้องออก
19:58 น. สะพัด! โผครม.สะดุด โดนท้วงว่าที่รมต.คุณสมบัติไม่เหมาะสม
19:54 น. แก๊งเงินกู้ทมิฬ หลอกอินฟลูฯสาว รีดดอก1.7ล้าน ขู่โพสต์ประจาน-มีคนจบชีวิต
ดูทั้งหมด
ออกครบแล้ว! ผลสลากกินแบ่งรัฐบาล งวดประจำวันที่ 16 กันยายน 2568
'เพลง ชนม์ทิดา'ร่ายความในใจ หลังถูกจับตาความสัมพันธ์'เป๊ก เศรณี'
‘ในหลวง-พระราชินี’ เสด็จฯทอดพระเนตรการแสดงกายกรรมจากจีน
น้ำตาคลอทั้งโซเชียล! 'เกลือ'ตั้งคำถาม'ทำไมทหารพรานต้องใส่ชุดดำ' ได้คำตอบสุดสะเทือนใจ
'มล.รจนาธร'โพสต์ขอบคุณ'ลิซ่า ลลิษา' สวมจิวเวลรีแบรนด์ไทยในลุค After party Emmy Awards
ดูทั้งหมด
ทหารมีไว้‘กรี๊ด’ปรากฏการณ์‘ลุงแม่ทัพ’
เยาวชนกับการต่อต้านคอร์รัปชัน : เราจะปลูกฝังคนรุ่นใหม่ให้โตมาโดยไม่ยอมรับความผิดปกติได้อย่างไร
แดงและฟ้าฝ่าวิกฤต?
โอกาสคืนชีพของพรรคประชาธิปัตย์ ตัดสินใจเพื่ออนาคต
บุคคลแนวหน้า : 17 กันยายน 2568
ดูทั้งหมด

เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจ

เฝ้าติดตามใกล้ชิด!!! 'เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์'แจ้งปรับเพิ่มการระบายน้ำ

(คลิป) แฉหมดเปลือก! วีรบุรุษประชาธิปไตย 'ทักษิณ' ยอมติดคุกเพื่ออะไร

หามส่งรพ.ด่วน! 'อดีตปธน.บราซิล'ป่วยกะทันหัน ก่อนเข้ารับโทษจำคุก27ปีคดีก่อรัฐประหาร

'บิ๊กเต่า'ยันไม่ใช่การเตะตัดขา มองโทษคดี 'ศรีสุวรรณ' กับพวกยังน้อยเกินไป

'ลิซ่า ลลิษา'สวยหวานละมุน! ปรากฎตัวสุดเซอร์ไพรส์ในงาน'Busan Film Festival'

แก้ปีภาษีด้วยปากกา! หนุ่มกระบะไม่รอดด่าน ถูกแจ้งข้อหาหนัก'ใช้เอกสารราชการปลอม'

  • Breaking News
  • ประธาน IOT ขอไทยอดทนจนกว่ามีประชุม JBC ชมกองทัพไทย อดทน ดำรงมาตรฐานสากลโลก  ประธาน IOT ขอไทยอดทนจนกว่ามีประชุม JBC ชมกองทัพไทย อดทน ดำรงมาตรฐานสากลโลก 
  • \'แม๊ตธิว\'จากอังกฤษนำเดี่ยว9อันเดอร์ ไทยซีเนียร์ รอบแรกที่อัลไพน์ เชียงใหม่ 'แม๊ตธิว'จากอังกฤษนำเดี่ยว9อันเดอร์ ไทยซีเนียร์ รอบแรกที่อัลไพน์ เชียงใหม่
  • \'อรรถวิชช์\'เฮ! สภาฯ ผ่านร่าง กม.ฟื้นฟูหนี้ ข้าราชการล้มละลายไม่ต้องออก 'อรรถวิชช์'เฮ! สภาฯ ผ่านร่าง กม.ฟื้นฟูหนี้ ข้าราชการล้มละลายไม่ต้องออก
  • สะพัด! โผครม.สะดุด โดนท้วงว่าที่รมต.คุณสมบัติไม่เหมาะสม สะพัด! โผครม.สะดุด โดนท้วงว่าที่รมต.คุณสมบัติไม่เหมาะสม
  • แก๊งเงินกู้ทมิฬ หลอกอินฟลูฯสาว รีดดอก1.7ล้าน ขู่โพสต์ประจาน-มีคนจบชีวิต แก๊งเงินกู้ทมิฬ หลอกอินฟลูฯสาว รีดดอก1.7ล้าน ขู่โพสต์ประจาน-มีคนจบชีวิต
ดูทั้งหมด

คอลัมน์ที่เกี่ยวข้อง

รัฐบาลนายควงแพ้เสียงในสภาฯเรื่องกฎหมายควบคุมค่าใช้จ่ายของประชาชน ต้นปี 2489

รัฐบาลนายควงแพ้เสียงในสภาฯเรื่องกฎหมายควบคุมค่าใช้จ่ายของประชาชน ต้นปี 2489

11 ก.ย. 2568

การปิดประตูประชาธิปไตยครึ่งใบโดย รัฐธรรมนูญ พ.ศ.2489

การปิดประตูประชาธิปไตยครึ่งใบโดย รัฐธรรมนูญ พ.ศ.2489

4 ก.ย. 2568

กฎหมายอาชญากรสงครามและผลที่ตามมา

กฎหมายอาชญากรสงครามและผลที่ตามมา

28 ส.ค. 2568

นายกรัฐมนตรี 17 วัน

นายกรัฐมนตรี 17 วัน

21 ส.ค. 2568

การประกาศสันติภาพของไทย

การประกาศสันติภาพของไทย

14 ส.ค. 2568

นายควง อภัยวงศ์ เป็นนายกรัฐมนตรี คนที่ 4

นายควง อภัยวงศ์ เป็นนายกรัฐมนตรี คนที่ 4

7 ส.ค. 2568

เมื่อสภาฯ ไม่อนุมัติพระราชกำหนดเป็นครั้งแรก

เมื่อสภาฯ ไม่อนุมัติพระราชกำหนดเป็นครั้งแรก

31 ก.ค. 2568

เมื่อนายกฯ ไม่นำชื่อประธานและรองประธานสภาฯ เสนอเพื่อแต่งตั้ง

เมื่อนายกฯ ไม่นำชื่อประธานและรองประธานสภาฯ เสนอเพื่อแต่งตั้ง

24 ก.ค. 2568

Back to Top

ผู้ดูแลเว็บไซต์ www.naewna.com
webmaster นายปรเมษฐ์ ภู่โต
ดูแลรับผิดชอบข่าว/ภาพ/โฆษณา/ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับเว็บไซต์
กรรมการบริษัทฯ, กรรมการผู้มีอำนาจ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการนำเสนอข่าว/ภาพ/ข้อมูลใดๆในเว็บไซต์ทั้งสิ้น

Social Media

  • หน้าแรก |
  • เกี่ยวกับแนวหน้า |
  • โฆษณากับเรา |
  • ร่วมงานกับเรา |
  • ติดต่อแนวหน้า |
  • นโยบายข้อตกลง
Copyright © 2025 Naewna.com All right reserved