จีนแผ่นดินใหญ่ มุ่งมั่นด้านการลงทุน การค้าและพัฒนา ปักกิ่งให้การสนับสนุนประเทศที่จีนไปลงทุนโดยไม่มีเงื่อนไขว่าต้องปกครองเสรีประชาธิปไตยหรือดำรงไว้ซึ่งสิทธิมนุษยชนเหมือนสหรัฐอเมริกา

จีนมีเงื่อนไขเพียงว่า “No war No unrest”ไม่สงคราม ไม่วุ่นวาย” ที่เป็นอุปสรรคต่อการค้าและการพัฒนาในอภิมหาโครงการ One RoadOne Belt หรือ หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง และเมื่อไหร่ก็ตามที่เกิดความวุ่นวายขัดขวางการพัฒนา จีนจะกำจัดอุปสรรคนั้นออกไปด้วยมาตรการที่พันธมิตรคิดไม่ถึง

เช่น เมื่อ พลเอกมิน อ่อง หล่าย ยึดอำนาจจากพรรคเอ็นแอลดี มีกลุ่มต่อต้านและกองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์ทำสงครามกับรัฐบาลทหารพม่า จีนถือว่าเป็นกิจการภายในปล่อยให้พม่าแก้ปัญหากันเอง

แต่เมื่อกลุ่มชาติพันธุ์สร้างปัญหาเลวร้ายกับคนจีนในเมืองเล่าก์ก่าย ทางภาคเหนือรัฐฉาน ที่ชาติพันธุ์โกก้าง ทำให้เมืองเล่าก์ก่าย กลายเป็นศูนย์กลางอาชญากรรมข้ามชาติ การหลอกลวงฉ้อโกงทางไซเบอร์ เป็นแหล่งค้ามนุษย์ ค้ายาเสพติด ซึ่งสร้างความเสียหายให้คนจีนแผ่นดินใหญ่หลายพันล้านหยวน คนจีนถูกหลอกไปเป็นแรงงานทาสและถูกฆ่าตายหลายคน

เมื่อกองกำลังชาติพันธุ์โกก้าง ทางเหนือรัฐฉาน สร้างความเสียหายให้คนจีนแผ่นดินใหญ่ จีนจึงสนับสนุนให้กลุ่มชาติพันธุ์โกก้างที่ลี้ภัยในมณฑลยูนนาน รวบรวมกำลังประสานกับกลุ่มต่อต้านรัฐบาลทหารพม่า กองกำลังชาติพันธุ์ ตะอ่าง และกองกำลังชาติพันธุ์อาระกัน รวมตัวกันเป็นกองกำลังพันธมิตรประชาธิปไตย 3 ฝ่ายโดยมี “ว้า” พี่ใหญ่เป็นผู้ประสานอำนวยความสะดวกให้

โลกภายนอกถึงได้ตกตะลึง ที่กองกำลังพันธมิตรฯ 3 ฝ่าย โกก้าง ตะอ่างและอาระกัน เปิดปฏิบัติการ 1027 อย่างมีประสิทธิภาพเหนือความหมาย สามารถยึดเมืองทางภาคเหนือรัฐฉานได้หลายเมืองในเวลาสั้นๆ ที่สำคัญยึดเมืองเล่าก์ก่าย และทลายแก๊งคอลเซ็นเตอร์ได้ตัวการใหญ่ยิงตัวตายสมาชิกในครอบครัว และเครือข่าย 39 คนถูกจับส่งไปดำเนินคดีในประเทศจีน

ประเทศตะวันตกพากันไชโยโห่ร้อง แสดงความมั่นใจว่า ฝ่ายต่อต้านสามารถโค่นล้มรัฐบาลทหารพม่าลงได้ในเร็ววัน โดยไม่รู้ว่ากองทัพว้า หรือ United Wa State Army มีบทบาทสำคัญอยู่หลังฉาก ว้า ผู้จัดหาอาวุธและปัจจัยให้พันธมิตรสามฝ่าย

พันธมิตร 3 ฝ่าย เมื่อยึดเมืองเล่าก์ก่ายได้ ก็เหิมเกริมเดินหน้าสู้รบต่อไปจนถึงด่านชายแดนจีน เดือนเมษายน 2657 จีนเรียกร้องทุกฝ่ายหยุดยิงทางเหนือรัฐฉานใกล้ชายแดนจีน เมื่อฝ่ายต่อต้านยังดื้อรั้น จีนปฏิบัติซ้อมรบใหญ่ใช้กระสุนจริงสามวัน เสียงปืนในรัฐฉานเงียบหาย

วันที่ 27 เมษายน จีนขอให้ฝ่ายต่อต้านคืนเมืองที่ยึดได้ให้พม่า เมื่อต่อต้านดื้อรั้นจีนปิดชายแดนทั้งหมด ตัดขาดการค้าไม่ขายเครื่องอุปโภค-บริโภค ไม่ขายยารักษาโรคและอาวุธยุทธภัณฑ์ให้ฝ่ายต่อต้านกลัวอดตายทยอยคืนเมืองให้รัฐบาลทหารพม่าหรือไม่ก็ยกให้ว้าปกครอง

UWSA เป็นกองทัพแข็งแกร่งที่สุดในบรรดากลุ่มชาติพันธุ์ในพม่า มีทหารประจำการกว่า 35,000 นาย มีอาวุธทันสมัย มีรถหุ้มเกราะ รวมทั้งจรวดต่อต้านอากาศยานที่จีนจัดให้ ว้าเป็นแนวร่วมกองทัพพม่า UWSA กับทหารพม่าไม่เคยปะทะกัน

ที่น่าสนใจคือ Wa News Land กระบอกเสียงของว้า รายงาน วันที่ 20 งหาคม 2568 ว่าเจ้า กว๋ออัน รองประธานและรัฐมนตรีด้านความสัมพันธ์กับต่างประเทศ เขตพิเศษ หมายเลข 2 พื้นที่ปกครองตนเองชนชาติว้า ได้เชิญเจ้าหน้าที่ระดับสูงจากกองทัพโกก้าง กองทัพตะอ่าง และกองทัพพรรคก้าวหน้ารัฐฉาน หรือกองทัพรัฐฉานเหนือ ไปประชุมกันที่เมืองป๋างซางฐานบัญชาการใหญ่ของกองทัพสหรัฐว้า ซึ่งอยู่ติดกับเขตปกครองตนเองชนชาติไต ลาหู่ และว้า เมิ่งเหลียน จังหวัดผูเอ่อร์ มณฑลยูนนาน

กองทัพโกก้าง ตะอ่าง และรัฐฉานเหนือ ได้ส่งตัวแทนเข้าร่วมประชุมกองทัพละ 3 คน บนโต๊ะประชุมรูปวงกลม ด้านหน้าที่นั่งตัวแทนของแต่ละกลุ่ม มีป้ายบอกต้นสังกัดเขียนด้วยตัวอักษรภาษาอังกฤษตั้งอยู่ โต๊ะรอบนอกซึ่งเป็นส่วนของเจ้าหน้าที่ มีที่นั่งของสตรีผู้หนึ่งแต่งชุดไปรเวท และมีไมโครโฟนวางไว้ แต่ด้านหน้าที่นั่งของสตรี มีป้ายเขียนด้วยตัวอักษรจีน ระบุว่า เป็นผู้ดำเนินรายการ

ตามรายงานของ Wa News Land เจ้า กว๋ออัน ซึ่งทำหน้าที่ประธานการประชุม ได้กล่าวกับตัวแทนกองทัพโกก้าง ตะอ่าง และรัฐฉานเหนือ ว่า นับตั้งแต่นี้เป็นต้นไป กองทัพสหรัฐว้าจะหยุดการให้ความช่วยเหลือแก่ทั้ง 3 กองทัพ ทั้งด้านการทหาร อาวุธ และเศรษฐกิจ

เจ้า กว๋ออัน บอกว่า การตัดสินใจครั้งนี้เกิดขึ้นอย่างไม่เต็มใจ ภายใต้แรงกดดันอย่างหนักจากทางการจีน เพราะหากไม่ทำตาม #รัฐบาลจีนจะอายัดทรัพย์สินมูลค่านับพันล้านดอลลาร์ ซึ่งเป็นของสหรัฐว้า และบริษัทเอกชน รวมถึงทรัพย์สินส่วนบุคคลของชาวว้าที่อยู่ในจีนและจะออกมาตรการที่รุนแรงเพื่อจำกัดกิจกรรมตามแนวชายแดนระหว่างจีนกับว้า

เขายืนยันว่า จุดยืนของสหรัฐว้ายังคงเป็นกลางต่อความขัดแย้งที่ดำเนินอยู่ในเมียนมา แต่ทางการจีนมองว่า การที่กองทัพสหรัฐว้า ให้การสนับสนุนแก่กองกำลังติดอาวุธกลุ่มอื่นๆ มีส่วนให้เกิดความวุ่นวาย โดยเฉพาะในพื้นที่รัฐฉานเหนือ และเป็นเหมือนการเติมเชื้อไฟให้พันธมิตรภาคเหนือ ที่เป็นการรวมตัวกันของกองกำลังติดอาวุธ 3 กลุ่ม คือ โกก้าง ตะอ่าง และอาระกัน ได้เปิดปฏิบัติการ 1027 ขึ้น เมื่อปลายเดือนตุลาคม 2566

เจ้า กว๋ออัน ระบุว่า จีนมีนโยบายชัดเจนที่ไม่ต้องการให้เกิดสงครามและความไม่สงบขึ้นในภาคเหนือของเมียนมา และไม่สนับสนุนกองกำลังติดอาวุธทุกกลุ่ม ที่ให้ความร่วมมือกับรัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ(NUG) หรือรัฐบาลเงาที่ตั้งขึ้น โดยอดีตนักการเมืองจากพรรคเอ็นแอลดี ประเด็นนี้จึงเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ ทำให้กองทัพสหรัฐว้าต้องตัดสินใจหยุดให้การสนับสนุนแก่กองกำลังติดอาวุธที่เข้าร่วมประชุมทั้ง 3 กลุ่ม

เขากล่าวก่อนปิดประชุมว่า ทุกวันนี้กองทัพโกก้าง ตะอ่าง และรัฐฉานเหนือ มีความเข้มแข็งทั้งด้านการทหารและเศรษฐกิจ สามารถขยายพื้นที่ควบคุมออกไปได้อย่างกว้างขวาง จึงสามารถยืนอยู่บนขาของตนเองได้แล้ว

จีนซึ่งเป็นผู้สนับสนุนว้าทุกด้านแต่เมื่อการเติบใหญ่เข้มแข็งของว้าเจือจานไปถึงชาติพันธุ์ติดอาวุธกลุ่มอื่นๆ สร้างความวุ่นวายในพม่า ส่งผลกระทบต่อผลประโยชน์ของจีนในโครงการ “หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง” จีนจึงขู่ลงโทษว้า หากให้การสนับสนุนชาติพันธุ์อื่นและรัฐบาลเงาพม่าต่อไป

การลงโทษว้า จึงเป็นบทเรียนสำคัญสำหรับกัมพูชา ที่อยู่ได้เพราะความช่วยเหลือจากจีน ให้ฮุนเซน สำเหนียกว่า จีนไม่ทนกับการก้าวร้าวลอบกัดเพื่อนบ้านประเทศไทย ท่องให้ขึ้นใจว่าจีนมีคติ “No war No unrest” “ไม่สงคราม ไม่วุ่นวาย”จำไว้นะฮุนเซน

สุทิน วรรณบวร