วันเสาร์ ที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2568
แนวหน้า
  • แนวหน้า
  • หน้าแรก
  • คอลัมน์
    • คอลัมน์วันนี้
    • คอลัมน์ออนไลน์
    • คอลัมน์การเมือง
    • คอลัมน์ลงมือสู้โกง
    • โลกธุรกิจ
    • ผู้หญิง
    • บันเทิง
    • Like สาระ
    • ดูทั้งหมด
  • ข่าวเด่น
  • พระราชสำนัก
  • การเมือง
  • โลกธุรกิจ
  • อาชญากรรม
  • กทม.
  • ในประเทศ
  • เกษตร
  • ต่างประเทศ
  • กีฬา
  • ผู้หญิง
  • บันเทิง
  • ยานยนต์
  • Like สาระ
หน้าแรก / คอลัมน์ / คอลัมน์การเมือง / เรื่องเล่าจากสภา
เรื่องเล่าจากสภา

เรื่องเล่าจากสภา

ศ.พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร
วันพฤหัสบดี ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2567, 02.00 น.
ที่มาของระเบียบราชการบริหารของไทย

ดูทั้งหมด

  •  

การแบ่งการบริหารราชการของไทยเป็น 3 ประเภทที่มีอยู่ในปัจจุบันนี้ คือราชการบริหารส่วนกลางราชการบริหารส่วนภูมิภาค และราชการบริหารส่วนท้องถิ่น นั้น ได้มีจุดเริ่มต้นขึ้นในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2476 ในสมัยรัฐบาลของนายกรัฐมนตรี พระยาพหลพลพยุหเสนาแต่เดิมนั้นเราไม่มีราชการบริหารส่วนท้องถิ่นดังนั้นการเสนอร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรสยาม เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 จึงถือได้ว่าเป็นการปฏิรูปราชการหรือการบริหารราชการที่ต้องการ จะกระจายอำนาจในการบริหารลงไปยังชุมชนต่างๆ ในระดับล่างให้มากขึ้นนั่นเอง ทั้งนี้น่าจะเดาได้ว่านี่เป็นเจตนาของรัฐบาลของคณะราษฎรที่ต้องการให้ราษฎรในชนบทได้เรียนรู้ถึงการปกครองตนเอง อย่างใกล้ชิด จะได้สนับสนุนการสร้างประชาธิปไตยระดับชาติของคณะราษฎรด้วย ที่จริงร่างกฎหมายฉบับนี้ได้คิดกันทันทีภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง แต่เนื่องจากเกิดความขัดแย้งกันขึ้น จนหลวงประดิษฐ์มนูธรรม ซึ่งเป็นคนที่ได้รับทำในเรื่องนี้ ต้องเดินทางออกนอกประเทศไปฝรั่งเศส เรื่องจริงค้างมา และพระยามโนได้ไปออกพระธรรมนูญราชการฝ่ายพลเรือนแทนเมื่อหลวงประดิษฐ์ฯ กลับมาแล้ว จึงได้มาสะสางร่างกฎหมายฉบับนี้จนเสร็จเรียบร้อย สามารถมานำเสนอได้อย่างรวดเร็ว

“เราจะจัดรูปราชการให้เข้าตามลักษณะการดังที่เขานิยมใช้กันในประเทศต่างๆ คือเราจัดเป็นส่วนกลาง เป็นภูมิภาค และเป็นท้องถิ่นสำหรับส่วนกลางนั้น คือคณะรัฐมนตรีรับมอบหมายเช่น มีกระทรวง ทบวงและกรม ส่วนภูมิภาคหมายถึงจะส่งข้าราชการไปประจำแต่เดิมมีมณฑลจังหวัดอำเภอ… สำหรับเรื่องราชการบริหารส่วนท้องถิ่นนั้น หมายความถึงเรื่องเทศบาล ซึ่งรัฐบาลได้แถลงเป็นนโยบายไว้แล้ว จึงควรยกอำนาจบางอย่างให้ท้องถิ่นเขาทำ เพราะฉะนั้นจึงแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ


1. ราชการบริหารส่วนกลาง

2. ราชการบริหารส่วนภูมิภาค

3. ราชการบริหารส่วนท้องถิ่น”

หลังจากประดิษฐ์ฯแถลงเสร็จ พระยาปรีดานฤเบศร์ ได้ถามว่า “เกี่ยวด้วยศาลหรือเปล่า” คำตอบของประดิษฐ์ฯคือ “ไม่เกี่ยวเลย”

ที่ประชุมสภาฯมีมติเห็นด้วยกับหลักการตามที่เสนอ และได้มีการพิจารณาต่อไปในวาระที่ 2 และ 3 โดยใช้เป็นอนุกรรมการเต็มสภาฯ ในการพิจารณาเรียงมาตรานั้นได้มีการซักถามเพื่อความเข้าใจอันดี ซึ่งคำตอบที่อธิบายอันน่าสนใจนั่นคืออธิบายถึงคำว่าทบวง กับทบวงการเมือง

“คำว่า “ทะบวง” ซึ่งเราได้เคยใช้เรียกขานโดยทั่วๆไปนั้น หมายถึงส่วนราชการอย่างหนึ่ง ส่วนคำว่า“ทะบวงการเมือง”นั้น หมายถึงส่วนราชการที่มีฐานะเป็นนิติบุคคล คือเป็นคำรวมของกระทรวง ทะบวง กรม เพราะฉะนั้น “ทะบวง” จึงเป็นทะบวงการเมืองเสมอไป แต่ “ทะบวงการเมือง “ไม่เป็น” ทะบวง “เสมอไป”

จบลงด้วยการพิจารณาในวาระที่ 3 ที่สภาฯได้มีมติผ่านร่างกฎหมายฉบับนี้ให้ออกมา ต่อจากนั้นจึงได้มีการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทะบวง กรม ติดต่อกันไปเลย โดยจัดแจงให้มีกระทรวงเพียง 8 กระทรวง และมีทะบวง 1 แห่ง คือสำนักนายกรัฐมนตรี และให้เปลี่ยนชื่อกระทรวงพระคลังเป็นกระทรวงการคลัง กับมีกระทรวงวังอยู่ด้วย ทั้งนี้ทางรัฐบาลได้ส่งพระยานิติศาสตร์ไพศาลและหม่อมเจ้า
วรรณไวทยากร วรวรรณ ไปเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและมาถ่ายทอดว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระกระแสรับสั่งว่าเป็นความคิด
ที่ทรงเห็นพ้องด้วย ในการพิจารณาในวาระที่ 2 ก็ได้นำเสนอว่ามีการตั้งกรมใหม่ เช่น กรมพลศึกษา หรือเปลี่ยนชื่อใหม่กรมใหม่เช่นกรมนคราทร เป็นกรมโยธาเทศบาล โดยสภาฯมติผ่านกฎหมายนี้ในวันนั้น

นรนิติ เศรษฐบุตร

เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน

โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น

1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี

3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี

  •  
  • Breaking News
  • ข่าวยอดนิยม
  • คอลัมน์ฮิต
13:42 น. ‘ทักษิณ’เตรียมทอดผ้าป่า‘วัดบ้านไร่’ 19 ก.ค. สร้าง‘หลวงพ่อคูณ’องค์ใหญ่ที่สุดในโลก
13:22 น. ‘อนุสรณ์’แนะ‘ภราดร’ตรวจสอบคนในก่อนโวยวายคนนอกปมคุมเสียงไม่ได้
13:14 น. รัฐบาลเปิดระบบ‘มอก.วอทช์’ ดึง AI ล่าล้างบางของเถื่อน ผ่านทางออนไลน์ 24 ชม.
13:08 น. 'ตะไลชนโคม' สีสันกีฬาพื้นบ้าน-สร้างความสนุกสนาน'งานบุญวันเข้าพรรษา'
12:24 น. ฝนตกหนักถนนลื่น! เก๋งเสียหลักตกถนนสายน่าน-ร้องกวางบาดเจ็บ
ดูทั้งหมด
โปรดเกล้าฯ 'พล.อ.' พ้นจากการปฏิบัติหน้าที่ นายทหารราชองครักษ์พิเศษ
พอที'เพื่อไทย'!! อดีตเด็ก พท.หอบผ้าซบพรรคลุงป้อมพรึ่บ อีสานมาเพียบ! (คลิป)
'หมอวรงค์'บอกหนาวเลย! หลังฟังการไต่สวนคดี'ทักษิณ'ชั้น 14 รพ.ตร. ครั้งที่ 3
ศาลรัฐธรรมนูญ มีมติ 8 ต่อ 1 หญิงหย่าสามีต้องกลับไปใช้นามสกุลเดิม
'ดุ๊ก ภาณุเดช'วอนหยุดบุกรุกบ้านส่วนตัวที่เขาใหญ่ สุดทนคนแห่ถ่ายรูป-เดินชิลเหมือนอยู่คาเฟ่
ดูทั้งหมด
จีนยกระดับปราบ Cyber Scam ฉ้อโกงออนไลน์ให้เป็นวาระแห่งชาติ
ฝนตก-น้ำท่วม-ก่อสร้าง พึงระมัดระวังไฟดูด-ไฟรั่ว
ฮุนเซน-ทักษิณ (แพทองธาร) มิตรหรือศัตรู
บุคคลแนวหน้า วันที่ 12 ก.ค. 2568
ทักษิณยังคงคุยโวเหมือนเดิม
ดูทั้งหมด

เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจ

‘ทักษิณ’เตรียมทอดผ้าป่า‘วัดบ้านไร่’ 19 ก.ค. สร้าง‘หลวงพ่อคูณ’องค์ใหญ่ที่สุดในโลก

‘พัทลุง’สลด! พบศพผัวเมียรับซื้อน้ำยาง ถูกยิงดับคู่ในบ้าน ตร.คาดทะเลาะกัน

‘ทนายวันชัย’มองเรื่อง‘สีกากอล์ฟ’ เปรียบฆาตกามต่อเนื่อง กระชากหน้ากาก‘คนห่มเหลือง’

ยิปซีพยากรณ์ดวงรายวัน ประจำวันเสาร์ที่ 12 ก.ค.68

สุดทน!‘สุทิน’จี้ผู้รักษากฎหมายต้องขยับ ปล่อยให้‘สทร.’ย่ำยีประเทศไม่ได้อีกแล้ว

‘นักเขียนซีไรต์’ฟาดนักการเมืองขี้ขลาด มุ่งแก้ ม.112 นิรโทษกรรมตัวเอง

  • Breaking News
  • ‘ทักษิณ’เตรียมทอดผ้าป่า‘วัดบ้านไร่’ 19 ก.ค. สร้าง‘หลวงพ่อคูณ’องค์ใหญ่ที่สุดในโลก ‘ทักษิณ’เตรียมทอดผ้าป่า‘วัดบ้านไร่’ 19 ก.ค. สร้าง‘หลวงพ่อคูณ’องค์ใหญ่ที่สุดในโลก
  • ‘อนุสรณ์’แนะ‘ภราดร’ตรวจสอบคนในก่อนโวยวายคนนอกปมคุมเสียงไม่ได้ ‘อนุสรณ์’แนะ‘ภราดร’ตรวจสอบคนในก่อนโวยวายคนนอกปมคุมเสียงไม่ได้
  • รัฐบาลเปิดระบบ‘มอก.วอทช์’ ดึง AI ล่าล้างบางของเถื่อน ผ่านทางออนไลน์ 24 ชม. รัฐบาลเปิดระบบ‘มอก.วอทช์’ ดึง AI ล่าล้างบางของเถื่อน ผ่านทางออนไลน์ 24 ชม.
  • \'ตะไลชนโคม\' สีสันกีฬาพื้นบ้าน-สร้างความสนุกสนาน\'งานบุญวันเข้าพรรษา\' 'ตะไลชนโคม' สีสันกีฬาพื้นบ้าน-สร้างความสนุกสนาน'งานบุญวันเข้าพรรษา'
  • ฝนตกหนักถนนลื่น! เก๋งเสียหลักตกถนนสายน่าน-ร้องกวางบาดเจ็บ ฝนตกหนักถนนลื่น! เก๋งเสียหลักตกถนนสายน่าน-ร้องกวางบาดเจ็บ
ดูทั้งหมด

คอลัมน์ที่เกี่ยวข้อง

รัฐบาลไม่ยอมนำร่างกฎหมายที่ผ่านสภาฯ  ขึ้นทูลเกล้าฯ แต่ส่งคืนกลับมาให้สภาฯพิจารณาอีกครั้ง

รัฐบาลไม่ยอมนำร่างกฎหมายที่ผ่านสภาฯ ขึ้นทูลเกล้าฯ แต่ส่งคืนกลับมาให้สภาฯพิจารณาอีกครั้ง

10 ก.ค. 2568

ไทยประกาศสงครามกับอังกฤษและสหรัฐอเมริกา

ไทยประกาศสงครามกับอังกฤษและสหรัฐอเมริกา

3 ก.ค. 2568

รัฐสภาประชุมวิสามัญเรื่องกองทัพญี่ปุ่นเดินผ่านประเทศไทย

รัฐสภาประชุมวิสามัญเรื่องกองทัพญี่ปุ่นเดินผ่านประเทศไทย

26 มิ.ย. 2568

แก้รัฐธรรมนูญเพื่อยืดเวลาในการมีสมาชิกสภาประเภทแต่งตั้ง

แก้รัฐธรรมนูญเพื่อยืดเวลาในการมีสมาชิกสภาประเภทแต่งตั้ง

19 มิ.ย. 2568

ประเทศไทยเปลี่ยนวันเริ่มต้นปีใหม่เมื่อ พ.ศ.2484

ประเทศไทยเปลี่ยนวันเริ่มต้นปีใหม่เมื่อ พ.ศ.2484

12 มิ.ย. 2568

การตั้งธนาคารชาติ

การตั้งธนาคารชาติ

5 มิ.ย. 2568

การเปลี่ยนชื่อประเทศ

การเปลี่ยนชื่อประเทศ

29 พ.ค. 2568

สภาฯขับสส.พ้นสมาชิกภาพ

สภาฯขับสส.พ้นสมาชิกภาพ

22 พ.ค. 2568

Back to Top

ผู้ดูแลเว็บไซต์ www.naewna.com
webmaster นายปรเมษฐ์ ภู่โต
ดูแลรับผิดชอบข่าว/ภาพ/โฆษณา/ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับเว็บไซต์
กรรมการบริษัทฯ, กรรมการผู้มีอำนาจ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการนำเสนอข่าว/ภาพ/ข้อมูลใดๆในเว็บไซต์ทั้งสิ้น

Social Media

  • หน้าแรก |
  • เกี่ยวกับแนวหน้า |
  • โฆษณากับเรา |
  • ร่วมงานกับเรา |
  • ติดต่อแนวหน้า |
  • นโยบายข้อตกลง
Copyright © 2025 Naewna.com All right reserved