ในการแข่งขันฟุตบอลประเพณีระดับโรงเรียนงานหนึ่ง มีขบวนป้ายผ้าชุดหนึ่ง เดินเข้าสู่สนาม เนื้อหาด่าทอประเทศชาติแผ่นดินเกิดของตัวเอง

หลังจากนั้น มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรง

บรรดาศิษย์เก่า ศิษย์ปัจจุบัน ของโรงเรียนดังกล่าว ก็ไม่ได้เห็นดีเห็นงามกับป้ายผ้าอันนั้นไปทั้งหมด

แต่มันสะท้อนว่า วิธีคิดในการประณามแผ่นดินเกิดของตนเอง เพื่อจะได้ชื่อว่าเป็นคนหัวก้าวหน้านั้น มันมีอยู่จริง และอยู่ในสังคมโรงเรียนมัธยมชั้นนำด้วย

1. จะสร้างสรรค์กว่านั้น หากต้องการจะแสดงความก้าวหน้าด้วยการหยิบยกปัญหาของประเทศขึ้นมาทีละเรื่อง แล้ววิพากษ์วิจารณ์ จะเสียดสีบ้างก็ได้ แต่ไม่ใช่แบบด่าสาด

ถ้าฉลาดมาก ก็ควรมีข้อเสนอทางออก ว่าใครควรทำอะไร 1 2 3 4

2. ประเทศไทย มีเรื่องดีเรื่องร้าย และไม่ว่าจะอย่างไร ก็ไม่สมควรจะถูกก่นด่าด้วยถ้อยคำว่า “กะลาแลนด์”

มันเป็นคำที่สะท้อนคนพูดเองด้วยว่า อาจจะอยู่ใน กะลา จนไม่สามารถมองเห็นสิ่งดีๆ หรือวิวัฒนาการด้านดีที่เกิดขึ้นในบ้านเมืองได้เลยแม้แต่น้อย

3. เป็นเรื่องน่าวิตกมาก หากเยาวชนมีค่านิยมหลงผิดในลักษณะว่า ใครลุกขึ้นมาแก้ปัญหาบ้านเมือง

ไม่ว่าจะลงเล่นการเมือง ทำกิจกรรมสร้างสรรค์ หรือลุกขึ้นทำกิจกรรมอย่างคุณตูน บอดี้สแลม แล้วกลับถูกกล่าวหาว่า โง่ หรือถูกตราหน้าไว้ก่อนว่า บ้า หรือเจตนาชั่วร้าย

การพูดมันง่าย แค่สำรอกน้ำลาย เผยอปาก ก็มีเสียงออกมาแล้ว

การคิดถ้อยคำมาเสียดสีก็ไม่ยากเลย สามารถสำเร็จความใคร่ทางความคิดด้วยการประดิษฐ์ถ้อยคำ ภายในการดื่มกาแฟแก้วเดียวเลยด้วยซ้ำ

แต่ถ้าไม่มีใครลงมือทำอะไรเลย ประเทศจะเป็นอย่างไร?

4. ที่ผ่านมา มีการดำเนินการหลายอย่างในประเทศไทย (หลายยุค หลายรัฐบาล) ที่ทำให้บ้านเมืองเราดีขึ้นเป็นลำดับ หรือไม่เลวร้ายไปมากกว่าปัจจุบัน (ซึ่งถ้าเป็นกะลาแลนด์จริงๆ แล้วก็มีแต่พวกนั่งด่าเสียดสีจริงๆ ป่านนี้ ประเทศชาติคงล้มละลายไปแล้ว)

พวกที่เอาแต่เสียดสีเช่นนี้ จะทราบข้อมูลทุกอย่าง ทุกมิติแล้วหรือ เช่น

ปัจจุบัน หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าได้รับการพัฒนาไปถึงไหนแล้ว เพิ่มเงินต่อหัวอย่างไรบ้าง เพิ่มสิทธิประโยชน์อย่างไรบ้าง

ปัจจุบัน คนสูงวัยมียังชีพอย่างไรเป็นขั้นบันไดอย่างไร และกำลังจะปรับเพิ่มด้วยเงื่อนไขใด

ปัจจุบัน คนพิการ ได้รับเบี้ยผู้พิการอย่างไร มีสิทธิและระบบส่งเสริมให้จ้างงานอย่างไร ต่างจากในอดีตที่ไม่เคยมีเลยอย่างไร?

ปัจจุบัน เด็กแรกเกิดในครัวเรือนที่มีภาวะพึ่งพิง ได้รับเงินค่าอุดหนุนเลี้ยงดูอย่างไร ต่างจากในอดีตอย่างไร?

ในทางตรงกันข้าม ยกตัวอย่าง ข้อท้วงติง ที่อยู่บนพื้นฐานข้อมูล ที่อาจจะกล่าวได้ว่า ติเพื่อก่อ และร่วมกันก่อด้วย มิใช่ทิ้งให้คนอื่นทำ แล้วตัวเองเอาแต่พูด ล่าสุด ในเว็บไซต์สภาพัฒน์ ได้เปิดเผยรายงานติดตามความก้าวหน้าการสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย ภายใต้ยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในสังคม แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 12 ในส่วนของประเด็นข้อคิดเห็นต่อการแก้ปัญหาดังกล่าว มีความเห็นน่าสนใจ และมีข้อมูลที่เป็นประโยชน์ บางประเด็น เช่น

4.1 รายงานระบุว่า การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในสังคมในช่วงปีแรกของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 12 (ปี 2560) ได้ทุ่มเทงบประมาณส่วนใหญ่ในด้านการพัฒนาระบบประกันสุขภาพ โดยการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 ตามยุทธศาสตร์การแก้ไขปัญหาความยากจน ลดความเหลื่อมล้ำและสร้างการเติบโตจากภายใน วงเงินงบประมาณรวม 241,149.1 ล้านบาท ได้จัดสรรงบประมาณสูงถึงร้อยละ 83 นำไปใช้ดำเนินงานตามแผนงานพัฒนาระบบประกันสุขภาพ นอกจากนี้ การจัดสรรงบประมาณตามยุทธศาสตร์ดังกล่าว ยังมีบางแผนงานที่ไม่ค่อยมีส่วนช่วยสนับสนุนการลดความเหลื่อมล้ำในสังคม คือ แผนงานการส่งเสริมและพัฒนาศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรม (วงเงิน 1,258.8 ล้านบาท)

ในช่วงปีแรกของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 12 (ปี 2560) การใช้จ่ายงบประมาณภาครัฐ สำหรับดำเนินงานตามแผนงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชนเข้มแข็ง ด้านจัดการปัญหาที่ดินทำกิน ด้านสร้างความเสมอภาคเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุ และด้านเสริมสร้างสวัสดิการสังคมและยกระดับคุณภาพชีวิต ซึ่งเป็นแผนงาน/โครงการที่สะท้อนถึงการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในสังคม ยังค่อนข้างน้อยมาก

4.2 รายงานวิจารณ์ว่า แผนงาน/โครงการในปีงบประมาณ 2560 ยังให้ความสำคัญน้อยกับการพัฒนากลุ่มเป้าหมายประชากรร้อยละ 40 ที่มีรายได้ต่ำสุด ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายสำคัญตามยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในสังคมของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 12 ที่ควรได้รับการพัฒนาศักยภาพให้สามารถพึ่งพาตนเองได้และยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม มีบางโครงการที่ให้ความสำคัญกับกลุ่มเป้าหมายนี้ เช่น โครงการกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) โครงการกองทุนเงินกู้ยืมเพื่อการศึกษาที่ผูกกับรายได้ในอนาคต (กรอ.) ซึ่งเป็นโครงการที่ช่วยสร้างโอกาสทางการศึกษาแก่นักเรียน/นักศึกษาที่อยู่ในครอบครัวที่มีรายได้น้อยหรือขาดแคลนทุนทรัพย์ และโครงการกองทุนยุติธรรมเพื่อให้ประชาชนผู้ด้อยโอกาสและฐานะยากจนที่เข้าสู่กระบวนการยุติธรรมได้รับการสนับสนุนค่าใช้จ่ายในการดำเนินคดี รวมทั้งโครงการลงทะเบียนเพื่อสวัสดิการแห่งรัฐ ปี 2560 เพื่อเป็นฐานข้อมูลบุคคลผู้มีรายได้น้อย สำหรับใช้ประโยชน์ในการออกแบบนโยบายหรือมาตรการในการยกระดับประสิทธิภาพการจัดสวัสดิการสังคมและการช่วยเหลือของภาครัฐ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนผู้มีรายได้น้อยอย่างยั่งยืน

4.3 รายงานบอกว่า ปัจจุบันยังไม่มีระบบฐานข้อมูลกลุ่มประชากรร้อยละ 40 ที่มีรายได้ต่ำสุด จึงเป็นข้อจ้ากัดของภาครัฐในการเข้าถึงประชากรกลุ่มนี้เพื่อพัฒนาศักยภาพและให้การช่วยเหลือในด้านต่างๆ จึงทำให้การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในสังคมโดยใช้ประชากรร้อยละ 40 ที่มีรายได้ต่ำสุด เป็นกลุ่มเป้าหมายในการดำเนินงานตามแผนงาน/โครงการต่างๆ ของภาครัฐจึงยังมีข้อจ้ากัด อย่างไรก็ตาม ในปี 2559 และต่อเนื่องในปี 2560 กระทรวงการคลังได้เริ่มดำเนินโครงการลงทะเบียนเพื่อสวัสดิการแห่งรัฐหรือโครงการลงทะเบียนผู้มีรายได้น้อย โดยมีวัตถุประสงค์ยกระดับประสิทธิภาพการจัดสวัสดิการทางสังคมและการช่วยเหลือของภาครัฐเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างยั่งยืน จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการพัฒนาระบบฐานข้อมูลกลุ่มประชากรผู้มีรายได้น้อยหรือกลุ่มประชากรร้อยละ 40 ที่มีรายได้ต่ำสุด ต่อไป

4.4 รายงานเสนอแนะการขับเคลื่อนการพัฒนากลุ่มเป้าหมายผู้มีรายได้น้อยหรือกลุ่มประชากรร้อยละ 40 ที่มีรายได้ต่ำสุด ควรมีแนวทางดำเนินการที่สำคัญ ดังนี้

จัดทำระบบฐานข้อมูลผู้มีรายได้น้อยและมีการปรับปรุงระบบฐานข้อมูลผู้มีรายได้น้อยให้มีความทันสมัยทุกปี โดยใช้ข้อมูลผู้มีรายได้น้อยที่มาลงทะเบียนโครงการลงทะเบียนเพื่อสวัสดิการแห่งรัฐปี 2560 หรือโครงการลงทะเบียนผู้มีรายได้น้อย ของกระทรวงการคลัง เป็นจุดเริ่มต้นดำเนินการพัฒนาระบบฐานข้อมูลผู้มีรายได้น้อยของประเทศไทย เนื่องจากผู้มีรายได้น้อยดังกล่าวคือผู้ว่างงานหรือมีรายได้ไม่เกิน 100,000 บาทต่อปี ซึ่งมีความครอบคลุมกลุ่มประชากรร้อยละ 40 ที่มีรายได้ต่ำสุด

ข้อมูลผู้มีรายได้น้อยควรประกอบด้วยข้อมูลที่สำคัญ เช่น ชื่อ-นามสกุล ที่อยู่ เลขประจำตัวประชาชน สภาพความเป็นอยู่ของครอบครัว การศึกษา อาชีพ/การทำงาน รายได้ ทรัพย์สิน หนี้สิน สวัสดิการต่างๆที่ได้รับ เป็นต้น ซึ่งระบบฐานข้อมูลผู้มีรายได้น้อยจะสามารถเชื่อมโยงกับระบบฐานข้อมูลการให้บริการของรัฐด้านต่างๆ โดยใช้เลขประจำตัวประชาชนในการอ้างอิงตัวบุคคล นอกจากนี้ การลงทะเบียนผู้มีรายได้น้อยของกระทรวงการคลังจะต้องดำเนินการต่อเนื่องทุกปีและปรับเงื่อนไขคุณสมบัติของผู้มีสิทธิลงทะเบียนให้สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจและสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป เพื่อนำไปปรับปรุงระบบฐานข้อมูลผู้มีรายได้น้อยให้มีความทันสมัยและใช้ประโยชน์ในเชิงนโยบายกำหนดแนวทางในการพัฒนาและให้การช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อยที่เหมาะสมต่อไป

5. จะเห็นว่า การสร้างบ้านเมืองที่ดี การแก้ปัญหาใหญ่ๆ ที่หมักหมมมาช้านานนั้น มีรายละเอียดมากมาย ไม่ใช่จะทำสำเร็จได้ง่ายๆ ชั่วข้ามคืน

แต่ที่ผ่านมา แต่ละยุค บ้านเมืองก็ใช่ว่าจะเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเลวร้ายเสียทั้งหมด

ปัจจุบัน ก็มีการแก้ปัญหาไปในทางที่ดีหลายเรื่อง แม้ว่าจะยังไม่สำเร็จ 100%

ทุกคนควรเป็นพลังร่วมกันสร้างสิ่งดีๆ มิใช่มือไม่พายเอาเท้าราน้ำ เอาสว่านเจาะเรือ เอาพายกระแทกเรือกะให้จม แล้วก็รู้สึกเท่ว่าตนเองได้ด่าเรือลำนี้ว่ามันไม่มีอนาคตตั้งแต่แรก

น่าสังเกตว่า กลุ่มคนที่คิดแบบนี้ ส่วนใหญ่นิยมรัฐบาลที่มีผู้นำโกงกินแล้วหนีคดีไปอยู่ต่างประเทศ

สารส้ม