จุดเริ่มต้นเมื่อนายปรีดีละสังขารในวันที่ 2 พฤษภาคม 2526 บรรดาศิษย์และผู้ศรัทธาในอุดมการณ์ของนายปรีดีได้ร่วมกันจัดตั้ง “มูลนิธิปรีดี พนมยงค์” ขึ้น มีนายว่อง สังขมี เป็นผู้ขออนุญาตจัดตั้ง และได้รับอนุญาตเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2526 เลขอนุญาตที่ ต.284/2523 โดยมี ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ เป็นประธานกรรมการ และมี นายเสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์ นายไสว สุทธิพิทักษ์ และ นายศักดิ์ชัย บำรุงพงศ์ เป็นรองประธานกรรมการ
นายเสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์ เป็นผู้ริเริ่มความคิดที่จะสร้างอนุสรณ์สถานแห่งนี้ โดยกล่าวในที่ประชุมมูลนิธิปรีดีถึงการเชิดชูเกียรติบุคคลที่ทำประโยชน์แก่ชาติ เช่น เช็คสเปียร์ ในอังกฤษก็มีอนุสรณ์สถานที่บ้านเกิด ณ เมือง Stratford Upon Avon เพื่อเผยแพร่ชีวประวัติให้คนรุ่นหลังได้เข้าใจถึงชีวิตและผลงานของเช็คสเปียร์
คณะกรรมการมูลนิธิเห็นฟ้องต้องกันกับข้อเสนอดังกล่าว จึงมีมติให้ดำเนินการจัดสร้างอนุสรณ์สถานขึ้น ณ บริเวณซึ่งนายปรีดี พนมยงค์ ถือกำเนิดในเรือนแพริมคลองเมืองตรงข้ามวัดพนมยงค์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พร้อมทั้งพัฒนาสิ่งแวดล้อมบริเวณใกล้เคียงวัดพนมยงค์ จัดสร้างอาคารหอสมุด พิพิธภัณฑ์ และห้องประชุม
อนุสาวรีย์หลัก 6 ประการ
เมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครอง 24 มิถุนายน 2475 คณะราษฎรได้ประกาศหลัก 6 ประการขึ้นเป็นหลักการพื้นฐานในการปกครองประเทศ ประกอบไปด้วย
1.จะต้องรักษาความเป็นเอกราชทั้งหลาย เช่น เอกราชในบ้านเมืองในทางศาล ในทางเศรษฐกิจ ฯลฯ ของประเทศไว้ให้มั่นคง
2.จะรักษาความปลอดภัยในประเทศ ให้การประทุษร้ายต่อกันลดลงให้มาก
3.จะต้องบำรุงความสมบูรณ์ของราษฎรในทางเศรษฐกิจ โดยรัฐบาลใหม่จะจัดหางานให้ราษฎรทำ จะวางโครงการเศรษฐกิจแห่งชาติ ไม่ปล่อยให้ราษฎรอดอยาก
4.จะต้องให้ราษฎรมีสิทธิเสมอภาคกัน ไม่ใช่ให้พวกเจ้ามีสิทธิยิ่งกว่าราษฎรเช่นที่เป็นอยู่
5.จะต้องให้ราษฎรได้มีเสรีภาพ มีความเป็นอิสระ เมื่อเสรีภาพนี้ไม่ขัดต่อหลัก 4 ประการดังกล่าวข้างต้น
6.จะต้องให้การศึกษาอย่างเต็มที่แก่ราษฎร
ในอนุสรณ์สถานปรีดี พนมยงค์ ได้มอบหมายให้ นายอัชชพล ดุสิตนานนท์ เป็นผู้ออกแบบและดำเนินการก่อสร้างอนุสาวรีย์หลัก 6 ประการขึ้น โดยมีลักษณะเป็นเสาเรือนไทย 6 ต้น ปักอยู่ในสระน้ำรูปวงกลม แบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 3 ต้น เหนือขึ้นไปเป็นคานและหลังคาสัมฤทธิ์รมควัน ที่คานมีดวงไฟที่ไม่รู้จักดับ
นอกจากเสา 6 ต้น ที่สะท้อนถึงหลัก 6 ประการของคณะราษฎรผู้นำมาซึ่งระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทยแล้ว เสา 2 กลุ่มนั้น ยังเป็นเสมือนประตูที่ไม่มีบานอันหมายถึงเสรีภาพสมบูรณ์ของประชาชน ส่วนสระน้ำรูปวงกลม หมายถึงความสงบสุขและสันติสุขของโลก และโคมไฟที่ไม่รู้จักดับนั้นแสดงถึงความเป็นอมตะของอุดมการณ์อันสูงส่งของนายปรีดี ซึ่งประกอบด้วยประชาธิปไตย เสรีภาพ และสันติภาพ
หมายเหตุ จากหนังสือ “ปรีดี บรรณานุสรณ์ 2562” หน้า 22-23, 29-30
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี