คดีที่ดินตระกูลจึงรุ่งเรืองกิจ รุกป่าราชบุรี ยังคงยืดเยื้อ เนิ่นช้า ยังไปไม่ถึงศาลยุติธรรมสักที

เพราะอะไร?

1. ล่าสุด สำนักข่าวท็อปนิวส์ ติดตามตรวจสอบ ทราบว่า คดีอาญาฐานรุกป่าราชบุรี กรณีนายธนาธร ชนาพรรณ และแม่สมพร รวม 2 พันกว่าไร่นั้น ยังไปไม่ถึงชั้นศาลยุติธรรม

อัยการส่งสำนวนคดีคืนกลับมาให้พนักงานสอบสวน กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ปทส.)

ขณะนี้ สำนวนยังอยู่ที่ ปทส.

มีรายงานว่า อัยการให้สอบสวนเพิ่มเติม และอาจไม่ฟ้องผู้ต้องหาบางราย

2. ก่อนหน้านี้ การตรวจสอบของกรมป่าไม้พบว่า นางสมพร จึงรุ่งเรืองกิจ น.ส.ชนาพรรณจึงรุ่งเรืองกิจ และนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ ถือครอง น.ส. 3 ก ออกโดยมิชอบ

ครอบครองพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าฝั่งซ้ายแม่น้ำภาชี จ.ราชบุรี จำนวน 2,154-3-82 ไร่

โดยเป็น น.ส. 3 ก รวม 60 ฉบับ ในพื้นที่ต.รางบัว ต.ด่านทับตะโก อ.จอมบึง จ.ราชบุรี

แบ่งเป็น

น.ส. 3 ก ในชื่อ นางสมพร จึงรุ่งเรืองกิจ จำนวน 53 ฉบับ เนื้อที่ 1,940-3-93 ไร่

น.ส. 3 ก ในชื่อ น.ส.ชนาพรรณ จึงรุ่งเรืองกิจพี่สาวนายธนาธร จำนวน 5 ฉบับ เนื้อที่ 132-0-22 ไร่

น.ส. 3 ก ในชื่อนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ จำนวน 2 ฉบับ เนื้อที่ 81-3-67 ไร่

3. ปัจจุบัน สถานะของที่ดินตระกูลจึงรุ่งเรืองกิจข้างต้น ชัดเจนว่า ตั้งอยู่ในเขตป่าไม้ถาวร ป่าฝั่งซ้ายแม่น้ำภาชี โดยกรมที่ดินมีคำสั่งเพิกถอน น.ส. 3 กไปแล้ว

ตัวอย่าง กรณีที่ดินในชื่อของนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจฝ่ายนายธนาธรยังไปฟ้องศาลปกครองกลาง

ปรากฏว่า ศาลปกครองกลางชี้ชัดว่า จากการตรวจสอบตำแหน่งที่ดินของหน่วยงานต่างๆ ตามหลักวิชาการที่ดินประกอบกับเมื่อพิจารณาจากแผนที่แสดงตำแหน่งแปลงที่ดิน มาตราส่วน 1 : 30,000 ระวาง 4836 II 5006 แล้ว

ศาลปกครองเห็นว่า ที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3 ก) เลขที่ 158 และเลขที่ 159 ของนายธนาธร อยู่ในแนวเขตที่ดินซึ่งมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2521 ได้กำหนดให้เป็นเขตพื้นที่ป่าไม้ถาวร “ป่าฝั่งซ้ายแม่น้ำภาชี” หมายเลข 85 และต่อมาได้มีการประกาศกำหนดให้พื้นที่ดังกล่าวเป็นป่าสงวนแห่งชาติ “ป่าฝั่งซ้ายแม่น้ำภาชี” ตามกฎกระทรวงฉบับที่ 1,069 (พ.ศ.2527) ออกตามความในพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507

ซึ่งต้องห้ามมิให้ออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3 ก)

จึงเป็นการออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3 ก) โดยคลาดเคลื่อนหรือไม่ชอบด้วยกฎหมาย

ศาลปกครองกลางพิพากษาว่า คำสั่งอธิบดีกรมที่ดิน ที่ 747/2565 ลงวันที่ 29 มีนาคม 2565 ให้เพิกถอนหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3 ก) เลขที่ 158 และเลขที่ 159 ของนายธนาธร เป็นคำสั่งที่ชอบด้วยกฎหมายแล้ว

พูดง่ายๆ คือ ที่ดินนั้น รุกป่าจริงๆ

4. ส่วนกรณีนายธนาธร ศาลปกครองกลางให้กรมที่ดินจ่ายค่าเสียหายแก่นายธนาธร 4,912,311 บาท

เพราะเชื่อว่าเป็นบุคคลภายนอกได้ซื้อที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3 ก) โดยสุจริต เสียค่าตอบแทนและได้รับความเสียหาย ไม่มีหลักฐานยืนยันว่านายธนาธรรู้หรือควรรู้ว่าที่ดินอยู่ในเขตป่า

แต่ประเด็นนี้ คำพิพากษาศาลปกครองกลางขัดแย้งกับแนวทางของตุลาการผู้แถลงคดี (เป็นตุลาการนอกองค์คณะ แถลงความเห็นส่วนตนเพื่อประกอบการพิจารณา)

ตุลาการผู้แถลงคดีเสนอความเห็นว่า การเพิกถอน น.ส. 3 ก นั้น ชอบแล้ว และยังชี้ด้วยว่า ไม่ต้องชดใช้
ค่าเสียหาย

“...ผู้ถูกฟ้องคดีทั้ง 4 อ้างว่า ตรวจสอบในสารบบที่ดิน น.ส. 3 ก เลขที่ 159 ผู้รับมอบอำนาจจาก บริษัท ร. ซึ่งเป็นผู้ขาย กับ นาย ส. ผู้ซื้อต่างได้รับทราบว่าที่ดินแปลงดังกล่าวเป็นที่อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ อาจมีการเพิกถอนน.ส. 3 ก ที่ดินบริเวณนี้ได้ โดยคู่สัญญาทั้งสองฝ่ายได้รับทราบและลงชื่อในบันทึกถ้อยคำฉบับวันที่ 12 ก.ย. 2528 ไว้ และนายธนาธรก็ไม่ได้โต้แย้งข้อมูลนี้

จึงฟังได้ว่า นาย ส. ขณะซื้อที่ดิน น.ส. 3 ก แปลงพิพาทจาก บริษัท ร. รู้อยู่แล้วว่า ที่ดินอยู่เขตป่าสงวนแห่งชาติ อาจถูกเพิกถอน น.ส. 3 ก และตามหลักการซื้อที่ดินแปลงใกล้เคียงที่มีการออกน.ส. 3 ก วิญญูชนย่อมรู้ว่ามีโอกาสที่ที่ดินจะถูกเพิกถอน เมื่อนาย ส. รู้ข้อมูลดังกล่าว แต่ยังซื้อที่ดิน เท่ากับนาย ส. สมัครใจ และยอมรับความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้นเอง ความเสียหายที่เกิดขึ้นจึงไม่ถือว่าเป็นผลมาจากการกระทำที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายของเจ้าหน้าที่  

ต่อมา นาย ส. ได้ขายที่ดินให้นายธนาธร แม้ไม่ปรากฏข้อเท็จจริงว่า นายธนาธร รับรู้ว่าที่ดิน น.ส.3 กดังกล่าวอาจถูกเพิกถอนได้ แต่นาย ส. ทำงานมีตำแหน่งบริหารในกลุ่ม บริษัทไทยซัมมิทของครอบครัวนายธนาธร ซึ่งโดยปกติวิสัยของพนักงานบริษัทต้องไม่หลอกลวงปกปิดข้อเท็จจริงที่เป็นสาระสำคัญที่จะทำให้เกิดความเสียหายจากการซื้อที่ดินดังกล่าวได้

ข้อเท็จจริงดังกล่าวทำให้ไม่น่าเชื่อว่า นายธนาธรจะซื้อที่ดินนี้มาโดยสุจริต

ดังนั้น การที่ รองอธิบดีกรมที่ดิน มีคำสั่งเพิกถอนน.ส. 3 ก แปลงที่พิพาท จึงไม่ถือเป็นการละเมิดต่อนายธนาธร และหน่วยงานรัฐต้องชดใช้ค่าเสียหายให้…”

ข้อมูลเพิ่มเติม ทราบว่า นาย ส. เป็นกรรมการบริษัทในเครือไทยซัมมิท และยังเคยบริจาคเงิน 7.5 ล้านบาทให้แก่พรรคอนาคตใหม่ ยอดเงินบริจาคเดือนธ.ค. 2562 

ประเด็นนี้ จึงยังเป็นประเด็นที่อัยการสมควรอุทธรณ์ต่อไปยังศาลปกครองสูงสุดต่อไป เพื่อมิให้รัฐต้องจ่ายเงินค่าเสียหายแก่เอกชน ทั้งๆ ที่ รัฐเป็นฝ่ายถูกบุกรุกป่า

ประเด็นว่านายธนาธรรู้หรือควรรู้ว่าที่ดินอยู่ในป่าหรือไม่? ยังมีข้อมูล ข้อเท็จจริง แนวทางข้อกฎหมายที่ฝ่ายหน่วยงานรัฐสามารถอุทธรณ์ต่อสู้ต่อไป

5. ประการสำคัญ น.ส. 3 ก 2 แปลงที่นายธนาธร ครอบครองนั้น ตั้งอยู่ในพื้นที่บริเวณเดียวกัน ติดกันหรือใกล้เคียงกันกับที่ดิน น.ส. 3 ก ที่มารดาและพี่สาวของนายธนาธรครอบครองอยู่

โดยทั้งแม่และพี่สาวของนายธนาธรต่างลงนามบันทึกรับรู้ทำนองว่าที่ดินอยู่ในเขตป่าสงวนอาจถูกเพิกถอนได้ แล้วนายธนาธรจะไม่รู้หรือควรรู้จริงหรือไม่?

6. ที่ดิน 2 พันกว่าไร่ รุกป่าแน่ๆ แต่ทำไมยังไม่ยึดกลับมาเป็นของหลวง?

ข้อมูลต้นเรื่อง โดยศูนย์ปฏิบัติการพิทักษ์ป่า(ศปก.พป.) โดยนายอดิศร นุชดำรง อดีตอธิบดีกรมป่าไม้ และนายชีวะภาพ ชีวะธรรม ผู้ร้องทุกข์กล่าวโทษ พร้อมคณะทำงานกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้รวบรวมร้องทุกข์กล่าวโทษ จนเป็นคดีอาญาในขณะนี้นั้น มีความชัดเจน ตรงไปตรงมา

เมื่อมีการฟ้องคดีเพิกถอน น.ส. 3 ก ไปที่ศาลปกครอง ศาลก็เชื่อถือข้อมูลการตรวจสอบของกรมที่ดิน ซึ่งอ้างอิงกับการตรวจสอบของกรมป่าไม้ด้วย

โดยปรากฏว่า ทั้งกรณีของนางสมพร จึงรุ่งเรืองกิจและกรณีน.ส.ชนาพรรณ จึงรุ่งเรืองกิจ มีบันทึกถ้อยคำที่ผู้ซื้อที่ดินกับผู้ขายที่ดิน รับทราบต่อหน้าพนักงานเจ้าหน้าที่ทำนองว่า น.ส.3 ก อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ อาจถูกเพิกถอนได้ภายหลัง แต่ยืนยันจดทะเบียนนิติกรรมซื้อขายที่ดิน

ตัวอย่างบันทึกถ้อยคำ ของ น.ส.ชนาพรรณจึงรุ่งเรืองกิจ วันที่ 19 มิ.ย. 2540 ระบุว่า

“ตามที่ข้าพเจ้าทั้งสองฝ่ายได้ยื่นขอจดทะเบียนขายที่ดินแปลงเครื่องหมายข้างบนนี้ ข้าพเจ้าได้ตรวจบริเวณที่ดินแปลงนี้จากระวางรูปถ่ายทางอากาศ หมายเลข 4836 //แผ่นที่ 104 ซึ่งในระวางฯระบุว่า ที่ดินอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ หมายเลข 85 และเจ้าหน้าที่แจ้งให้ข้าพเจ้าทั้งสองฝ่ายทราบแล้วว่า หลักฐาน น.ส. 3 ก ฉบับดังกล่าวอาจออกไปโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ซึ่งต่อไปทางราชการอาจดำเนินการแก้ไขหรือเพิกถอนน.ส. 3 ก ได้ ซึ่งทำให้การซื้อขายที่ดินครั้งนี้เป็นโมฆะ ข้าพเจ้าทั้งสองฝ่ายทราบและเข้าใจดีแล้ว แต่ข้าพเจ้าขอยืนยันให้พนักงานเจ้าหน้าที่จดทะเบียนขายที่ดินให้ข้าพเจ้าครั้งนี้ได้ หากเกิดการเสียหายใดๆ ขึ้นเกี่ยวกับการนี้ ข้าพเจ้าขอรับผิดชอบเองทั้งสิ้นไม่เกี่ยวกับเจ้าหน้าที่แต่อย่างใด”

ประการสำคัญ... นางชนาพรรณรับรู้ตามบันทึกตั้งแต่ 19 มิ.ย. 2540

ส่วนนายธนาธรซื้อที่ดินสองแปลงจากนาย ส. กรรมการเครือไทยซัมมิท เมื่อวันที่ 23 พ.ค. 2543

นายธนาธรตามมาซื้อภายหลัง แม้นายธนาธรจะไม่ได้เซ็นบันทึกคล้ายกัน แต่ที่ดินอยู่ในบริเวณเดียวกัน ติดกัน ใกล้กันกับพี่สาวและแม่ จะปกปิดข้อมูลกันหรือไม่? ก็ย่อมรู้หรือควรรู้หรือไม่? ตามความเข้าใจของวิญญูชน?

7. จนถึงวันนี้ อัยการอุทธรณ์คดีเพิกถอน น.ส. 3 กของนายธนาธรที่ศาลปกครอง หรือยัง?

เพื่อทำหน้าที่ทนายแผ่นดิน ปกป้องมิให้รัฐต้องจ่ายเงินค่าเสียหายกว่า 4 ล้านบาท ทั้งๆ ที่ รัฐเป็นฝ่ายถูกบุกรุกป่า

และจนถึงวันนี้ คดีอาญาฐานรุกป่า 2 พันกว่าไร่ ก็ยังไปไม่ถึงศาลยุติธรรม หลังอัยการตีสำนวนคืนมาที่พนักงานสอบสวน ปทส.

สันติสุข มะโรงศรี